Op 11 en 12 juni 2001 is door het Communautair Referentie Laboratorium voor Salmonella (CRL-Salmonella) een workshop georganiseerd in Bilthoven, Nederland. Alle Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella (NRLs-Salmonella) van de EU lidstaten, met uitzondering van die van Ierland, waren vertegenwoordigd. In totaal waren er 37 deelnemers. Het programma van de workshop bestond uit verschillende delen. Het eerste deel bestond uit de bespreking van de nieuwe draft van de zoonose richtlijn. Daarna vond een evaluatie plaats van het bacteriologische ringonderzoek en de bacteriologische detectie in de verschillende lidstaten. Verder werd gesproken over de opzet en resultaten van typeringsringonderzoeken. De achtergrond en betekenis van kwantitatieve methoden werd als speciaal onderwerp door diverse sprekers toegelicht.

Op 28 mei 2002 is door het Communautair Referentie Laboratorium voor Salmonella (CRL-Salmonella) een workshop georganiseerd in Ploufragan, Frankrijk. Alle Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella (NRLs-Salmonella) van de EU lidstaten, met uitzondering van die van Griekenland en Noord-Ierland, waren vertegenwoordigd. In totaal waren er 34 deelnemers.Het programma van de workshop bestond uit verschillende delen. Het eerste deel bestond uit een toelichting op de stand van zaken met betrekking tot de nieuwe zoonose richtlijn. Daarnaast werd verslag gedaan van de workshop van het CRL voor Epidemiologie van Zoonosen (gehouden najaar 2001) en was er een bijdrage over (nieuw) opkomende Salmonella typen in Nederland. Het tweede en derde deel van de workshop bestond uit bijdragen op het gebied van de bacteriologie, respectievelijk, typering. In deze delen werden o.a. reeds uitgevoerde ringonderzoeken besproken en werd bediscussieerd hoe de aankomende ringonderzoeken er uit zouden moeten zien. In het vierde en laatste deel werden enkele meer algemene onderzoeksbijdragen ondergebracht.

Er zijn in toenemende mate aanwijzingen dat onverhitte gemalen rundvlees producten een belangrijke bron zijn van Shiga toxine producerende Escherichia coli (STEC) O157 infecties. Als onderdeel van een risico schattingsstudie is de verdeling van STEC O157 in gemalen vlees onderzocht. Dit is belangrijk voor het modelleren van de blootstelling van de consument aan dit organisme. Doel van het onderzoek was na te gaan welke mathematische verdelingen de variatie in STEC O157 tellingen in vlees beschrijfven en hoe verkleinen en mengen deze variatie beinvloeden. Daarnaast was er de vraagstelling hoe oppervlakte besmetting vertaald kan worden naar een besmetting per gewicht. Veel aandacht is besteed aan methodologische aspecten van het bepalen van de variatie in aantallen STEC O157 in vlees. Er is geconstateerd dat na verkleinen, zelfs bij een zeer lokale besmetting van het uitgangsmateriaal, de besmetting door de gehele partij gemalen vlees te vinden is, en deze verdeling gewoonlijk een Poisson verdeling benadert, zeker na tweemaal malen. De Poisson verdeling met Gamma-verdeelde parameter lambda was bruikbaar om de experimentele gegevens te laten passen, om het passen van de Poisson verdeling te toetsen aan de empirische verdelingsfunctie en om variaties na te gaan op meer dan willekeur.<br>

