Levensloop en zorgkosten - achtergrondrapport. Zorg voor euro's-7

Abstract

De gezondheidszorg komt dagelijks in het nieuws. Vaak gaat het dan over de zorguitgaven. Want er wordt wel gezegd dat die onhoudbaar zijn als de bevolking vergrijst, en dat daardoor ook de solidariteit onder druk komt te staan. Dit rapport nuanceert het gangbare beeld. Allereerst zijn de kosten niet zo scheef verdeeld als eerder werd gedacht. In een jaar wordt ongeveer 10% van de bevolking opgenomen in een ziekenhuis, terwijl over een periode van tien jaar dit ongeveer de helft was. Voor een belangrijk deel gaat het daarbij om mensen die aan het einde van hun leven zijn gekomen. Uitgaven in de ziekenhuiszorg blijken in traditionele projecties overschat te worden, omdat er geen rekening wordt gehouden met het feit dat de kosten in de laatste levensjaren zeer hoog zijn, en bij een toename van de levensverwachting worden uitgesteld. De kosten blijken daarnaast samen te hangen met de doodsoorzaak, en het ziektebeeld. De relatie tussen comorbiditeit en kosten wordt in dit rapport voor het eerst gekwantificeerd. Voor de ouderenzorg blijkt dat leeftijd een veel grotere rol speelt bij de uitgaven dan in de ziekenhuiszorg. Het effect van de vergrijzing op de kosten valt wel lager uit wanneer er rekening wordt gehouden met de leefsituatie. Vrouwen gebruiken meer zorg dan mannen, niet alleen omdat zij een langere levensverwachting hebben, maar ook omdat zij op latere leeftijd daardoor vaker alleenstaand zijn. Omdat de levensverwachting van mannen sterker zal toenemen dan die van vrouwen zal dit patroon in een voor de uitgaven gunstige zin veranderen. Voor het eerst zijn voor Nederland de zorgkosten op persoonsniveau diepgaand geanalyseerd. Dit is een vruchtbare exercitie gebleken. Er zijn nieuwe inzichten naar voren gebracht die betekenis hebben voor de grote beleidsthema's in de gezondheidszorg. In een vergrijzende samenleving zijn solidariteit en de ontwikkeling van de zorgkosten erg belangrijk. Dit rapport toont aan dat zowel de solidariteit als de zorgkosten houdbaarder zijn dan doorgaans wordt gedacht.

Health care is a daily news item. It often involves health expenditure, as it is said that the Dutch health care system will succumb to the pressure caused by the population ageing. This report puts those worries into perspective. First, it is demonstrated that the inequality in health care expenditure is not as great as one might expect. In one year roughly ten percent of the Dutch population had at least one admission in a hospital, whereas over a period of ten years about half of the population was admitted. Individuals who are in their last years of life make up a large proportion of these groups. Hospital care expenditure is overestimated in traditional projections, because they often do not take the high costs in the last years of life into account. Increasing longevity will postpone expenditure, at least for a certain part. Expenditure is also associated with the cause of death and the diseases. A novelty of this report is that the relationship between comorbidity and health care expenditure is quantified. Long-term care depends more on age than hospital care. Estimated expenditure in the long-term care also turns out lower when it is accounted for living situation. Women have greater health care utilization than men, not only because they have a longer life expectancy, but also because they are, more often than not, single at that stage of their lives. For the first time Dutch Health care expenditure has been analyzed on an individual level. This has proven to be a productive exercise. New insights have come out, that have relevance to important policy areas in the health care. In an ageing society solidarity and development in health care costs are rather important. This report shows that common thoughts on the health care solidarity and expenditure are overly pessimistic.