Effect van neerslag op nitraat in het bovenste grondwater onder landbouwbedrijven in de zandgebieden; gevolgen voor de inrichting van het MOnitoringnetwerk effecten mestbeleid op Landbouwbedrijven (MOL)

Abstract

Het RIVM en het LEI-DLO onderzochten o.a. de nitraatconcentratie van de bovenste meter van het grondwater onder landbouwbedrijven met het Meetprogramma Kwaliteit Bovenste Grondwater Landbouwbedrijven (MKBGL). Op 40 tot 99 bedrijven in het zandgebied werd jaarlijks gemeten in de periode 1992 tot en met 1995. Deze bedrijven maken deel uit van het LEI-DLO bedrijveninformatienet. De variatie in de tijd van de nitraatconcentratie in de bovenste meter grondwater is waarschijnlijk grotendeels afhankelijk van menselijk handelen en neerslag. Beleid beinvloedt het toekomstige menselijk handelen waardoor de nitraatconcentratie gaat dalen. De nitraatconcentratie is ongeveer gehalveerd tussen 1992 en 1995 terwijl het effect van beleid nog niet wordt verwacht. De nitraatconcentratie daalde nadat de neerslaghoeveelheid toenam. De mate van verdunning van de bovenste meter grondwater, gedurende 1992, 1993, 1994 en 1995 is berekend met gemeten neerslag en verdampingsgegevens en een bodemmodel. De daling is vervolgens verklaard met de verdunning. Systematische verschillen tussen jaren verdwijnen als rekening wordt gehouden met de neerslag. Andere onbekende oorzaken hebben geen duidelijke invloed gehad. Op basis van dit rapport is een voorstel gemaakt voor de inrichting van het MOL-zand. In dit voorstel zijn statistische en praktische overwegingen alsook de randvoorwaarden gesteld door het beleid geintegreerd.<br>

Government legislation is directed to decreasing nitrogen loads on agricultural land in the future so as to decrease nitrate in shallow groundwater. We wanted to determine if this nitrate decrease could be measured. Groundwater was sampled annually on 99 farms in the sandy parts of the Netherlands during the period 1992-1995. Mean nitrate concentration in 1995 was half the 1992 concentration, although new laws were not yet effective. This was caused by the increasing amount of annual rain during this period. Correction for such climatological influences is neccassary to establish the effect of new laws. The dilution of a conservative compound was calculated using a soil model for eight sandy parts and real 10-day mean climatological data for the same period. After correction with the calculated dilution, the mean nitrate concentration no longer varied per year. A monitoring network to detect the effects of new laws has been proposed using these results. Statistical and practical considerations, as wel as boundary conditions, stipulated by policy, have been integrated in the proposal.<br>