Voor het vaststellen en kwantificeren van het volksgezondheidsrisico van BSE infectiviteit voortkomende uit de activiteiten van het destructiebedrijf Rendac Bergum, werd een "risk assessment" onderzoek uitgevoerd. De stroom van infectiviteit die de fabriek binnenkomt werd gemodelleerd door gebruik te maken van een stroomdiagram. Het model werd geevalueerd door middel van een waarschijnlijkheidsbenadering van de risico-schatting om een beeld te krijgen van de onzekerheden in de ingevoerde parameters. De ingevoerde vaste parameters zijn steeds gekozen met het oogmerk een worst case situatie te beschrijven. De geselecteerde variabelen zijn gedefinieerd als een verdeling, en het resultaat vele malen berekend door middel van Monte Carlo simulatie. In 2001 zijn in Nederland in totaal 20 dieren positief getest voor BSE. Aangenomen is dat al deze dieren verwerkt zouden zijn bij Rendac Bergum als onderdeel van de SRM verwerking, en dat ze de infectiviteit bevatten van een volledig geinfecteerd dier. De mediane waarde voor de infectiviteit aan het begin van het proces werd bepaald op 3620 humane orale ID50 eenheden per jaar, met een spreiding van 36 tot 408000. De inactivatie door het destructie-proces werd bepaald op 99% van de totale infectiviteit. Van de resterende infectiviteit kwam de grootste hoeveelheid terecht in het eindproduct vlees- en beendermeel: 9 humane orale ID50 eenheden per jaar. Bij de huidige productie resulteert dit in 8 x 10-5 humane orale ID50 eenheden per kg vlees- en beendermeel. Al het vlees- en beendermeel wordt naar elders getransporteerd voor verbranding. BSE infectiviteit afkomstig van het destructiebedrijf kan via 3 routes in het milieu terechtkomen. Via het effluent van de waterzuiveringsinstallatie dat wordt geloosd in het Prinses Margriet kanaal, via het slib dat op land wordt gestort of wordt gebruikt als meststof, of via deeltjes in de gassen die in de omgevingslucht terechtkomen. In alle drie deze gevallen gaat het om extreem lage hoeveelheden BSE infectiviteit die geen significant risico opleveren voor mensen die in de omgeving van het destructiebedrijf wonen, werken of verblijven.

Test resultaten van Salmonella sero- en faagtypering en antimicrobiele gevoeligheidsbepalingen door de Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella in de Lidstaten van de Europese Unie en EnterNet Laboratoria: Ringonderzoek VI (2001) voor Salmonella. Een zesde ringonderzoek betreffende de typering van Salmonella werd georganiseerd door het Communautair Referentie Laboratorium voor Salmonella (CRL-Salmonella, Bilthoven, Nederland) in samenwerking met Public Health Laboratory Services (PHLS), London, Verenigd Koninkrijk. Zeventien Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella (NRLs-Salmonella) en 15 EnterNet Laboratoria (ENLs) namen deel aan deze studie. Drie van de NRLs zijn eveneens ENLs. De resultaten van deze drie NRL-ENL laboratoria zullen alleen geevalueerd worden bij de NRLs voor Salmonella. In totaal, werden 19 stammen van het species Salmonella enteritica subsp. enterica en 1 stam van het species Salmonella enterica subsp. arizonae geselecteerd voor serotypering en antimicrobiele gevoeligheids bepalingen, terwijl 10 stammen van Salmonella Typhimurium (STM) en 10 stammen van Salmonella Enteritidis (SE) werden geselecteerd voor faagtypering. In het algemeen waren er geen problemen met het typeren van de O-antigenen. Sommige laboratoria hadden echter problemen met het typeren van de H-antigenen. Antimicrobiele gevoeligheids bepalingen vertoonden data die lieten zien dat de standaardisatie van deze techniek nodig is om vergelijkingen te kunnen maken tussen laboratoria. Het merendeel van de EnterNet Laboratoria en Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella hadden geen grote problemen met het faagtyperen van de STM en SE stammen.

