Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit: Nematodenfauna. Deel 5: Bemonstering 1996 (akkerbouwgebieden op zeeklei)

Abstract

In de eerste helft van 1996 werden 20 akkerbouwbedrijven bemonsterd. De nematodendichtheid is met gemiddeld 1700 nematoden per 100 gram grond in vergelijking met akkerbouwbedrijven op zandgrond (5100) aan de lage kant. In alle 20 bedrijven zijn soorten uit de familie Rhabditidae en het taxon Acrobeloides gevonden. Een indeling in trofische groepen geeft een verdeling van 51,6% bacterie-eters, 40,4% planteneters, 6,3% schimmeleters, 0,2% carnivoren en 1,4% omnivoren en komt hiermee meer overeen met de trofische verdeling van de extensieve MVH (melkveehouderijbedrijven) op zand en MVH op veen, dan met die van de akkerbouw op zand. De trofische diversitieitsindex T is met een gemiddelde van 1,94 hoger dan die van de akkerbouwbedrijven op zand (1,68). De van de soortensamenstelling afgeleide indices zoals de Maturity Indices en de soortengelijkheids-index of 'eveness' zijn hoger, dan die van de akkerbouw op zand. Daarentegen zijn de Shannon-Weaver diversiteitsindex en de soortenrijkdomsindex juist lager. Het gemiddelde aantal taxa per locatie is met 19 lager dan die van de akkerbouw op zand (25). De ecologische karakteristieken van de zeekleigronden wijzen op geringere verstoring t.o.v. dezelfde vorm van grondgebruik op zandbodems. Mogelijk is het verschil in bodemtype dominant over de antropogene invloed. Dit was vooraf niet verwacht, maar moet door nadere analyse nog bevestigd worden.

Samples were taken of nematodes in the clay soils of 20 arable farmlands. The average number of nematodes found (1700 per 100 g soil) is very low in comparison with the average found in sandy soils on arable farmlands (5100 per 100 g soil). The genus Acrobeloides and nematodes from the Rhabditidae family were found on every arable farmland site. Trophic diversity in groups shows the percentages of bacterivores (51.6%), plantfeeders (40.4%), hyphalfeeders (6.3%), carnivores (0.2%) and omnivores (1.4%) on arable farmlands on clay soils. These percentages come very close to those for nematodes found on extensive cattle farms on sandy soils and cattle farms on peat soils. The trophic diversity index (T) (1.94), the Maturity Indices (MI, sigmaMI and PPI) and the index of 'evenness' (J') are higher than the indices for the arable farms on sandy soils. However, the Shannon-Weaver diversity index (H'), the index of richness (SR) and the number of taxa (N) are lower than those for the arable farms on sandy soils. The ecological characteristics of arable farmland on clay soils point to a moderate disturbance compared to the same landuse on sandy soils. Possibly the soiltype is dominant in determining the ecological structure. This result was not expected and has to be confirmed by analysis in relation to abiotic factors.