Detectiemethoden voor legionella in water

Abstract

Het RIVM heeft een overzicht gemaakt van bestaande en nieuwe methoden om legionella in water aan te tonen. Dit is gemaakt in opdracht van de VROM Inspectie, die inzicht wil hebben in de kenmerken en toepassingsmogelijkheden van bestaande en nieuwe methoden. Legionella komt overal in het milieu voor, maar mensen raken vooral geinfecteerd als zij bacterien inademen die zijn uitgegroeid in watersystemen die door de mens zijn gemaakt. Voorbeelden daarvan zijn bubbelbaden, koeltorens en leidingwatersystemen. Legionellapreventie is erop gericht de groei van legionella in dergelijke watersystemen te voorkomen. Bepaalde collectieve leidingwaterinstallaties, zoals in ziekenhuizen, moeten volgens het Waterleidingbesluit periodiek gecontroleerd worden op de aanwezigheid van legionella. Dit dient te gebeuren conform de NEN 6265, een kweekmethode op agarplaten. De NEN 6265 heeft een aantal beperkingen. Zo kunnen legionellabacterien gemist worden doordat ze niet groeien op agarplaten of doordat ze overgroeid worden door andere bacterien. Nieuwe methoden, zoals Polymerase Chain Reaction, de legionella-chip of amoebe-kweek, kunnen voordelen bieden ten opzichte van de wettelijk vereiste kweekmethode. Ze kunnen bijvoorbeeld wel de legionellabacterien detecteren die niet zijn te kweken op agarplaten. Nieuwe methoden hebben echter ook beperkingen. Een aantal van deze methoden tonen bijvoorbeeld ook dode bacterien aan, waardoor na een reinigingsmaatregel niet kan worden vastgesteld of het legionella-probleem in een installatie verholpen is. Nader onderzoek dient te worden uitgevoerd om vast te stellen of nieuwe methoden of een combinatie van methoden in staat zijn een beter beeld te geven van legionellagroei in een leidingwaterinstallatie dan de NEN 6265.

The RIVM has compiled an overview of current and new methods for the detection of Legionella in water. The study was carried out by order of the VROM-Inspectorate with the aim of obtaining an insight into the characteristics and applications of current and newly developed methods. Legionella is omnipresent in the environment, but infection mainly results from the direct inhalation of bacteria that have multiplied in man-made water systems, such as whirlpools, cooling towers and tapwater systems. Regulations for the prevention of Legionella target the growth of Legionella in these water systems. The Waterleidingbesluit of 2004 requires that certain collective tapwater systems, such as those in hospitals, be checked regularly for the presence of Legionella using a standardized culture method, NEN 6265. However, the NEN 6265 method has been shown to have a number of limitations, among which are that the Legionella bacteria can be missed because they do not grow on the agar plates or are overgrown by other bacteria. New methods, including polymerase chain reaction (PCR), a Legionella-chip or amoebic-coculture, have a number of advantages over the NEN 6265 method, such as the ability to detect Legionella bacteria that are missed on the NEN 6265 agar plates. However, the new methods also have their own characteristic limitations. Some methods detect both living and dead bacterial cells, with the result that it cannot be determined if - following the eradication measure - the Legionella within an installation has actually been eliminated. Further research is required to determine if one of these new methods or a combination of methods will lead to improved detection of Legionella in tapwater systems.