Praktijkaspecten bij uitvoering en interpretatie van kosteneffectiviteitsanalyses van preventie

Abstract

Van maatregelen die gezondheidsproblemen moeten voorkomen, worden vaak kosteneffectiviteitsanalyses (KEA's) gemaakt om te onderzoeken of de effecten ervan opwegen tegen de kosten. Het is belangrijk om bij de uitvoering van deze analyses en bij de interpretatie van de uitkomst rekening te houden met wat er gebeurt als een maatregel in praktijk wordt gebracht. Het RIVM heeft op basis van een literatuurverkenning geïnventariseerd welke aspecten uit de praktijk mogelijk van invloed zijn op de verhouding tussen de kosten en de effectiviteit van een maatregel. Voorbeelden zijn onbedoelde (positieve of negatieve) neveneffecten die kunnen optreden (zoals bijwerkingen van een vaccin), een tekort aan gekwalificeerde uitvoerders, of een lagere deelname van de doelgroep dan verwacht als de maatregel in praktijk wordt gebracht. De inventarisatie is relevant voor uitvoerders van KEA's en voor beleidsmakers die KEA's als basis nemen voor beslissingen om een preventieve maatregel al dan niet in te voeren. Kanttekening hierbij is echter dat informatie over praktijkervaringen niet altijd beschikbaar is, bijvoorbeeld doordat de maatregel nog niet op grotere schaal is ingevoerd. De aandachtspunten uit het overzicht zijn in het rapport ook toegepast op twee maatregelen: SchoolGruiten, waarbij kinderen op school gestimuleerd worden om groenten en fruit te eten, en de griepvaccinatie bij ouderen. Op basis hiervan is geïllustreerd in hoeverre praktijkinformatie in de desbetreffende KEA's (achteraf beschouwd) is opgenomen. Om het mogelijk te maken om meer praktijkgegevens bij de uitvoering van KEA's te betrekken, wordt aanbevolen vaker KEA's uit te voeren van maatregelen die al in praktijk zijn gebracht.

Cost-effective analyses (CEAs) of interventions to prevent health problems are often conducted to investigate whether the effects of a particular intervention offset the costs. In both conducting the CEA and in interpreting the results, it is important to consider the outcomes of the specific intervention were it to be implemented. The National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) performed a literature search with the aim to inventorize those practical aspects that may influence the balance between the costs and effects of an intervention. Some of the aspects identified in this survey are the unintentional (positive or negative) side effects of an intervention, insufficient number of professionals to implement an intervention or a lower than expected participation by the target group. This inventory of practical aspects is relevant to researchers conducting CEAs and also to policy-makers, who decide on whether or not to implement an intervention based on the results of CEAs. It should be noted, however, that information on the practical aspects of an intervention is not always available, such as when an intervention has not yet been implemented on a sufficiently large scale. Applying the practical aspects identified in the survey, the RIVM has assessed two interventions: "SchoolGruiten", in which children attending school are stimulated to eat vegetables and fruit, and influenza vaccination for older people. The findings illustrate the extent to which practical information (considered retrospectively) has been included in the CEAs of these specific interventions. The RIVM further recommends conducting CEAs more often on interventions that have already been implemented in order to obtain more practical information that can be included in CEAs.