Tussenevaluatie gebiedsdossiers drinkwaterwinningen : Aandachtspunten voor het landelijk beleid

Abstract

In een gebiedsdossier inventariseren de betrokken partijen (gemeente, provincie, drinkwaterbedrijf en waterbeheerder) welke huidige en toekomstige risico's er zijn voor de waterkwaliteit bij een winning voor drinkwater. Met die kennis kunnen tijdig effectieve maatregelen worden genomen. De gebiedsdossiers maken ook duidelijk welke partij (lokaal, regionaal, nationaal) het meest aangewezen is om een maatregel te nemen. In dat verband heeft het RIVM op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu geëvalueerd welke risico's en mogelijke maatregelen het beste op landelijke schaal kunnen worden opgepakt. Ze kunnen dan in de nog op te stellen Nota Drinkwater worden opgenomen of landelijk worden ingebracht in de plannen voor de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Voorbeelden van 'landelijke' risico's en maatregelen Een van de risico's is dat verschillende normenkaders, zoals de Drinkwaterwet en de Wet bodembescherming, niet altijd goed op elkaar aansluiten. Hierdoor kunnen verschillende percepties ontstaan over de noodzaak om maatregelen te treffen, wat de bescherming van bronnen kan belemmeren. Verder is het milieubeschermingsbeleid nu vaak onvoldoende verankerd in lokaal ruimtelijk beleid. Hierdoor kan er onvoldoende aandacht zijn voor de bescherming van drinkwaterbronnen als nieuwe ruimtelijke activiteiten worden ontwikkeld. Voortgang invoering gebiedsdossiers Voor dit onderzoek zijn de beschikbare gebiedsdossiers voor oppervlaktewaterwinningen en kwetsbare grondwaterwinningen beoordeeld. Ondanks een voortvarende aanpak is ongeveer een derde van de dossiers nog niet afgerond, doordat voor sommige onderdelen meer tijd nodig is. Ook blijkt dat de maatregelen uit de gebiedsdossiers zich (volgens plan) in verschillende ontwikkelingsstadia bevinden: sommige worden al geïmplementeerd, andere nog niet. Daardoor kan voor veel winningen het effect van maatregelen nog niet worden geëvalueerd. Het totale beeld van de kwaliteit van de waterwinningen blijft dat bij 25 procent van de winningen normen voor stoffen worden overschreden. Verder is ongeveer de helft van de winningen beïnvloed door menselijk handelen, zoals landbouw, riolering, industrie en oude bodemverontreinigingen.

In a drinking water protection file, stakeholders (local authority, province, drinking water company and water authority) assess the current and future risks for the quality of extracted water. This information enables adequate and timely measures to be taken. The drinking water protection files also clarifies which authority (local, regional or national) is most appropriate to act when measures need to be taken. In this connection, the National Institute of Public Health and the Environment (RIVM) evaluated which risks and possible measures would preferably be initiated on a national scale for the Ministry of Infrastructure and the Environment. These could then be incorporated in the upcoming Dutch Drinking Water Memorandum or as national input into the River Basin Management Plans for the European Water Framework Directive (WFD). Examples of national risks and measures One of the risks identified is that different acts, such as the Drinking Water Act and the Soil Protection Act, conflict in some cases. This can result in conflicting views on the necessity of taking measures, which can detract from the protection of drinking water resources. Furthermore, the environmental protection policy is often insufficiently anchored in local spatial plans. Therefore, there could be a lack of focus on the adequate protection of drinking water resources when developing new spatial planning activities. Status of introducing drinking water protection files For this investigation, the current drinking water protection files have been evaluated with regard to the extraction of surface water and vulnerable sources of ground water. Despite an active approach, only two third of the files have been completed due to time constraints. Another issue is that some measures formulated in the files appear to be at different stages of realization: some are already being implemented, others are not. The overall picture of the quality of drinking water extraction shows that in 25 per cent of the extractions, water quality standards are not met. In addition, approximately half of the drinking water resources is influenced by human activities, such as agriculture, sewage systems, industry and soil contamination from former activities.