In dit rapport worden de meetresultaten van de stations van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit in de regio's 6 (Utrecht en Flevoland), 7 (Gelderland), 8 (Overijssel) en 9 (Noord-Nederland) in samengevatte vorm gepresenteerd. De rapportage vindt plaats over het kalenderjaar 1993 de zomer van 1993, de winter van 1992-1993 en over de periode van 1 april 1992 t/m 31 maart 1993 (meteorologisch jaar: EG-referentieperiode). Er wordt gerapporteerd over de componenten fijn stof (PM10), CO, Ox (=NO2+O3), O3, NO2, NO, NOx (=NO2+NO), zwarte rook (= zwevende deeltjes gemeten volgens de zwarte rook-methode) en SO2. In dit rapport worden resultaten van metingen van fijn stof (PM10) gepresenteerd. In dit rapport worden de resultaten van fijn stof weergegeven zonder een correctie voor een mogelijk systematische onderschatting veroorzaakt door de monsternemer. Een uitzondering wordt gemaakt bij het toetsen aan de kwaliteitsdoelstellingen. Tevens is voor elk station in het meetnet nagegaan of de Nederlandse grenswaarden voor deze componenten zijn overschreden. Op landelijk niveau zijn overschrijdingen van de grenswaarden voor zwarte rook en fijn stof waargenomen. De (ontwerp)grenswaarden voor SO2, NO2, CO en O3 zijn niet overschreden.

Ten behoeve van de vervanging van de huidige stikstofoxydenmonitoren in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit werd een drietal mogelijk geschikte monitortypes geevalueerd. Zowel in het laboratorium als in een veldtest werden de functionele en operationele aspecten beoordeeld. Daarnaast werd ook de vergelijkbaarheid met de huidige stikstofoxydenmonitor onderzocht.Gezien de geringe onderlinge verschillen in prestaties onder normale meetcondities en de noodzaak van modificaties voor alle onderzochte fabrikaten, is er, mede vanwege de uniformiteit in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, gekozen voor de Thermo Environmental Instruments model 42. Van dit gemodificeerde instrument, het model 42W, zijn in totaal 58 stuks aangeschaft. Deze zijn alle onderworpen aan een acceptatie procedure. De resultaten hiervan worden eveneens in dit rapport vermeld.

In relatie tot de verzuringsproblematiek wordt meestal weinig aandacht besteed aan de rol van basische kationen zoals Na+, Mg2+, Ca2+ en K+. Echter, door depositie van basische kationen kan een deel van de zure depositie geneutraliseerd worden. Daarnaast zijn basische kationen belangrijke nutrienten voor ecosystemen. Tot op heden zijn op Europese schaal geen betrouwbare depositieschattingen voor basische kationen aanwezig, alhoewel deze informatie nodig is voor het bepalen van kritische depositiewaarden en haar overschrijdingen. In dit rapport worden kaarten van de totale (natte en droge) depositie in Europa gepresenteerd welke zijn gebaseerd op de zogenaamde 'inferentie' modellering. De natte depositie is gekarteerd op basis van resultaten van veldmetingen op meer dan 600 lokaties verspreid over Europa. De berekende depositievelden weerspiegelen de geografische variatie in bronnen, landgebruik en klimaat. Vergelijking met berekende potentieel zure deposities laat zien dat in Zuid-Europa over het algemeen meer dan 50% van de potentieel zure depositie geneutraliseerd wordt door depositie van basische kationen. In Centraal- en Noordwest-Europa is dit in de regel minder dan 25%. De laagste depositie van basische kationen in verhouding tot de depositie van potentieel zuur vindt plaats in Zuid-Scandinavie, Denemarken, Noord-Duitsland en Nederland. Voor de neutralisatie van zuurvormende anionen in neerslag werd een vergelijkbaar ruimtelijk patroon gevonden. De gemodelleerde deposities komen goed overeen met depositieschattingen die op 174 locaties verspreid over Europa gemaakt zijn op basis van doorval- en neerslagmetingen, zeker gezien de relatief grote onzekerheid in beide schattingen. Gemiddeld waren de schattingen niet significant verschillend. Wel bleek het model de droge depositie op bossen nabij lokale bronnen systematisch te onderschatten. Met behulp van foutenvoortplantings-technieken is voor een gemiddelde gridcel van 10x20 km in Europa de toevallige en systematische fout in de totale depositie van basische kationen geschat op 35-50%, respectievelijk 25-40%.

Uitgaande van de gegevensset uit het TNO/RIVM rapport 'Calculation of atmospheric deposition of contaminants on the North Sea' werden voor enige stoffen aanvullende buitenlandse emissies verzameld en atmosferische depositie geevalueerd. Door het model PROMISE werd de atmosferische depositie toebedeeld naar de waterbelasting. Verder werd de emissiereductie berekend, die nodig was om milieukwaliteitsdoelstellingen te bereiken. Enige gevolgtrekkingen uit deze berekeningen: 1) Atmosferische depositie is een belangrijke bron van belasting van Noordzee en binnenwateren, met name voor persistente organische stoffen (PAK, PCB en bestrijdingsmiddelen en stikstof). Deze bijdrage wordt nog groter wanneer uit- en afspoeling deze stoffen op de bodem wordt meegenomen. Dit geldt met name voor stikstof. 2) De bijdrage aan de belasting van het water met zware metalen door Nederlandse emissies naar lucht is gering. 3) Nederlandse emissies naar lucht van PAK en PCB dragen ongeveer 10% bij aan de belasting van Noordzee en binnenwateren. 4) Ondanks de geringe bijdrage 'op eigen water' is Nederland een netto exporteur van stoffen via emissies naar lucht. 5) Nederlandse emissies van bestrijdingsmiddelen dragen aanzienlijk bij, via atmosferische depositie Noordzee en binnenwateren. 6) De atmosferische depositie van zware metalen daalt met 10-20% van 1990 tot 2000, uitgezonderd lood dat daalt met 50-60%. 7) De atmosferische depositie van PAK daalt met ongeveer 20% van 1990-2000. 8) De atmosferische depositie van stikstof (totaal) op water daalt met ongeveer 30% in 2000 t.o.v 1990. 9) De onzekerheid in de berekeningen varieert per stof, voor zware metalen is de onder- of overschatting 20-50%; voor NOx 30%; voor PAK een factor 200%; voor bestrijdingsmiddelen 500%.<br>

In het rapport worden de resultaten gepresenteerd van metingen van concentraties koolmonoxide, stikstofoxiden en zwarte rook te Niehove-Heereburen en omliggende meetstations van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. Van de genoemde componenten betreft dit: Maximum en 24-uursgemiddelde concentraties, alsmede aantal uren uitval in het 2e kwartaal 1998: Grafische weergave van 24-uursgemiddelde concentraties in het 2e kwartaal, 1998, Kentallen voor de periode juli 1997 t/m juni 1998. Daarnaast wordt in hetkort een uiteenzetting gegeven van de meetlokatie Niehove-Heereburen, de gebruikte meetprincipes en procedures en de gehanteerde berekeningsmethoden.