Hoogwater januari en februari 1995: Kwaliteit en risico's van het door Rijn en Maas aangevoerde rivierslib

Abstract

De kwaliteit van het tijdens hoogwater van 1995 met Rijn en Maas meegevoerde rivierslib blijkt goed vergelijkbaar te zijn met de kwaliteit van het hoogwaterslib van 1993. De gemiddelde dikte van de in het winterbed en de uiterwaarden afgezette sliblaag varieert van enkele mm's tot enkele cm's. Uit de blootstellingsanalyse blijkt dat de lokale bevolking nagenoeg niet wordt blootgesteld aan contaminanten in de recent afgezette sliblaag. Dat geldt ook voor jonge kinderen, die, zoals bekend, een belangrijke risicogroep vormen voor de zware metalen die zich in het slib bevinden. Bij het voorkomen van blootstelling hebben de door de gemeentes geadviseerde maatregelen (zoals schoonmaken verharde oppervlakken, zand in overstroomde zandbakken vervangen etc.) een belangrijke rol gespeeld. Aangezien de kwaliteit van het afgezette slib ongeveer gelijk is aan, en in sommige gevallen beter is dan, de oudere bodemlagen, wordt ervan uitgegaan dat de kwaliteit van gewassen en dierlijke produkten als gevolg van de recente depositie gemiddeld genomen niet zal verslechteren. Geconcludeerd moet worden dat de depositie van slib tijdens het hoogwater van 1995 niet tot een relevante extra opname van contaminanten leidt of zal leiden. Het kan echter niet worden uitgesloten dat tijdens het hoogwater enkele particuliere drinkwaterwinningen microbieel verontreinigd zijn ; dit zal nader moeten worden onderzocht. De kwaliteit van het afgezette slib brengt weinig of geen verandering in de al bestaande risico's voor flora en fauna in de uiterwaarden. Die zijn er met name voor worm-etende vogels en zoogdieren en, in mindere mate, voor enkele soortgroepen ongewervelde dieren. Duidelijk waarneembare effecten op het uiterwaard ecosysteem worden op grond van de gemeten gehaltes in het recent afgezette slib echter niet verwacht.

Sediment of the rivers Rhine and Meuse after the 1995 floods is on average of equal or better quality than previously settled sediments. Analysis of all potential pathways of human exposure showed that intake of contaminants from the new sediment could practically be excluded. Clean-up activities, advised by the local authorities in an early stage, have played an important role in the prevention of human exposure. An ecotoxicological quality assessment of the sediment could not reveal major changes in existing risk levels in flora and fauna.