Teneinde het inzicht in de aard en omvang van de vermoede acute intoxicaties in de arbeidssituatie te vergroten is in 1987 een onderzoek verricht. De gegevens zijn verkregen van artsen die geconfronteerd werden met een acuut geintoxiceerde patient uit de arbeidssituatie en degenen die het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum hebben geraadpleegd naar aanleiding van een dergelijke vermoede intoxicatie. Aan hen werd gevraagd een formulier met vragen over de acute intoxicatie in te vullen en op te sturen. In totaal zijn er 481 formulieren verzonden waarvan er 314 ingevuld teruggezonden zijn. De resultaten zijn in dit rapport vermeld.

In metaalbewerkingsvloeistoffen kunnen halogeenverbindingen voorkomen als hoge druk additief en als biocide. Als halogeenhoudende hoge druk additieven worden chloorverbindingen, hoofdzakelijk chloorparaffines, toegepast. Ze worden zowel in zuivere olien als in waterhoudende metaalbewerkingsvloeistoffen toegepast. Er is een heel duidelijke trend naar chloorvrije metaalbewerkingsvloeistoffen. De verwachting is dat de Nederlandse industrie binnen enkele jaren nagenoeg volledig op het gebruik van chloorvrije middelen zal zijn overgeschakeld. Biociden worden toegepast in waterhoudende metaalbewerkingsvloeistoffen. Halogeenverbindingen worden slechts in een gering aantal gevallen toegepast, waarschijnlijk ten opzichte van andere biociden in kleine hoeveelheden. Bij de Nederlandse industrie komt jaarlijks naar schatting 200.000 a 250.000 ton ijzer verspaningsafval, 15.000 ton aluminium verspaningsafval en 10.000 ton hoger verspaningsafval vrij. De hoeveelheid snijvloeistoffen die door uitsleep aan spanen wordt afgevoerd ligt in de grootte van 10.000 ton per jaar. Ongeveer 10% van deze hoeveelheid bestaat uit snijolie.

Binnen het raamproject "Beoordelingssysteem Nieuwe Stoffen", dat op het RIVM te Bilthoven wordt uitgevoerd, worden methoden ontwikkeld voor een systematische voorspelling en beoordeling van de risico's voor mens en milieu die verbonden zijn aan de produktie en het gebruik van zogenaamde "nieuwe stoffen". Een van de onderzoekingen richt zich op het ontwikkelen van een model dat toegepast kan worden voor het schatten van het gedrag en het lot van deze stoffen in bodems onder variabele locale en meteorologische omstandigheden. Dit (deel)project, "Locale Variaties" (projectnr. 958603), wordt in samenwerking met het Institute for Environmental Studies van de Universiteit van Toronto, Canada, uitgevoerd. Dit rapport is een verslag van het tweede bezoek aan dit instituut.

Pentachloorfenol (PCP) is een toxische verbinding die t.g.v. veelvuldig gebruik als bestrijdingsmiddel in verschillende afvalstromen terecht is gekomen. In dit onderzoek werd de biodegradatie van PCP nagestreefd door - in aeroob milieu - PCP-afbrekende micro-organismen op te hopen uit een actief slibinstallatie, in batch- en continusystemen met en zonder dragermateriaal. Met PCP als enig substraat vindt selectie plaats op PCP-tolerantie ; afbraak ervan wordt niet aangetoond. De geadapteerde biomassa blijkt in staat PCP goed te verdragen zonder het af te breken, wanneer naast PCP een ander substraat wordt toegediend. Groei (op dit secundaire substraat) start direct na enting. Niet-geadapteerde cellen vertonen na enting op lactaat + PCP een lagfase die langer duurt naarmate de PCP-concentratie stijgt. PCP werkt groeiremmend: ongeacht eventuele adaptie veroorzaakt een hogere PCP-concentratie (naast lactaat) een afnemende groeisnelheid. In cultures met actieve kool daalt de PCP-concentratie in het supernatant t.g.v. adsorptie en - in twee instantie - biodegradatie.

In dit rapport wordt een methode beschreven voor de kwantitatieve bepaling van lood in wervels van humane afkomst met behulp van atomaire absorptiespectrofotometrie en vlamatomisatie. De wervels worden opgelost in een mengsel van geconcentreerd zoutzuur en geconcentreerd salpeterzuur (100:3 ; v/v). In deze oplossing wordt lood bepaald na voorafgaande extractie van het complex dat lood met ammoniumpyrrolidinedithiocarbamaat (APDC) vormt. De hier beschreven methode is weinig arbeidsintensief en leent zich daarom voor het routinematig bepalen van grote series wervelmonsters. Bij het oplossen van de wervels vindt geen neerslagvorming plaats waardoor coprecipatie van loodzouten tesamen met calciumzouten wordt voorkomen. Hierdoor wordt een goede reproduceerbaarheid in de analyseresultaten verkregen. Het lineaire werkgebied van de methode is, uitgaande van 3 g wervel, 0,1 - 10 mg Pb/kg wervel. De gemiddelde relatieve standaardfout (+/- standaarddeviatie) berekend uit 15 calibratielijnen bedroeg (4,3 +/- 2,1)% bij een concentratie van 1,6 mg Pb/kg wervel. Het gemiddelde (+/- standaarddeviatie) van de variatiecoefficienten van tweevoudige analyses van 83 wervelmonsters was (8,2 +/- 11,4)%.

