The technical background to supporting the policy decisions on allocating phosphate-saturated soils and tackling the problems which these soils cause are presented here. Since 1987 the Dutch government has taken several steps to diminishing the problem of phosphate-saturated soils.New legislation will become available in 1998 for regulating the use of nutrients. The Ministries of Agriculture, Nature Management and Fisheries (LNV) and of Housing, Spatial Planning and the Environment (VROM) are planning to issue a general administrative order (GAO) to regulate phosphate use on phosphate-saturated soils. Several choices have to be made beforehand (1) Should the GAO cover the total agricultural area or should it be limited to, for example, the areas with known high historical loads? (2) What method should be used to identify phosphate-saturated soils? (3) Should management of all phosphate-saturated soils be restricted by the GAO or only the most polluted ones? (4) What level of net phosphorus export from the fields for which the GAO prescribes management restrictions should be implemented? Alternative answers to each of these questions have been formulated, with the pro's and cons for each given. Answers from the perspective of the GAO regulating farm management pertain to the national scale. The alternatives described can also be used for regulation limited to selected areas, such as those for nature conservation. In this case, methods described here can be used to select fields within the selected areas. In conclusion, several suggestions for future research are given, such as focusing on the effects in the long and medium term of soil phosphorus depletion on both agriculture and the environment. Although there are still questions to be answered, it has been made clear that the phosphorus status of most soils in the Netherlands at the moment is unnecessarily high from both the agricultural (plant production) and the environmental viewpoints.

Freundlich equations (Freundlich isotherms) were derived for the three heavy metals, cadmium, copper and zinc, by regression in an extensive literature data set. The Freundlich constants were described as a function of such soil characteristics as pH, CEC and organic matter content. Freundlich isotherms were derived using both the total concentration in solution and the activity of the free metal ions in solution. The Freundlich isotherms were applied to field data for 20 Dutch soils. In general, the isotherms seem to underestimate measured values. The isotherms may provide a supplement to presently available partition data sets for estimating mobility and bioavailability of metals in soils.

This Guideline will be useful for limiting, constructing, managing or purchasing agricultural land on behalf of the Netherlands' National Ecological Network. The soils of agricultural areas are often slightly polluted, possibly even so polluted that objectives for development of natural areas can not be achieved. Therefore the Guideline should determine whether a location has enough potential for realizing the intended objectives, considering the soil pollution, and whether construction and management of the area could improve opportunities. This is done by means of an ecotoxicological risk assessment. This is based on 'bioavailable' fractions of the soil contaminants, since land-use changes can lead to changes in soil conditions (pH, redox, organic matter) which can change the bioavailable fractions. The framework of the Guideline consists of the following six modules: 1) actual conditions and basic data, 2) the desired development and corresponding scenarios, 3) prognosis of future soil conditions, 4) prognosis of future available fractions of the contaminants, 5) ecotoxicological risk assessments, and 6) the integration of the modules and other relevant factors, and final assessment.

In 1994 the Memorandum on the Intervention values for soil clean-up was presented to the Lower House of the Dutch government. These intervention values for soil clean-up became operative after approval by the Lower House. In the process occurring between the first human-toxicological and ecotoxicological-based reports (RIVM report nos. 725101001, 725201006 and 725201007), falling under the proposals for the intervention values, adjustments/changes were made in models, parameters and data, which have never been published. Another reason for this was the TCB-advice (TCB report no 92/A 01). This report offers the reconstruction of the (changes/adjustments in the) data, models and parameters. It was ascertained that for six compounds the water solubility had been used with the wrong unit. This has consequences for the human-toxicological, serious soil contamination concentration calculated, and in several cases, also for the intervention values for soil and/or groundwater. The variation found in the literature for several of the physico-chemical parameters (water solubility, vapor pressure and octanol-water partition coefficient) also has consequences for the calculated intervention values. For a limited number of compounds changes are suggested for the proposals for the intervention values for soil (dichloromethane, pyridine, cyclohexanone, terahydrofuran) and groundwater (carbaryl, carbofuran, pyridine, tetrahydrofuran, tetrahydrothiophene and chrysene). Proposals for propoxur are also possible, on the basis of the data collected.

