Het RIVM maakt elk jaar kaarten van de luchtverontreiniging in Nederland. Dit gebeurt voor verschillende stoffen in de lucht, waaronder stikstofdioxide en fijnstof. Het RIVM gebruikt zowel modelberekeningen als metingen om deze GCN-kaarten te maken. Zo komen de concentraties het best overeen met de werkelijke situatie in het afgelopen jaar. Daarnaast zijn kaarten gemaakt van de concentraties die in de jaren 2025, 2030 en 2035 worden verwacht. De kaarten voor de toekomst worden gebruikt om de effecten van het beleid op de luchtkwaliteit in beeld te brengen.

De luchtkwaliteit was in 2024 beter dan in 2023, vooral omdat er minder stikstofoxiden en fijnstof is uitgestoten. Dit is goed nieuws. Deze verbetering past bij de gemiddelde daling die de afgelopen jaren te zien was. Naar verwachting dalen de concentraties stikstofdioxide en fijnstof tussen 2025 en 2035 verder door beleidsmaatregelen. In de berekeningen zijn de maatregelen verwerkt die op 1 mei 2024 bekend waren en de komende jaren worden uitgevoerd.

De gemiddelde concentraties stikstofdioxide in de lucht waren in 2024 ongeveer 2 procent lager dan in 2023. De gemiddelde concentraties fijnstof met deeltjesgrootte PM10 waren ongeveer 4 procent lager. De gemiddelde concentraties met deeltjesgrootte PM2,5 zijn ongeveer hetzelfde gebleven.

De verwachtingen voor de concentraties stikstofdioxide en fijnstof voor de toekomst zijn bijgesteld ten opzichte van de berekeningen die het RIVM twee jaar geleden maakte. Zo zullen de concentraties stikstofdioxide in 2030 11 procent lager zijn dan eerder werd verwacht. Het nu doorgerekende beleid streeft meer elektrisch vervoer na, waardoor verkeer minder luchtvervuilende stoffen zal uitstoten.

Voor fijnstof worden juist hogere concentraties verwacht dan de eerdere berekeningen aangaven. Dat komt onder andere doordat nieuwe inzichten over het weer worden gebruikt, waardoor het model beter aansluit bij de weersvoorspellingen voor de komende jaren (naar verwachting minder wind en meer regen).

Met de huidige luchtkwaliteit kunnen mensen nog steeds gezondheidsklachten hebben. Verschillende overheden (landelijk, provincies, gemeenten) gebruiken de GCN-kaarten om de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in Nederland te volgen en om beleid te maken voor een betere luchtkwaliteit. Berekeningen van concentraties zijn van veel factoren afhankelijk, waardoor er altijd onzekerheden in de resultaten zijn. De resultaten kunnen daarom afwijken van de werkelijke concentraties.

Each year, the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) creates maps to illustrate air pollution in the Netherlands. It does this for several airborne substances, including nitrogen dioxide and fine particles. RIVM uses both calculation models and measurements to create these large-scale concentration (GCN) maps. This ensures that the concentrations shown are as close as possible to the actual situation in the past year. RIVM has also created maps of the concentrations expected in the years 2025, 2030 and 2035. The purpose of those future maps is to visualise the effects of government policy on air quality.

In 2024, air quality was better than in 2023, largely due to a fall in nitrogen dioxide and fine particle emissions. This is good news. This improvement is consistent with the overall decrease seen in recent years. Expectations are that, between 2025 and 2035, nitrogen dioxide and fine particle concentrations will continue to fall thanks to policy measures. The calculations include the measures that were known as of 1 May 2024 and that are due to be implemented in the coming years.

The average concentrations of nitrogen dioxide in the air were approximately 2% lower in 2024 than in 2023. Average concentrations of PM10-sized fine particles were approximately 4% lower, while average concentrations of PM2.5-sized particles remained more or less the same.

The projections for concentrations nitrogen dioxide and fine particles are adjusted compared to the calculations made two years ago. In 2030, nitrogen dioxide concentrations are expected to be 11% lower than previously projected. This is primarily due to policies aiming for more electric transport as to reduce emissions of air pollutants from traffic.

Expected future concentrations of fine particles are higher than indicated in the earlier calculations. This is partly due to new insights into weather patterns, which allow the model to better reflect expected future weather characteristics (as predicted less wind and more rain).

Health effects still occur with the current air quality levels. Various government levels (national, provincial, municipal) use the GCN maps to monitor the development of air quality in the Netherlands. Governments use the forecasts to draw up policy aimed at improving the air quality. As the calculation of concentration levels depends on many factors, uncertainties in the results are inevitable. Therefore, the results may differ from the actual concentrations.