Deelname aan preventief gezondheidsonderzoek rondom de leefstijl. Bereik onder Nederlanders en redenen voor non-respons

Abstract

Ongeveer 45% van de 40- tot 75-jarigen neemt deel aan preventief gezondheidsonderzoek als zij hiervoor persoonlijk in een brief worden uitgenodigd. De opkomst is het hoogst bij de 60- tot 70-jarigen. Als voornaamste redenen om zich niet preventief te laten onderzoeken, noemen niet-deelnemers dat ze al regelmatig medisch gecontroleerd worden (dit wordt vaker genoemd in de oudere leeftijdsgroep) of geen interesse of tijd hebben (dit wordt vaker genoemd in de jongere leeftijdsgroep). Dit blijkt uit een onderzoek naar deelname aan twee recente grootschalige Nederlandse projecten, namelijk het Preventief Gezondheidsonderzoek voor Ouderen (PGO-O), uitgevoerd in Zeeland en Amersfoort/Soest, en de Groningen Overweight And Lifestyle studie (GOAL), uitgevoerd in Groningen, Friesland en Drenthe. In deze projecten werden respectievelijk 1779 60 tot 75-jarigen en en 5738 40 tot 70-jarigen uitgenodigd. De bevindingen worden in grote lijnen bevestigd door soortgelijk recent Nederlands onderzoek en een literatuurstudie naar vijftien vergelijkbare internationale onderzoeken. Mensen met het laagste opleidingsniveau lijken minder geneigd om deel te nemen aan preventief gezondheidsonderzoek. Er waren geen duidelijke aanwijzingen voor een selectieve opkomst naar risicofactoren of leefstijl. Veel deelnemers zouden baat kunnen hebben bij een vervolgaanbod van leefstijlbegeleiding. Er werd bijvoorbeeld een grote groep bereikt met hoge bloeddruk en/of obesitas, wat een weerspiegeling lijkt van het vaak voorkomen van deze risicofactoren in de bevolking. Informatie over het mogelijke bereik van preventief gezondheidsonderzoek biedt het beleid en de lokale organisaties concrete handvatten, bijvoorbeeld bij het plannen van de inzet van personeel, de kosten, en de potentiele effecten van preventief gezondheidsonderzoek op populatieniveau.

About 45% of the 40- to 75-year-old Dutch population participates in preventive health checks when they are personally invited via an invitation letter. The attendance rate is highest for those aged 60 to 70. As the most important reasons to decline a preventive health check, non-participants mention that they already are under regular medical supervision (mostly in the older age group) or have no interest or time (mostly mentioned in the younger age groups). These are the results of a study on participation in two recent large Dutch projects, the Preventive Health Checks for the Elderly (PGO-O), carried out in the province of Zeeland and the towns Amersfoort/Soest, and the Groningen Overweight And Lifestyle study (GOAL), carried out in the provinces of Groningen, Friesland and Drenthe. In these projects 1179 persons aged 60 to 75 and 5738 persons aged 40 to 70 were invited. The findings are largely confirmed by published data from similar recent Dutch projects and a literature study on fifteen comparable international studies. Persons with the lowest educational level seem to be less likely to participate in preventive health checks. No clear indication existed for selective response according to lifestyle or risk factors. Many participants could benefit from further lifestyle counselling. A high percentage of persons had an elevated blood pressure and/or obesity, probably because of the high prevalence of these risk factors in the general population. Information about the possible reach of preventive health checks are useful for policy makers and local organizations, e.g., in the planning of manpower, the costs, and the potential effects of health checks on a population level.