In the summer of 1994 the Dutch government ratified the UNCED Biodiversity Convention of Rio de Janeiro 1992. The different national laws and programs for environmental protection, nature management and water quality control, formally meet the obligations of the convention. Nevertheless, a strategic action plan has been designed to fill up the gaps in biodiversity aims, research, technology and international politics. One of the activities in the Strategic Plan of Action (SPA) is the development of policy objectives on biodiversity for outside the (protected) nature areas. In the cultivated areas sustainable use of ecosystems and maintenance of functions are the main objectives. The total number of essential ecological processes is referred to as the Life Support System (LSS). The soil is significant in supporting life support functions. Most functions stem from activities of soil organisms. In this context there is a need for an indicator system that detects threats to the breakdown of life support functions. The development of such an instrument is also of importance for regular reports on 'The environmental balance' and the 'National environmental outlook'. The indicator system for life support functions of the soil is based on the following hypothesis: The threat of vital soil processes can be expressed by comparing the number of species in functional groups in a certain area with reference numbers (undisturbed locations). A proces is assumed to continue to exist with fewer species, in which case the risk of instability and uncontrolled fluctuations will increase. Since the indicator system is designed from a functional point of view, a selection had to be related to the most important life support functions in the soil. Moreover, the aim was to obtain a representative view (section) of the soil ecosystem, in which a food web model for the quantification of several life support functions could be used. Processes belonging to these functions were then listed, including the responsible groups of soil organisms. The ultimate indicators were chosen on the basis of a criteria list of for example: possibilities for measurement in a monitoring programme, sampling ease, cost of analysis, and diversity of species and functional groups. The selection procedures resulted in a set of 12 indicatory variables, giving indicators in the form of diversity within functional groups, a number of bacterial degradation routes and model predictions on nitrogen mineralization from the food web and system stability.

In het Strategisch Plan van Aanpak biodiversiteit (SPA) worden beleidsdoelstellingen ontwikkeld voor het behoud van biodiversiteit buiten de Ecologische Hoofdstructuur. Het duurzaam gebruik van ecosysteemprocessen is hierbij een belangrijk uitgangspunt voor het behoud van functies. De rijksoverheid wil een landelijk beeld van de kwaliteit van bodemecosystemen als productiemiddel (bijv. landbouw) voor de mens en als ecosysteem dat bijdraagt aan de instandhouding van een zo natuurlijk en stabiel mogelijk milieu. Aspecten zoals gesloten stofkringlopen (geen uitspoeling), natuurlijke plaagregulatie, laag energieverbruik en efficient ruimtegebruik zijn daarbij belangrijk. Het geheel aan ecologische processen dat bijdraagt aan het (natuurlijk) functioneren wordt aangeduid met de term Life Support System. De bodem is een belangrijke drager van life support functies. De meeste functies zijn een resultante van de activiteiten van bodemorganismen. Daarom is er primair behoefte aan een bodembiologisch indicatorsysteem waarmee een beeld kan worden gegeven van de mate waarin life support functies worden bedreigd. De ontwikkeling van zo'n indicator is tevens van belang voor gebruik in de milieu- en natuurverkenningen. Bij de opzet van een indicatorsysteem is uitgegaan van een functioneel gerichte invalshoek met de volgende hypothese: De bedreiging van de vitale bodemprocessen is gerelateerd aan het aantal (groepen van) soorten die aanwezig zijn voor het uitvoeren van een bepaald proces. Als referentie dient het aantal betrokken soorten in een natuurlijke ongestoorde situatie (referentie). In eerste instantie zijn de belangrijkste life support functies van de bodem geselecteerd. Vervolgens zijn bijbehorende processen beschreven, met de soortgroepen die hier verantwoordelijk voor zijn. Bij de keuze van de uiteindelijke indicatoren (=hetgeen berekend of gemeten wordt) zijn praktische aspecten als meetbaarheid, kosten van analyse en de diversiteit van vertegenwoordigde functies in beschouwing genomen. Zonder volledig te kunnen zijn, is gestreefd naar het verkrijgen van een representatieve doorsnede van het bodemecosysteem, waaruit m.b.v. modellen kwantificering van een aantal life support functies mogelijk is. Dit heeft geresulteerd in een set van 12 verschillende indicatoren.

Voor de drie zware metalen cadmium, koper en zink zijn Freundlich-adsorptievergelijkingen (Freundlich-isothermen) afgeleid door regressie op een uitgebreide literatuur dataset. De Freundlich constante werd hierbij beschreven als functie van bodemkarakteristieken zoals pH, CEC en organisch stofgehalte. Freundlich isothermen werden afgeleid op basis van zowel de totale concentratie in oplossing als de activiteit van het vrije metaalion in oplossing. De Freundlich isothermen zijn toegepast op een velddataset voor een twintigtal Nederlandse bodems. In het algemeen lijken de isothermen het gemeten gehalte te onderschatten. Niettemin bieden de isothermen een aanvulling op momenteel beschikbare partitiegegevens voor (modelmatige) schattingen van mobiliteit en biobeschikbaarheid van metalen in de bodem.<br>

