Ziekenhuisopname en poliklinische behandeling in relatie tot ozonconcentraties in de buitenlucht ; een voorbeeldstudie van meta-regressie-analyse

Abstract

Deze analyse werd uitgevoerd als voorbeeldstudie ten behoeve van de ontwikkeling en evaluatie van een protocol voor meta-regressie-analyse van observationeel epidemiologisch onderzoek, met inbegrip van statistische procedures voor Empirisch Bayesiaanse analyse. De methode beschrijft blootstelling-responsrelaties als een functie van studiekarakteristieken. Op deze wijze is een formele beoordeling mogelijk van heterogeniteit in de studieresultaten als gevolg van verschillen in studiekenmerken, bijvoorbeeld met betrekking tot de onderzoekspopulatie, de definitie van blootstelling of gezondheidseindpunten of de aanwezigheid van verstorende variabelen (confounders). De voorbeeldstudie laat duidelijk zien dat meta-analyse van observationeel onderzoek een nuttig instrument kan zijn bij het maken van formele, kwantitatieve literatuuroverzichten, waarbij subjectiviteit zoveel mogelijk wordt uitgesloten. Aggregatie van beschikbare studie-uitkomsten laat een statistisch significante toename zien van het risico op ziekenhuisbezoek of poliklinische behandeling van 12% bij een toename van de ozonconcentratie van 100 mug/m3 als 8-uursgemiddelde (95% BI: 7-18%). De analyse geeft voorts aanwijzingen dat het effect van ozonepisoden het sterkst is bij kinderen ; de respons voor poliklinische behandeling wegens luchtwegaandoeningen (in de Nederlandse situatie zal dit waarschijnlijk tevens bezoek aan de huisarts omvatten) lijkt sterker dan voor ziekenhuisopname. Tegelijkertijd optredende deeltjesvormige luchtverontreiniging lijkt slechts een geringe invloed op de associatie te hebben.

The analysis was performed as a case-study to develop and evaluate a protocol for meta-regression analyses of observational epidemiological studies, including statistical procedures for Empirical Bayesian analysis. The proposed method of meta-regression analysis describes exposure-response relationships as a function of study characteristics. Thus, it allows straightforward evaluation of heterogeneity in study results due to differences in study characteristics, for instance with respect to the population, definitions of exposure and health end-points, and confounding variables. The case-study clearly demonstrates that meta-analysis of observational studies may be useful as a tool for formal, quantitative literature review. The case study showed a statistical significant increase of the hospital admission risk of 12% for an increase in ambient ozone concentrations of 100 mug/m3 as an 8 hour average (95% CI: 7-18%). The analysis indicated that the effect of ozone air pollution is most pronounced in children with respiratory diseases and in emergency room visits. Concurrent particulate air pollution did not seem to influence the association to a great extent.