Onderzoek naar de gezondheidsrisico's van de emissies van de brand bij ATF in Drachten

Abstract

Op vrijdag 12 mei 2000, omstreeks 08.00 uur, brak er brand uit bij het afval-verwerkingsbedrijf ATF De Pijp in Drachten. De belangrijkste vraag aan RIVM en RIKILT was of de emissies zouden kunnen leiden tot risico's voor de consument door het gebruik van verontreinigde melk en/of andere dierlijke producten uit het door depositie verontreinigde gebied. Daartoe zijn gras- en melkmonsters onderzocht op toxische stoffen. Tevens zijn de maximale concentraties van deze stoffen vastgesteld in de rook, zo dicht mogelijk bij de brand. De analyses lieten zien dat in het gras tot op een afstand van circa 1000 meter de normen voor veevoeder hier en daar werden overschreden. Echter als gevolg van de maatregelen - weideverbod tot 5000 m, maaien en afvoeren gras tot op een afstand van 1500 m - hebben de landbouwhuisdieren niet, of hooguit zeer kort, blootgestaan aan de gedeponeerde verontreinigingen. Dat wordt weerspiegeld in de melkmonsters, die geen van alle afwijkende gehaltes bevatten. De concentraties van een aantal componenten in de rook was duidelijk verhoogd ten opzichte van achtergrondwaarden en gezondheidkundige advieswaarden voor lange termijn blootstelling. Door de relatief grote afstand tot de eerste woonbebouwing, in combinatie met de beperkte duur van de brand (enkele uren), wordt de kans op blijvende effecten op de gezondheid ten gevolge van de inademing van de rook gering geacht. Over directe gezondheidseffecten die kunnen zijn opgetreden door inademing van rookgassen in de directe omgeving van de brand, kunnen geen uitspraken worden gedaan daar geen kwantitatieve meetgegevens beschikbaar zijn

A large fire in May 2000 at a hazardous waste disposal site in Drachten (northern Netherlands), where waste included batteries, PCBs, insecticides and paint, has threatened a Netherlands dairy district. The Dutch National Institute of Public Health and the Environment (RIVM) and the State Institute for Quality Control of Agricultural products (RIKILT-DLO) were assigned the task of assessing potential human health risks due to the emissions by examining the contamination of grass - the staple food for cattle in summertime - and milk. Concentrations of contaminants in smoke were also examined to rule out inhalatory risks to the exposed population. Analyses showed that up to about 1000 m downwind of the fire, concentrations of heavy metals and dioxins in grass exceeded guidelines for animal food at several locations. However, due to the fact that (i) up to a distance of 1500 m downwind of the fire, the grass was cut and disposed of and (ii) the cattle had been kept inside for several days, concentrations of heavy metals and dioxins in milk did not exceed background concentrations. Dispersion modelling revealed that at a distance of 1000 m (the distance to the nearest dwellings), dilution of the smoke made risks to humans unlikely.