Het Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit (LMB) heeft als primaire doelstelling de trendmatige veranderingen na te gaan in de kwaliteit van de bodem ten gevolge van diffuse belasting van de bodem. Het object van onderzoek is de toplaag van de bodem (0-10 cm); daarnaast wordt ook een diepere bodemlaag en het bovenste grondwater onderzocht. Het LMB wordt in samenwerking met LEI-DLO en AB-DLO uitgevoerd. Jaarlijks worden een 2-tal combinaties van bodemgebruik en grondsoort bemonsterd, bestaande uit ca. 20 locaties per combinatie. In 1993 is gestart met de bemonstering van landbouwgrond op zandgrond. Voor het bodemgebruik landbouw is het bedrijf de schaal van de locatie. De categorieen die in 1994 zijn onderzocht, zijn melkveehouderijbedrijven met een groot aandeel intensieve veehouderij op zandgrond en bos op zandgrond. Naast algemene kwaliteitsparameters zijn parameters onderzocht die gerelateerd zijn aan de milieuthema's vermesting en verspreiding. Vermestingsparameters zijn fosfaat (bodem en grondwater) , nitraat, kalium en ammonium (grondwater). Voor verspreiding zijn zware metalen onderzocht (bodem en grondwater). Voorts zijn bodemgehalten aan PAK en een aantal organochloorbestrijdingsmiddelen (OCB) bepaald.

In 1994 is de Notitie Interventiewaarden Bodemsanering aangeboden aan de Tweede Kamer en zijn na goedkeuring door de Tweede Kamer de interventiewaarden van kracht geworden. Tijdens het proces van de eerste rapportage van zowel de humaan-toxicologische als ecotoxicologische onderbouwing van voorstellen voor de interventiewaarden (rapportnrs. 725201001, 725201006 en 725201007) naar de Notitie Interventiewaarden Bodemsanering zijn, mede naar aanleiding van het TCB-advies, wijzigingen aangebracht in modellen, parameters en gegevens, welke nooit gerapporteerd zijn. Dit rapport biedt een reconstructie van (wijzigingen in) gebruikte gegevens, modellen en parameters. Geconstateerd wordt dat voor een zestal stoffen de wateroplosbaarheid met een verkeerde eenheid is ingevoerd, met gevolgen voor de berekende humaan-toxicologische ernstige-bodemverontreinigingsconcentraties en in een aantal gevallen ook de interventiewaarden voor grond en/of grondwater. Ook de spreiding (onzekerheid) die voor een aantal fysisch-chemische parameters in de literatuur gevonden werd, heeft gevolgen voor de afgeleide voorstellen voor de interventiewaarden voor bodem en grondwater voor de stoffen van de 1e tranche. Op basis van deze inventarisatie worden voor een aantal stoffen voorstellen gedaan voor bijstelling van de interventiewaarde grond (dichloormethaan, pyridine, cyclohexanon en tetrahydrofuran) en voor vijf (carbaryl, carbofuran, pyridine, tetrahydrofuran en tetrahydrothiofeen) van de zes stoffen waarvan de wateroplosbaarheid foutief is ingevoerd, zijn bijstellingen noodzakelijk in de interventiewaarden grondwater. Bovendien is nu een voorstel mogelijk voor propoxur. Voor chryseen wordt een bijgesteld voorstel gedaan naar aanleiding van nieuwe gegevens verkregen bij de inventarisatie van de fysisch-chemische parameters.<br>

Deze Leidraad kan gebruikt worden bij begrenzing, inrichting, beheer en eventueel aankoop van landbouwgronden, bestemd voor natuurontwikkeling binnen de EHS. Deze gronden zijn vaak licht verontreinigd, mogelijk zodanig dat de nagestreefde natuurdoelen niet haalbaar zijn. Daarom beoogt de Leidraad op basis van een ecotoxicologische risico-inschatting een uitspraak te doen over of een locatie vanuit het oogpunt van bodemverontreiniging kansrijk genoeg is voor de ontwikkeling van een natuurdoeltype en of deze kansrijkdom zo nodig vergroot kan worden via inrichtings- of beheersmaatregelen. De kerngedachte binnen de Leidraad is dat de risicobeoordeling rekening houdt met 'beschikbare gehalten' in de bodem, aangezien de blootstelling van organismen kan veranderen bij veranderende bodemcondities (pH, redox, organische stof) welke op kunnen treden bij de overgang van landbouw naar natuur. Het raamwerk van de Leidraad bestaat uit de volgende modules: definitie van de huidige situatie en basisgegevens, gewenste natuurdoeltypen en scenario's, prognose van de toekomstige bodemcondities, prognose van de toekomstige (metaal)concentraties, beoordeling van ecotoxicologisch risico, integratie en eindbeoordeling. Er zijn aanbevelingen opgenomen om de modules concreet in te vullen tot een operationeel systeem.<br>