Leefomgevingsbalans, voorzet voor vorm en inhoud

Abstract

A future policy instrument for assessing the consequences of changes (already made) to the physical environment can be found in the instrument known as the human environmental balance. By taking all relevant aspects into account when using this instrument, present and future serious defects along with necessary areas of focus will become clear. In this way, the balance will fulfil an important evaluative and indicative function, serving as an integral conceptual framework to find out what investments to make and where they should be made. This report describes a survey, representing an initial step on the road to a balanced physical environment, charting further work along the way. It is also meant to stimulate a broad debate on how to audit this physical environment and what to study. The concept of the physical environment is defined as consisting of (stocks of) various objects in a certain (spatial) arrangement. These objects are evaluated from three perspectives: ecological, economic and social/psychological. The first two perspectives focus on long-term issues on sustainability. In the third perspective the central theme is the perception of the environment by humans themselves; here, we are concerned about short-term issues on the sub-national (local) level. The 1970-1995 draft balance also saw its first elaboration in this report.

De leefomgevingsbalans is een door VROM voorgesteld toekomstig beleidsinstrument om gedane ingrepen in het fysieke milieu op hun integrale gevolgen voor de leefomgeving te beoordelen. De leefomgevingsbalans zou hiermee een belangrijke evaluerende en signalerende functie hebben: door beschouwing van alle relevante aspecten maakt de balans zichtbaar waar tekorten zijn of dreigen te ontstaan en waar extra inspanningen nodig zijn. Hiermee vormt de leefomgevingsbalans een integratief raamwerk dat richtinggevend kan zijn voor de aard en locatie van gewenste investeringen. Dit rapport is een verkenning van een mogelijk invulling van een dergelijke leefomgevingsbalans en dient uitsluitend als basis voor discussie. Het beschouwt de fysieke leefomgeving als een verzameling van (voorraden) van allerlei objecten in een bepaalde ruimtelijke configuratie. Deze objecten worden vanuit verschillende invalshoeken verschillend gewaardeerd. Hierbij is onderscheid gemaakt in een ecologisch, economisch en sociaal-psychologisch perspectief. De eerste twee perspectieven zijn vooral gericht op lange termijn-vraagstukken waarbij duurzaamheid voorop staat. Bij het laatste perspectief gaat om de individuele leefbaarheid van de burger, veelal handelend over korte termijn-vraagstukken op vooral lokaal niveau. Op deze wijze wordt het 'leefomgevingskapitaal' gepresenteerd als een drieluik van economische, ecologische en sociaal-psychologische waarden. In het rapport is ook een eerste uitwerking van dit concept voor de periode 1970-1995 gegeven.