Ecologische effecten van bodemverontreiniging. Maatschappelijke kosten en batenanalyse bodemsanering

Abstract

Als onderdeel van de maatschappelijke kosten- en batenanalyse van bodemsaneringen (MKBA-Bosa) in Nederland zijn de ecologische effecten van bodemverontreiniging geevalueerd. Ecologische effecten van bodemverontreiniging worden in sterke mate veroorzaakt door de aanwezigheid van zink, koper en/of lood, en in mindere mate door cadmium. Immobiele organische stoffen, zoals polycyclische koolwaterstoffen, hebben ook een significant ecologisch effect, maar vergeleken met metalen is het kleiner van omvang. Mobiele en vluchtige organische stoffen zijn minder belangrijk voor de inschatting van de totale ecologische effecten. De ecologische effecten zijn het grootst voor oppervlakkige verontreiniging, bijvoorbeeld als gevolg van storten, dempen, sedimentatie, atmosferische depositie en bodembewerking. Er is nog te weinig bekend over ecologische effecten in de diepe ondergrond. Uit wetenschappelijk en toegepast onderzoek is gebleken dat ecologische effecten daadwerkelijk optreden en toegeschreven kunnen worden aan de aanwezigheid van de verontreinigende stoffen in de bodem. Het is nog niet mogelijk om ecologische effecten rechtstreeks uit te drukken in een economische maat, bijvoorbeeld via de aantasting van de ecologische diensten van de bodem.

Ecological effects of soil contamination in the Netherlands were analysed as a part of a cost benefit analysis of soil remediation actions. The metals zinc, copper and lead are responsible for a significant part of the total ecological effects at contaminated sites. Cadmium was a less important contaminant. Immobile organic contaminants, like polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), do have significant effects, but relatively small. Mobile and volatile organic compounds are not very important for ecological effects. Ecological effects are considered plausible at sites with contamination in the upper soil layers, such as waste disposals in landfills, sedimentation, precipitation and deposition areas. Ecological effects of contamination in deep soil and groundwater systems are largely unknown. It is still impossible to express ecological effects in economic terms, for instance via a reduced performance of soil ecosystem services.