Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) is een grote groep chemische stoffen waarvan er vaak meerdere tegelijk in drinkwater en voedsel zitten. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werkt aan een risicobeoordeling voor mengsels van PFAS in voedsel en drinkwater. Om te kunnen bepalen bij welke hoeveelheden deze stoffen schadelijk zijn voor de gezondheid zijn zogeheten gezondheidskundige grenswaarden nodig.

Het RIVM heeft een overzicht gemaakt van methoden om gezondheidskundige grenswaarden voor PFAS-mengsels te bepalen. In grote lijnen wordt een gezondheidskundige grenswaarde van een stof op dezelfde manier bepaald als voor een mengsel. De belangrijkste stappen om deze grenswaarden te bepalen zijn: de schadelijke effecten kennen (de gevaarsidentificatie), de hoeveelheden bepalen waarbij deze optreden (gevaarskarakterisering) en beoordelingsfactoren toepassen. Voor de beoordeling van mengsels moeten daaraan zaken worden toegevoegd die specifiek voor mengsels gelden. Bijvoorbeeld PFAS in groepen indelen op basis van dezelfde gezondheidseffecten.

De WHO heeft het RIVM gevraagd advies te geven welke methode het beste is, maar dat kan het RIVM nu nog niet. Dat hangt af van verschillende factoren waarover de WHO nog een keuze moet maken. Bijvoorbeeld welke gezondheidseffecten het belangrijkste zijn om in de risicobeoordeling op te nemen. En van welke PFAS de schadelijke effecten zullen worden beoordeeld. Dit zal in de volgende fase van het WHO-onderzoek duidelijk worden.

Wel heeft het RIVM enkele voorkeuren die de WHO richting geven om een goede methode op te stellen, namelijk een risicobeoordeling op basis van dosis-additie en een component-gebaseerde aanpak (zie RIVM-rapport 2025-0078). Een andere voorkeur van het RIVM is om PFAS te bundelen op basis van dezelfde gezondheidseffecten. Alleen als er niet genoeg data zijn, kunnen losse stoffen apart worden beoordeeld op basis van verschillende gezondheidseffecten.

Per- and polyfluoroalkyl substances (PFAS) are a large group of chemicals, with several of these chemicals being present in food and drinking water at the same time. The World Health Organization (WHO) is working on a risk assessment for mixtures of PFAS in food and drinking water. To determine in what amounts these substances are harmful to health, health-based guidance values are needed.

RIVM has made an overview of the methods to establish health-based guidance values for PFAS mixtures. The health-based guidance value for a single substance is largely determined in the same way as for mixtures. The most important steps are: evaluating the harmful effects (hazard identification), determining the amounts at which these effects occur (hazard characterisation) and applying assessment factors. For the assessment of mixtures, certain elements that apply specifically to mixtures must be included. For example, grouping PFAS based on similar health effects.

RIVM was asked by the WHO to advise on the best possible method to be used for PFAS risk assessment, but it is unable to give that advice at this time. This depends on different factors on which WHO has yet to make a decision, such as which health effects have the highest priority for inclusion in the risk assessment, and for which PFAS the harmful effects will be assessed. This will become clear in the next phase of WHO's research.

RIVM does have a number of preferences that can offer WHO guidance to establish a good method, such as a risk assessment based on dose addition and a component-based approach (see RIVM report 2025- 0078). Another preference of RIVM is grouping PFAS based on similar health effects. Only in cases where there is insufficient data can individual substances be assessed based on different health effects.