Onderzoek naar in situ 1,4-dichloorbenzeengehalten in sediment en poriewater van het Ketelmeer

Abstract

Onderzoek is verricht naar dichloorbenzeen in sediment en poriewater van een boorkern, gestoken in het Ketelmeer. Er is gebruik gemaakt van gaschromatografie-hoge resolutie massaspectrometrie, waarbij ter kwantificering de isotoopverdunningstechniek is gehanteerd ([2,3,5,6 exp.2H4]-1,4-dichloorbenzeen). Uit de water/sediment concentratieratio, genormeerd naar het sediment organisch koolstofgehalte, zijn Koc-waarden berekend. De gemiddelde concentraties van 1,4-dichloorbenzeen in poriewater en sediment bedroegen respectievelijk 71+-17 ng/l en 1.10+-0.4 mg/kg droge stof. Dit resulteert in een gemiddelde log Koc waarde van 5.3+-0.1. Deze waarde komt overeen met het resultaat van een eerder, door het RIZA uitgevoerd onderzoek aan vergelijkbaar materiaal, maar wijkt sterk af van de waarde die in modelberekeningen is gehanteerd (log Koc = 2.7). Uitgaande van een totaalconcentratie van DCB's van 800 mug/kg droge stof, resulteert deze modelwaarde in een poriewaterconcentratie van 35 mug/l, wat een sterke overschatting blijkt te zijn ten opzichte van de experimenteel bepaalde poriewaterconcentratie. Modelberekeningen voorspellen aan de hand van deze getallen een overschrijding van de grondwaternorm met een factor 3200, terwijl de praktijkmetingen wijzen op een overschrijding met een factor 24. Het verschil tussen de Koc waarde, zoals gehanteerd in modelberekeningen, en de waarde die in dit onderzoek in situ is bepaald, wordt toegeschreven aan de afname van de mobiliteit van contaminanten naarmate deze langer in contact hebben gestaan met het sediment (ageing).

Analysis of dichlorobenzene in porewater and sediment in a core taken from the lake 'Ketelmeer' has been performed by means of gaschromatography-high resolution mass spectrometry using the stable isotope dilution technique. Results were expressed in the concentration-ratio in the aqueous and the solid matter, normalised to the sediment organic carbon content (Koc). Mean values in porewater and sediment were 71+-17 ng/l and 1.1+-0.4 mg/kg dry matter respectively, resulting in a mean log Koc value of 5.3+-0.1. This result was in accordance with that of a previous study (RIZA), but was significantly higher than the value used in modelcalculation (2.7). Based on the latter value, porewater levels of 32 mug/l were predicted, starting from a sediment concentration of 800 mug/kg dry matter. The predicted value exceeds the current quality objective for groundwater by a factor of 3200, whereas the experimentally assessed values exceeds the norm value 24 times. This discrepancy is ascribed to reduced mobility of the pollutant as a result of ageing.