Gezondheidsbevordering en preventie in het onderwijs. Stand van zaken, effectiviteit en ervaringen van GGD'en en scholen

Abstract

Gezondheidsbevordering en preventie op scholen loont. Er zijn gezondheidsbevorderende programma's voor scholen die ertoe leiden dat scholieren gezonder gedrag vertonen, op school beter presteren en minder vaak vroegtijdig school verlaten. Maatregelen hebben meer effect als scholen ze structureel uitvoeren en als de maatregelen integraal zijn opgezet. Ongeveer 60 procent van de GGD'en ondersteunt scholen om deze structurele en integrale gezondheidsbevordering en preventie planmatig aan te pakken. Dit blijkt uit een studie van TNO en het RIVM in opdracht van het ministerie van VWS. Hierin worden ook enkele aanbevelingen gedaan om gezondheidsbevordering in het onderwijs te versterken. De belangrijkste zijn: sluit goed aan bij de concrete vragen die een school heeft, versterk de vaardigheden van gezondheidsbevorderende professionals, ondersteun scholen en professionals praktisch bij de aanpak en uitvoering van de maatregelen, en vergroot het draagvlak voor de maatregelen in het gehele onderwijsveld. GGD'en en scholen zijn positief over planmatig werken omdat het helpt om gezondheidsbevordering gemakkelijker in het schoolbeleid en de dagelijkse activiteiten op te nemen. Wel hebben professionals behoefte aan praktische handvaten om de maatregelen stapsgewijs te kunnen uitvoeren. TNO heeft in internationale literatuur de effecten onderzocht van gezondheidsbevordering in het onderwijs op de leefstijl, schoolprestaties en -uitval van leerlingen. Het RIVM onderzocht de stand van zaken rond planmatige gezondheidsbevordering in het basis- en voorgezet onderwijs in Nederland.

Health promotion and preventive medicine in schools is worth the effort. There are health promotion programmes for schools that contribute to healthier behaviour in pupils, higher academic achievements and a reduction in school drop-out levels. Such measures are more effective when they are structurally implemented in schools and the set up is integral. Approximately 60 percent of the Municipal Health Services (GGD) support schools in their efforts to tackle health promotion and preventive measures in a systematic and integral fashion. This can be concluded from a report produced by the Research Institute, TNO Quality of Life, and the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) as commissioned by the Ministry of Health, Welfare and Sport (VWS). The report contains a number of recommendations regarding the strengthening of health promotion in the educational sector. The most important of these are: link up well with the specific questions that a school has, improve the skills of professionals involved in health promotion interventions, provide practical support to schools and professionals regarding the approach to and implementation of the measures, and increase the level of acceptance for the measures throughout the whole educational sector. The GGD authorities and schools are positive about the systematic approach because it helps health promotion to be included more easily in the policies and the daily activities of schools. However, professionals do need to have practical pointers on how to implement the measures step by step. TNO has studied the effects of health promotion in the educational sector regarding lifestyle, academic achievements and the drop-out figures in the international literature. The RIVM has studied the current situation regarding systematic health promotion in primary and secondary education in the Netherlands.