Sociaal-epidemiologisch onderzoek bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiene. Position Paper

Abstract

Onderzoek naar psychische en sociale factoren bij chronische ziekten is voor het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiene een geheel nieuw terrein. In dit rapport wordt kort uiteengezet wat de stand van zaken is op dit onderzoeksterrein, welke lacunes en behoeften kunnen worden geconstateerd, welke onderzoeken andere instituten in Nederland uitvoeren en wat de plaats van het RIVM hierin zal zijn. Psychische en sociale factoren spelen in op diverse aspecten van het ziekteproces. Wij beperken ons hier tot die factoren die van belang zijn voor het ontstaan van chronische aandoeningen of determinanten daarvan. Psychische en sociale factoren, zo blijkt uit onderzoek, zijn gerelateerd aan leefstijlfactoren zoals bijvoorbeeld roken en alcohol-consumptie. Onderzoek naar de relaties tussen psychische en sociale factoren en biologische risico-factoren staat nog in de kinderschoenen. Er is al wel onderzoek gedaan naar psychische en sociale factoren in relatie tot verschillende aandoeningen. De laatste paar jaar wordt veel onderzoek naar ervaren gezondheid en kwaliteit van leven uitgevoerd. De onderzoeksactiviteiten van het RIVM zullen in eerste instantie zijn gericht op de relatie tussen psychische en sociale determinanten van leefstijl en biologische risicofactoren, en op de relatie tussen kenmerken van het sociale netwerk en morbiditeit en mortaliteit. Op langere termijn zal ook onderzoek worden uitgevoerd naar de kwaliteit van leven in de algemene populatie. Toekomstig onderzoek bij het RIVM zou kunnen worden ontwikkeld op het gebied van de gevolgen van stress in de algemene populatie.

The study of psychological and social factors in chronic diseases is a new area of research for the National Institute of Public Health and Environmental Protection. In this report, a short description of the state of the art in this research-area is given, as well as a description of the gaps and needs in this research, what research in the area other institutes in the Netherlands are conducting, and what the position of the RIVM in this area will be. Psychological and social factors play a part in several stages of the disease process. We limit ourselves fo factors important for the etiology of several chronic diseases or their determinants. Research shows that psychological and social factors are related to lifestyle factors like smoking and alcohol consumption. The study of relationships between psychological and social factors, and biological risk factors is relatively new. Some studies have been conducted on psychological and social factors related to several diseases. Very recently, a number of studies were reported on perceived health and quality of life. Research activities of the RIVM will be focused in the short run on psychological and social determinants of lifestyle- and biological riskfactors, and on the relationship between characteristics of the social network and morbidity and mortality. In a few years, research on quality of life in a general population will be conducted. Future research at the RIVM might be developed in the area of consequences of stress in a general population.