Gezondheidsonderzoek na rampen. Vragenlijsten voor algemene en psychosociale gezondheid

Abstract

Welke van de meer dan vijftig beschikbare vragenlijsten is geschikt voor gezondheids- onderzoek na rampen? Die vraag moet snel na een ramp beantwoord worden door GGD'en en onderzoeksinstituten. Gezondheidsonderzoek is namelijk een van de pijlers van het nazorgbeleid na rampen van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) en kan van tevoren in grote lijnen worden voorbereid. Ruim twintig vragenlijsten bleken bruikbaar voor het meten van de algemene en psychosociale gezondheidstoestand van volwassenen. Per gezondheidsaspect (post- traumatische-stressstoornis, depressie, angst, etc.) wordt een overzicht gegeven van geschikte vragenlijstinstrumenten, ingedeeld naar het doel van gezondheidsonderzoek (individuele zorg, volksgezondheid, wetenschap) en populatie (algemene bevolking, patienten). Bij de selectie van de vragenlijsten is gelet op de validiteit en betrouwbaarheid van de vragenlijstinstrumenten en de beschikbaarheid van Nederlandse referentiegegevens. Verder geeft het rapport aan op welk(e) moment(en) na een ramp metingen van de gezondheidstoestand het best zouden kunnen worden uitgevoerd. Voor kinderen en adolescenten is een eerste inventarisatie gemaakt van 13 vragenlijsten die eerder in gezondheidsonderzoek na rampen in Nederland zijn gebruikt. Door de diversiteit in rampgerelateerde gezondheidsaspecten en de aard van rampen kan niet zonder meer aangegeven worden welke vragenlijsten op welk moment de voorkeur genieten. Dit zal per doel en populatie specifiek moeten worden vastgesteld. Deze handreiking biedt hiervoor de basis. Het Centrum voor Gezondheidsonderzoek bij Rampen (CGOR) heeft in samenwerking met Impact (landelijk kennis- en adviescentrum psychosociale zorg na rampen), Nivel (Nederlands Instituut voor onderzoek van de Gezondheidszorg), IVP (Instituut voor Psychotrauma) en Pallas, (Health research and consultancy), deze handreiking samengesteld.

Of the more than fifty available questionnaires for assessing heath issues, which is the most suitable for monitoring the health of victims following a disaster? Municipal Health Service (GGD) departments and research institutes must be able to answer this question quickly in response to a disaster. The Ministry of Health, Welfare and Sport Affairs (VWS) considers health monitoring to be one of the cornerstones of its follow-up policy for disaster victims. It is also a policy that can be prepared largely in advance. More than twenty questionnaires were shown to be suitable for measuring the general and psychosocial state of the health of adults. An overview is given of these suitable questionnaires for specific aspects of health (post-traumatic stress disorder, depression, anxiety, among others). Each aspect is further categorized in terms of the objectives of the health monitoring programme (individual care, public health, scientific) and the population involved (general population, patients). Both the validity and reliability of the questionnaires were taken into account in the selection as well as the availability of Dutch reference data. The report also indicates the best times for taking health status measurements from victims following a disaster. A preliminary inventory of 13 questionnaires has been made for children and adolescents that have previously been used in health monitoring programmes following disasters in the Netherlands. The diversity of disaster-related health aspects and the distinctive nature of each disaster mean that it is not possible to predict with any certainty which questionnaire is preferable above another at any one time. The specific research objective and the population involved will be determining factors. This report can be used as a practical guide in this process. The Medical Assistance Services for Accidents and Disasters (GHOR) has compiled this report in collaboration with Impact, a national information and advice centre for psycho-social care following a disaster, NIVEL, the Netherlands Institute for Health Services Research, IVP, the Institute for Psycho-trauma and Pallas, a health research and consultancy company.