Voor het vaststellen en kwantificeren van het volksgezondheidsrisico van BSE infectiviteit voortkomende uit de activiteiten van het destructiebedrijf Rendac Bergum, werd een "risk assessment" onderzoek uitgevoerd. De stroom van infectiviteit die de fabriek binnenkomt werd gemodelleerd door gebruik te maken van een stroomdiagram. Het model werd geevalueerd door middel van een waarschijnlijkheidsbenadering van de risico-schatting om een beeld te krijgen van de onzekerheden in de ingevoerde parameters. De ingevoerde vaste parameters zijn steeds gekozen met het oogmerk een worst case situatie te beschrijven. De geselecteerde variabelen zijn gedefinieerd als een verdeling, en het resultaat vele malen berekend door middel van Monte Carlo simulatie. In 2001 zijn in Nederland in totaal 20 dieren positief getest voor BSE. Aangenomen is dat al deze dieren verwerkt zouden zijn bij Rendac Bergum als onderdeel van de SRM verwerking, en dat ze de infectiviteit bevatten van een volledig geinfecteerd dier. De mediane waarde voor de infectiviteit aan het begin van het proces werd bepaald op 3620 humane orale ID50 eenheden per jaar, met een spreiding van 36 tot 408000. De inactivatie door het destructie-proces werd bepaald op 99% van de totale infectiviteit. Van de resterende infectiviteit kwam de grootste hoeveelheid terecht in het eindproduct vlees- en beendermeel: 9 humane orale ID50 eenheden per jaar. Bij de huidige productie resulteert dit in 0,00008 humane orale ID50 eenheden per kg vlees- en beendermeel. Al het vlees- en beendermeel wordt naar elders getransporteerd voor verbranding. BSE infectiviteit afkomstig van het destructiebedrijf kan via 3 routes in het milieu terechtkomen. Via het effluent van de waterzuiveringsinstallatie dat wordt geloosd in het Prinses Margriet kanaal, via het slib dat op land wordt gestort of wordt gebruikt als meststof, of via deeltjes in de gassen die in de omgevingslucht terechtkomen. In alle drie deze gevallen gaat het om extreem lage hoeveelheden BSE infectiviteit die geen significant risico opleveren voor mensen die in de omgeving van het destructiebedrijf wonen, werken of verblijven.

Bacillus cereus is een algemeen voorkomend micro-organisme dat verantwoordelijk kan zijn voor voedsel gerelateerde aandoeningen. Het vermogen van het micro-organisme om ziekte te verwekken hangt evenwel af van eigenschappen zoals de mogelijkheid tot het vormen van (entero)-toxine(n) die niet met microbiologische methoden kunnen worden gedetecteerd. Zodoende is verder onderzoek naar ziekteverwekkende eigenschappen niet alleen van belang om karakteristieken van stammen te identificeren, maar ook om het voorkomen van ziekteverwekkende stammen op bepaalde voedsel-componenten na te gaan. Methoden die verdere karakterisering mogelijk maken staan beschreven in dit rapport. Aan de hand van een "case study" wordt duidelijk gemaakt hoe de diverse methoden kunnen worden toegepast. Tevens wordt ingegaan op de toepassing en mogelijkheden van de methoden bij het onderzoek van stammen die op levensmiddelen voorkomen. Onderscheid kunnen maken tussen ziekteverwekkende en niet- ziekteverwekkende B. cereus stammen zou aanleiding kunnen geven tot het bijstellen van de criteria die gesteld zijn ten aanzien van het mogen voorkomen van B. cereus in levensmiddelen. Nader onderzoek met betrekking tot het tot expressie komen van genen coderend voor enterotoxinen en de vorming en het werkingsmechanisme van de enterotoxine complexen is hierbij van veel belang.<br>

Op 11 en 12 juni 2001 is door het Communautair Referentie Laboratorium voor Salmonella (CRL-Salmonella) een workshop georganiseerd in Bilthoven, Nederland. Alle Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella (NRLs-Salmonella) van de EU lidstaten, met uitzondering van die van Ierland, waren vertegenwoordigd. In totaal waren er 37 deelnemers. Het programma van de workshop bestond uit verschillende delen. Het eerste deel bestond uit de bespreking van de nieuwe draft van de zoonose richtlijn. Daarna vond een evaluatie plaats van het bacteriologische ringonderzoek en de bacteriologische detectie in de verschillende lidstaten. Verder werd gesproken over de opzet en resultaten van typeringsringonderzoeken. De achtergrond en betekenis van kwantitatieve methoden werd als speciaal onderwerp door diverse sprekers toegelicht.

