Handreiking risicocommunicatie bij bodemverontreiniging en -sanering

Abstract

Het RIVM heeft drie raamwerken ontwikkeld voor de communicatie over bodemkwaliteit. Deze raamwerken zijn toegesneden op enkele ontwikkelingen in het beleid over bodemkwaliteit die een communicatieve begeleiding vereisen. Burgers krijgen hiermee handelingsperspectieven aangereikt. Ook biedt het handvatten om duidelijk te communiceren over wat er speelt, en daarmee onnodige ongerustheid te verminderen. Bovendien worden burgers op de hoogte gehouden van recent bodembeleid (publiekscommunicatie). De raamwerken zijn ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) en in samenspraak met lokale bodemprofessionals. Recente ontwikkelingen in bodembeleid De eerste van de drie ontwikkelingen is de recente inventarisatie van verontreinigde locaties die gezondheidsrisico's voor mensen met zich mee kunnen brengen (humane spoedlocaties). Deze moeten eind 2015 zijn gesaneerd. Ten tweede blijkt de sanering van zogeheten diffuse verontreinigingen te duur en te omvangrijk, waardoor ze niet binnen de gestelde termijn van vier jaar kunnen worden gerealiseerd. Bij diffuse verontreinigingen zijn meerdere locaties vervuild geraakt. Het gaat vaak om een relatief groot gebied. Voor deze verontreinigingen zijn alternatieve beheermogelijkheden mogelijk, waarbij het van belang is omwonenden goed te informeren. Ten slotte zijn de uitgangspunten in het beleid voor de bodemkwaliteit veranderd. Het is bijvoorbeeld tegenwoordig minder vanzelfsprekend om bodemverontreiniging te saneren, omdat dit hoge kosten met zich meebrengt en er alternatieven mogelijk zijn. De drie raamwerken worden in het rapport ingeleid met een toelichting op risicoperceptie en -communicatie, toegesneden op de bodemkwaliteit.

The RIVM has developed three frameworks to assist the communication about soil quality. These frameworks are tailored to three developments in the policy on soil quality that require communicative support. Herewith, action perspectives are given to citizens. Moreover, tools are provided to communicate clearly about what is going on, and thus to reduce unnecessary concern. Furthermore, citizens are informed about recent soil policy (public communication). The Ministry of Infrastructure (I & M) commissioned the development of the frameworks, which were constructed in close cooperation with local soil professionals. Recent developments in soil policy The first of the three developments is the recent inventory of contaminated sites with potential human health risks. These sites must be remediated before the end of 2015. Secondly, the remediation of sites with so-called diffuse pollution is too expensive and too bulky to remediate them within the period of four years that is asked for. At a diffusely polluted site, several spots are polluted over an often quite large geographic area. For these sites, alternative management options are possible and it is important to inform local residents well. The last development is that some principles in soil policy have changed. It is for instance less obvious today to remediate the soil, because this entails high costs and there are alternative management options. The three frameworks are introduced in the report with an explanation of risk perception and communication, tailored to soil quality.