Externe straling van bouwmaterialen: Resultaten van MARMER-berekeningen aan een referentiewoning

Abstract

In het kader van het Nederlandse radonbeleid wordt de zogenaamde Stralingsprestatienorm (SPN) ontwikkeld. De stralingsprestatie (SP) van een verblijfsruimte of -gebied is het resultaat van een berekening volgens de SPN. Onderdeel van de SPN is een berekening van het dosistempo door externe straling. In de discussies over noodzakelijke vereenvoudigingen in de berekeningen bestaat er behoefte aan schattingen van de werkelijke bijdrage aan het dosistempo door externe straling afkomstig van bouwmaterialen. Twee vragen spelen daarbij een belangrijke rol. Hoe beinvloeden het type en de afmetingen van de bouwelementen het dosistempo? En welke onderdelen van de woning dragen wel en welke nauwelijks bij aan het dosistempo in bepaalde ruimten? Dit rapport bevat de resultaten van gedetailleerde berekeningen met het model MARMER voor diverse varianten van een referentiewoning. Uit berekeningen waarbij het type bouwmateriaal en de dikte van een tussenmuur tussen twee slaapkamers is gevarieerd, blijkt dat de tussenmuur ongeveer evenveel straling, afkomstig van wanden uit aangrenzende ruimten, afschermt als de muur zelf aan het totale dosistempo toevoegt. Tussen 20 en 30% van het dosistempo wordt door bouwmaterialen in andere ruimten veroorzaakt. Indien ook naastgelegen woningen zouden worden meegenomen, zou dat voor de meeste varianten slechts een toename van het dosistempo met naar schatting 5% betekenen. Voor de variant waarin veel hout is verwerkt, zou dit echter aanzienlijk meer kunnen zijn.<br>

The so-called 'radiation performance standard' (in Dutch: Stralings Prestatie Norm, SPN) is being developed in the framework of the radon policy in the Netherlands. The radiation performance of a living area results from a calculation of the effective dose rate by external radiation. In the discussions about necessary simplifications in the calculations there is a need for estimates of the actual contribution to the dose rate of external radiation from building materials. Two questions play an important role. How do building type and dimension influence the dose rate? And which parts of a dwelling contribute to the dose rate in specific rooms? This report contains the results of detailed calculations for several versions of a reference dwelling using the model MARMER. From calculations in which type and thickness of a dividing wall between two bedrooms was varied, it was found that the wall shields as much radiation from walls in adjacent rooms as it contributes itself. Between 2% and 30% of the dose rate is due to building materials in other rooms. If adjacent dwellings were included in the calculations, the dose rate for most of the versions of the reference dwelling was estimated to increase by only 5%. For the version with a timber frame this increase could be considerably higher.<br>