Infecties met bacterien van het geslacht Campylobacter vormen een belangrijk volksgezondheidsprobleem in Nederland. Jaarlijks leiden deze infecties tot circa honderdduizend gevallen van gastroenteritis. Daarnaast zijn er ongeveer zestig gevallen van het Guillain-Barre syndroom en enkele duizenden gevallen van reactieve artritis. Naar verwachting bedraagt de economische schade voor Nederland meer dan honderd miljoen euro per jaar. De belangrijkste reservoirs van Campylobacter zijn te vinden in de dierenwereld, zowel landbouwhuisdieren als in het wild levende dieren als huisdieren. Vanuit deze reservoirs vindt een permanente besmetting van het voedselpakket, het milieu en de directe leefomgeving van de mens plaats. Het relatieve belang van de verschillende besmettingsbronnen en blootstellingroutes in de epidemiologie van humane campylobacteriose is niet bekend. In veel onderzoekingen komt kipvlees als een belangrijke besmettingsbron naar voren, maar dit is zeker niet de enige route waarlangs de mens besmet wordt. Andere geidentificeerde risicofactoren zijn varkens- en rundvlees, rauwe melk, direct contact met dieren, besmet oppervlaktewater en buitenlandse reizen. In Nederland speelt drinkwater geen rol van betekenis in de epidemiologie van Campylobacter. Verscherpte hygienemaatregelen hebben geleid tot een daling van de prevalentie van Campylobacter in de vleeskuikenhouderij. Hoewel in 2000 nog 35 % van de kuikens besmet is en een aanzienlijke daling niet binnen afzienbare tijd verwacht wordt. Aanvullende maatregelen, verder in de keten, zijn dan ook noodzakelijk om tot een verdere reductie van de besmetting van kipvlees met Campylobacter te komen. Hierbij valt met name te denken aan kanalisatie van besmette koppels (onder meer logistiek slachten), verbeterde slachthygiene en behandeling van het eindproduct. Er is weinig informatie over de kwaliteit van in Nederland geimporteerd kippevlees. Een effectieve bestrijding van campylobacteriose bij de mens vereist meer kennis en inzicht dan op dit moment beschikbaar is. De complexiteit van de epidemiologie van campylobacteriose en de beperkte beschikbare kennis maken het moeilijk betrouwbare voorspellingen te doen over de te verwachten effecten van interventie maatregelen, en noodzaken tot voorzichtigheid bij het formuleren van beleidsdoelstellingen. Effectieve bestrijding vraagt een zorgvuldig afgewogen pakket van maatregelen. Een op risicoanalyse gebaseerde modelmatige beschrijving van de besmettingsketens wordt aanbevolen om de beschikbare kennis op een gestructureerde wijze te integreren teneinde de effecten van interventiemaatregelen en de onzekerheid daarin te kwantificeren. Integratie van deze modellen met economische modellen en beleidsanalyses leveren een optimale basis voor het onderbouwen van beleidsbeslissingen.<br>

Op 28 mei 2002 is door het Communautair Referentie Laboratorium voor Salmonella (CRL-Salmonella) een workshop georganiseerd in Ploufragan, Frankrijk. Alle Nationale Referentie Laboratoria voor Salmonella (NRLs-Salmonella) van de EU lidstaten, met uitzondering van die van Griekenland en Noord-Ierland, waren vertegenwoordigd. In totaal waren er 34 deelnemers.Het programma van de workshop bestond uit verschillende delen. Het eerste deel bestond uit een toelichting op de stand van zaken met betrekking tot de nieuwe zoonose richtlijn. Daarnaast werd verslag gedaan van de workshop van het CRL voor Epidemiologie van Zoonosen (gehouden najaar 2001) en was er een bijdrage over (nieuw) opkomende Salmonella typen in Nederland. Het tweede en derde deel van de workshop bestond uit bijdragen op het gebied van de bacteriologie, respectievelijk, typering. In deze delen werden o.a. reeds uitgevoerde ringonderzoeken besproken en werd bediscussieerd hoe de aankomende ringonderzoeken er uit zouden moeten zien. In het vierde en laatste deel werden enkele meer algemene onderzoeksbijdragen ondergebracht.