In Nederland wordt de surveillance van acute slappe verlamming (AFP acute flaccid paralysis) sinds oktober 1992 uitgevoerd via het Nederlands Signalerings-Centrum Kindergeneeskunde. Het betreft een vorm van actieve surveillance waarbij klinisch werkzame kinderartsen maandelijks een aantal zeldzame aandoeningen anoniem rapporteren. Na melding worden door de betreffende onderzoekers met behulp van een vragenlijst additionele gegevens over klinische presentatie, diagnostische bevindingen vaccinatiestatus nagevraagd. In 1995 werden 11 gevallen die aan de casus-definitie voldeden gerapporteerd, in 1996 15. Dit resulteert in een AFP-rate van 0,39 per 100.000 in 1995 en 0,53 per 100.000 in 1996. Er werden geen gevallen van AFP ten gevolge van een polio-infectie gesignaleerd. Bij ongeveer 50% van de gerapporteerde AFP-patienten werd de diagnose Guillain-Barre Syndroom gesteld. Tot op heden voldoet de AFP-surveillance in Nederland niet aan de criteria van WHO voor certificering als polio-vrij in het kader van het polio-eradicatie-initiatief. Een geobserveerde AFP-rate van 1 per 100.000 wordt daarbij gehanteerd als criterium voor voldoende sensitiviteit van het systeem. Behalve de tijdigheid van de meldingen baart het lage aantal adequate faeceskweken zorgen (58% een faecesmonster waarvan 51% binnen 14 dagen na de eerste ziektedag; 11% twee faecesmonsters). Aanbevelingen voor optimalisatie: telefonische rapportage (snellere melding en advisering over adequate diagnostiek); de kinderartsen via NSCK-nieuwsbrieven, presentaties en publicaties beter informeren en stimuleren; uitbreiding naar neurologen.<br>

Doel was om na een inventarisatie van methoden voor Surveillance Na Ontslag (SNO) in de aan het PREZIES-project deelnemende ziekenhuizen en in het buitenland te komen tot een aanbeveling voor een gestandaardiseerde methode van SNO. Methodes waren telefonische interviews over de uitvoering van SNO in de deelnemende ziekenhuizen en literatuurstudie naar methoden van SNO in het buitenland. Twintig ziekenhuizen namen deel aan de inventarisatie (respons 95%), waarbij de validiteit, efficientie en haalbaarheid van de methode werden beoordeeld. De preferente methode van SNO lijkt een actief surveillancesysteem in de poliklinische setting waarbij de controlerend specialist schriftelijk vastlegt of de patient wel of geen POWI heeft. Een goed alternatief is onderzoek van de dossiers van polikliniekpatienten. Poliklinische controle rond 30 dagen na de operatie heeft de voorkeur. POWI die ontstaan binnen 30 dagen na de operatie worden gerelateerd aan de operatie, behalve bij operaties met implantaten. Dan is die periode een jaar.<br>

Door verbetering van sociaal-economische omstandigheden en de daarmee samenhangende hygiene, en de invoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP), komen de doelziekten uit het RVP tegenwoordig weinig meer voor. Inzicht in het voorkomen van de ziekten blijft nodig om zo tijdig mogelijke secundaire effecten van het vaccinatieprogramma te herkennen. De vaccinatiegraad is erg hoog in Nederland maar er zijn grote geografische verschillen binnen het land. Vooral in gemeenten, waar groepen die vaccinatie om religieuze redenen afwijzen, zijn geclusterd, is de vaccinatiegraad laag. De groepsimmuniteit kan worden doorbroken in sociaal en geografisch geclusterde niet-gevaccineerde groepen. Op basis van de resulaten van het voorkomen van de doelziekten uit het RVP geven wij aanbevelingen voor de surveillance van de doelziekten uit het RVP en invasieve meningo- en pneumokokken infecties in de toekomst. Naast voortzetting van de surveillance zoals deze er op dit moment is, wordt aanbevolen additioneel onderzoek te doen bij outbreaks en epidemieen om zodoende meer inzicht te krijgen in de circulatie van de ziekteverwekkers.<br>

Een procesvalidatie werd uitgevoerd van de surveillance van postoperatieve wondinfecties (POWI) binnen het PREZIES-project door middel van: vragenlijsten over gegevensstromen en wijze van identificatie van POWI; een prevalentiestudie op basis van statussen in zes ziekenhuizen waarbij de surveillance resultaten vergeleken werden met bevindingen van een validatieteam. Tweeendertig ziekenhuizen namen deel aan de procesvalidatie. Het bleek dat de gegevensstromen binnen een ziekenhuis over het algemeen schriftelijk vastliggen. Een POWI wordt in het kader van het PREZIES-project in 53% door de hygienist vastgesteld, in 32% door de behandelend arts en in 13% door hen samen. Zes ziekenhuizen werden bezocht. De positief voorspellende waarde van de ziekenhuissurveillance ten opzichte van het validatieteam bleek 0,84, de sensitiviteit en de specificiteit 100% respectievelijk 99,4% en de overeenstemming (kappa) tussen de ziekenhuissurveillance en het validatieteam 0,88. De surveillance in de bezochte ziekenhuizen wordt op een volledige en juiste wijze uitgevoerd.

Doel was de evaluatie van het gebruik van de surveillanceresultaten in de aan het project 'Preventie van Ziekenhuisinfecties door surveillance' (PREZIES) deelnemende ziekenhuizen. Methode: een vragenlijstonderzoek naar verspreiding en gebruik van de surveillanceresultaten, invloed op beleid en/of besluitvorming op het gebied van infectiepreventie, interventiemaatregelen en tevredenheid met het project. In totaal werden 48 contactpersonen aangeschreven. De respons was 79%. De resultaten van de eigen surveillance werden in vrijwel alle gevallen verspreid naar de specialisten en naar de infectiecommissie en in de meeste gevallen ook naar de verpleegafdelingen en naar de directie. De vergelijking met de andere PREZIES-ziekenhuizen werd ook in vrijwel alle gevallen verspreid naar de infectiecommissie en naar de specialisten en in mindere mate naar verpleegafdelingen en directie. De rapportage werd in de helft van de ziekenhuizen gebruikt om voorlichting te geven en droeg volgens de contactpersonen in alle ziekenhuizen bij tot grotere bewustwording op het gebied van infectiepreventie. In bijna de helft van de ziekenhuizen leidden de resultaten tot een interventiemaatregel. Een aantal contactpersonen gaf aan dat de maatregel vermindering van POWI tot gevolg had. In vrij veel ziekenhuizen was de tijd na het invoeren van een interventiemaatregel te kort om het effect te kunnen beoordelen. In meer dan de helft van de ziekenhuizen heeft de surveillance het beleid en /of besluitvorming op het gebied van infectiepreventie ondersteund. Vierentachtig procent van de ziekenhuizen waren tevreden met het PREZIES-project in de huidige vorm en 89% wil deelname aan de landelijke surveillance continueren.