Bioaccumulation of polycyclic aromatic hydrocarbons in aquatic organisms

Abstract

Het RIVM heeft beschikbare gegevens over ophopingen van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) in waterorganismen geevalueerd. Naar aanleiding hiervan is de indeling van deze stoffen voor regelgeving aangepast. Fenantreen en fluoranteen worden nu niet meer als 'zeer bioaccumulerend' beschouwd in vis, maar als 'bioaccumulerend'. De mate waarin stoffen in organismen ophopen (bioaccumulatie) is een belangrijk criterium voor regelgeving. Het is een indicatie dat hoger in de voedselketen hogere concentraties van de stof worden aangetroffen die schadelijk kunnen zijn. Gegevens van individuele PAK's, waaronder bioaccumulatiegegevens, worden gebruikt voor de risicobeoordeling van stoffen(mengsels) waarin PAK's een belangrijk bestanddeel zijn, zoals bijvoorbeeld olie en olieachtige stoffen. Als maat voor de ophoping wordt de bioconcentratiefactor (BCF) van een stof gebruikt. Dat is de ratio tussen de snelheid waarmee het organisme de stof vanuit water opneemt en de snelheid waarmee het naar water wordt uitgescheiden. Op grond hiervan worden stoffen in de Europese REACH-regelgeving ingedeeld in drie categorieen: niet bioaccumulerend (de BCF is kleiner dan 2000), bioaccumulerend (de BCF ligt tussen 2000 en 5000) en zeer bioaccumulerend (de BCF is hoger dan 5000). Vissen zijn in staat om PAK's om te zetten in stoffen die beter in water oplosbaar zijn waardoor ze makkelijker kunnen worden uitgescheiden. Hierdoor worden in vissen vaak lagere BCF-waarden gemeten. Mosselen en andere ongewervelden kunnen PAK's veel minder goed omzetten waardoor PAK's in deze organismen meer ophopen.

RIVM has evaluated the available data on bioaccumulation of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in aquatic organisms. As a result the categorisation of PAHs regarding their bioaccumulation potential was adapted. Phenanthrene and fluoranthene are now no longer considered 'very bioaccumulative' in fish, but 'bioaccumulative'. The level of accumulation of compounds in organisms (bioaccumulation) is an important criterion in chemicals regulation. It gives an indication that higher in the food chain higher concentrations of a compound are found that may become harmful. Data on individual PAHs, including data on bioaccumulation, are used in risk assessment of (mixtures of) compounds in which PAHs are major components, e.g. oil and oil compounds. As measure for accumulation the bioconcentration factor (BCF) of a compound is used. This is defined as the ratio between the uptake rate of a compound from water into the organism and its elimination rate to water. In the European REACH legislation compounds are divided over three BCF categories: not bioaccumulative (BCF is below 2000), bioaccumulative (BCF is between 2000 and 5000) and very bioaccumulative (BCF is above 5000). Fish are capable of transforming PAHs into compounds that are better soluble in water, which facilitates elimination. This results in lower measured BCF values in fish. Mussels and other invertebrates are much less capable of PAH transformation, which results in higher accumulation of PAHs in these organisms.