De vraagstelling van het onderzoek was of er een de relatie te leggen is tussen dagelijkse sterfte in de Nederlandse bevolking en specifieke bronnen van grootschalige luchtverontreiniging. Op basis van bestaande datareeksen over de periode 1993-1998 van dagelijkse sterftestatistieken en dagelijkse luchtverontreingingsniveaus, konden vijf factoren van luchtverontreiniging worden geidentificeerd. De geidentificeerde factoren waren gerelateerd aan de volgende bronnen: verkeer, secundair anorganisch aerosol, bio-industrie, industrie en fotochemische luchtverontreiniging. Deze vijf bronnen zijn vervolgens geanalyseerd in relatie tot de dagelijkse sterfte. Alle onderzochte bronfactoren bleken gerelateerd te zijn aan de dagelijkse sterftegegevens, waarbij er geen voorkeur werd gevonden voor een specifieke bronfactor. De sterkste associaties werden gevonden voor de industriele factor en voor de fotochemische factor. Voor de andere factoren werden eveneens significante associaties gevonden, maar met een lager relatief risico. Alhoewel met principale componenten analyse dus meer inzicht is verkregen in de rol van de afzonderlijke bronnen in het gehele mengsel van luchtverontreiniging konden op basis van de resultaten van het onderzoek, geen specifieke bronnen van grootschalige luchtverontreiniging worden aangegeven die van relatief groter belang zijn voor de gezondheidsschade dan andere bronnen. De resultaten suggereren juist dat alle geidentificeerde bronnen een bijdrage leveren aan de aan grootschalige luchtverontreiniging gerelateerde dagelijkse sterfte.

In het Actieprogramma Gezondheid en Milieu (april 2002) staat dat VROM en VWS onderzoek zullen doen naar die aspecten waar handhaving kan bijdragen aan het behalen van gezondheidswinst (actienummer 15). De opdracht tot het onderhavige onderzoek is in dit kader gegeven. Doel van deze opdracht is dat de VROM-Inspectie meer inzicht krijgt in haar mogelijkheden de gezondheid van de mensen in Nederland te bevorderen. Dit onderzoek heeft hieraan bijgedragen door alle thema's op een rij te zetten waarvoor VROM beleid is en die effecten op de volksgezondheid kunnen hebben. Vervolgens is in een vast stramien informatie gegeven over de geschatte of gemeten omvang van gezondheids-effecten, de doelgroepen of activiteiten waardoor het probleem optreedt, en de wettelijke aangrijpings-mogelijkheden voor de VROM-Inspectie. De omvang van de gezondheidseffecten is beschreven door aan te sluiten bij het Beoordelingskader Gezondheid en Milieu. Het schaalniveau om de omvang van de gezondheidseffecten in kaart te brengen was heel Nederland. Naast informatie over de thema's was het verzoek van de opdrachtgever de thema's te ranken naar grootte van de omvang. Enkele beschikbare methoden om een weging naar grootte van de omvang zijn gekvalueerd. De DALY - een samengestelde maat om het verlies aan gezonde levensjaren in uit te drukken - en de zogenaamde GES-methode zijn met name beschouwd. Voor de gegenereerde informatie bleek er geen methode beschikbaar om de verscheidenheid in gezondheidseffecten naar omvang te kunnen wegen.

Deze inventarisatie is geschreven als product van het project 'Vermindering van onzekerheden in causale relaties tussen inhalatoire blootstelling en gezondheidseffecten', welke wordt uitgevoerd in het kader van het strategisch onderzoek Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dit project richt zich op reductie van onzekerheden in de causale relaties tussen inhalatoire blootstelling en gezondheidseffecten met behulp van dierexperimenteel onderzoek. De onderliggende vraag hierbij is of de gezondheidseffecten ten gevolge van luchtverontreiniging veroorzaakt worden door oxidatieve stress.Oxidatieve stress kan enerzijds ontstaan door verhoogde blootstelling aan reactieve zuurstofdeeltjes of anderzijds door verlaging van antioxidantia. In beide gevallen kan dit resulteren in schade aan macromoleculen (eiwitten, lipiden en DNA). Biomarkers voor oxidatieve stress welke binnen het project van belang kunnen zijn, zijn: carbonyl niveaus als maat voor geoxideerde eiwitten, 'thiobarbituric acid-reactive substances' als maat voor lipide oxidatie en 8-hydroxy-deoxyguanosine als maat voor oxidatieve schade aan DNA. In de antioxidant respons kunnen, superoxide dismutase, heemoxygenase, metallothioneins, thioredoxine reductase en glutathion als waardevolle markers fungeren.