De synthese van de titelverbinding werd uitgevoerd in vijf stappen uitgaande van 19-nortestosteron: 1. Bescherming van de 3-ketongroep door omzetting in een ketaal. 2. Oxidatie van de 17-hydroxy groep. 3. Deuterium uitwisseling van de enoliseerbare C-16 posities. 4. Reduktie van de 17-ketongroep met lithiumaluminiumdeuteride. 5. Verwijdering van de beschermgroep. Naast de titelverbinding werd een isomeer, [16,16,17-D3]-17 beta hydroxyestr-5(10)-en-3-on geisoleerd. Deze isomeer kon omgezet worden in NT-D3 door behandeling met zuur. Spectroscopische analyse van de titelverbinding gaf aan dat het produkt voor tien procent tweemaal gedeutereerd was. NT-D3 is geschikt als interne standaard in de isotoopverdunning voor massaspectrometrische analyse van biologische materialen.<br>

Om te komen tot een beleidsmatige oordeelsvorming over de mogelijke toepasbaarheid van AVI-slak als steenfunderingsmateriaal in de wegenbouw zijn eind 1983, twee proefvakken opgenomen in asfaltweg in Roosendaal. In het ene proefvak werd AVI-slak en in het andere de natuurlijke grondstof lava (lavalith) toegepast. In deze praktijksituatie werden de miliehygienische implicaties bestudeerd. Daartoe werd in elk der proefvakken voorzien van een afvoer naar meetputten via folie en een drainage. Dit maakte het mogelijk om van het door de funderingslagen gesijpelde hemelwater het verloop van het debiet, de pH, de geleidbaarheid en de concentraties van een 17-tal metalen en metalloiden in de tijd te volgen. Met behulp van de standaard uitloogtest is onderzoek naar het uitlooggedrag van de toegepaste funderingsmaterialen en zand uitgevoerd. Als belangrijkste conclusie kan gesteld worden dat bij het praktijkonderzoek zowel als bij het laboratoriumonderzoek AVI-slak ten opzichte van lava voor vrijwel alle gidsmetalen een ongustiger uitlooggedrag vertoont. Ook op basis van de andere onderzochte criteria met uitzondering van de VROM-richtlijn is het uitlooggedrag van AVI-slak ongunstig te noemen.

Dit rapport beschrijft een stationair spreadsheet-model ter berekening en uiteenrafeling naar herkomst van de jaargemiddelde depositie van verzurende stoffen in Nederland als gevolg van sectorale emissies van NH3, NOx en SO2 in Nederland en de rest van Europa. De berekening vindt plaats met behulp van overdrachtsmatrices die door het Laboratorium voor Luchtonderzoek van het RIVM zijn ontwikkeld in het kader van het Additioneel Programma Verzuring, dat onder auspicien van de Stuurgroep Verzuring wordt uitgevoerd. De matrices, die overigens in 1989 zullen worden herzien, gelden voor een meteorologisch gemiddeld jaar en beschrijven, gevoed met de emissies in een actueel jaar, de totale depositie van de verzurende stoffen NHx, NOx, en SOx, uitgedrukt in equivalenten potentieel zuur per ha en per jaar. Deze wijze van modellering kent een flink aantal inhoudelijke beperkingen waarvan men zich bewust moet blijven. De flexibiliteit van een dergelijke modellering biedt echter mogelijkheden om gevolgen van maatregelen snel in te schatten, zoals tijdens een symposium in februari 1988 ter plekke is bewezen.<br>

In het kader van het onderzoek naar de afhankelijkheid van benzodiazepinen is een vergelijking gemaakt tussen drie rattestammen, namelijk Cpb: WU, Riv:TOX en Crl:(WI)BR met betrekking tot de werkingsduur van desmethyldiazepam (DMD) na orale toediening in een model waarbij de onderdrukking van de nachtelijke activiteit werd gemeten. In samenhang hiermee werd de eliminatiehalfwaardetijd en het verdelingsvolume van DMD na intraveneuze toediening bepaald. De werkingsduur van DMD in de Riv:TOX rat was langer dan in de Cpb:WU rat. De werkingsduur van DMD in de Crl:(WI)BR rat kwam het meest overeen met die in de Cpb:WU rat. Met betrekking tot de eliminatiehalfwaardetijd en in mindere mate het schijnbaar verdelingsvolume van DMD bleek de Cpb:WU-rat overeen te komen met de Riv:TOX rat. Bij de Crl(WI)BR rat was de eliminatiehalfwaardetijd korter en het schijnbaar verdelingsvolume kleiner. Ten opzichte van de Riv:TOX en de Crl(WI)BR stammen vertoonde de Cpb:WU een afwijkend patroon, namelijk een relatief kortere werking en een relatief langere eliminatiehalfwaardetijd.<br>

Twee numerieke methoden voor het oplossen van een stijf stelsel van differentiaal vergelijkingen dat de kinetiek van chemische reacties beschrijft, worden vergeleken. De eerste methode is gebaseerd op het werk van Gear (Comm ACM, 14, 185-190, 1971). De tweede methode, QSSA, wordt in dit rapport beschreven. Voor korte simulatietijden, tot enkele uren vereist de QSSA-methode aanzienlijk minder rekentijd zonder dat dit ten koste gaat van de nauwkeurigheid van de berekeningen. Aanbevolen wordt om deze methode toe te passen in atmosferische transportmodellen. Echter, indien de aandacht volledig ligt op de evaluatie van chemische mechanismen en fysische processen zoals depositie, emissie en transport niet worden meegenomen, dan is de nauwkeuriger Gear-methode aan te raden. Dit geldt des te meer wanneer simulaties uitgevoerd worden voor een periode van een of meer dagcycli.<br>