MCA en MKBA: structureren of sturen? Een verkenning van beslissingsondersteunende instrumenten voor Nuchter omgaan met Risico's

Abstract

Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) en Multi-Criteria Analyse (MCA) kunnen nuttig zijn bij afweging van milieurisico's, maar zijn geen panacee. Het nut van beide beslissingsondersteunende instrumenten ligt vooral in het structureren van complexe en veelsoortige informatie. Dit is vooral van belang bij afwegingen vanuit het beleidskader Nuchter omgaan met Risico's. Een essentieel element in dit beleidskader is immers de weging van de gevaren en risico's van een activiteit tegen de maatschappelijke kosten en baten van die activiteit. MKBA en MCA kunnen daarmee het Beoordelingskader Gezondheid en Milieu aanvullen. Voorlopig zullen MKBA en MCA nog geen sterk sturende werking in de besluitvormingsprocessen hebben. Er is nog te weinig uniformiteit en standaardisatie in benadering en de uitkomsten hebben nog een zeer grote bandbreedte.Bij zeer complexe milieu-gezondheid problemen met grote onzekerheden over de risico's, is het afwegingsproces zelf en participatie van belanghebbenden belangrijker dan de keuze van het beslissingsondersteunende instrument. Dit blijkt uit een verkennende analyse die het RIVM uitvoerde in opdracht van het Ministerie van VROM. Deze verkenning werd aan het RIVM opgedragen door het Ministerie van VROM in reactie op een motie de van Tweede Kamer.Het rapport verkent de voor's en tegen's van toepassingen van MKBA en MCA en beschrijft enkele praktijkvoorbeelden. Het rapport geeft een aantal aanbeveling voor verdere ontwikkelingen van het Beoordelingskader Gezondheid en Milieu en doet een voorzichtige eerste aanzet tot handreiking voor beleidsmatige afweging van Nuchter omgaan met Risico's.

Societal cost-benefit analysis (CBA) and multi-criteria analysis (MCA) can be useful in deliberations on environmental health risks, but they are no 'cure all'. Their usefulness is found more in the capacity they have to produce complex and multi-facetted information. This is relevant in the context of 'Dealing sensibly with risks', the Dutch government's new risk policy. One of the key issues in this policy is contained in the question: do societal costs and benefits of an activity outweigh the risks and dangers associated with that activity? CBA and MCA can function as a supplement to the 'Appraisal Framework Health and Environment'. For the moment, the steering capacity of CBA and MCA in deliberations on environmental health risks is limited. This is because of the lack of standardization and unity in methods and techniques; furthermore, outcomes vary considerably. When complexity and uncertainty are very high, the quality of the deliberation process and the participation of parties concerned are more important, while the choice between MCA and CBA is less important. These are then the main results of a study to explore advantages and disadvantages of CBA and MCA (along with their applications) for decision support. The study was carried out by the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) on commission of the Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment (VROM). The report also provides some recommendations for further development of the Appraisal Framework on Health and Environment and lends a provisional 'helping hand' to the deliberations in the context of 'Dealing sensibly with risks'.