Future introductions of genetically modified microbial biocontrol agents in the EU : Are current EU legislation and risk assessment fit for purpose?

Abstract

Genetisch gemodificeerde micro-organismen zijn in de toekomst mogelijk een alternatief voor chemische gewasbeschermingsmiddelen. Met behulp van genetische modificatie worden eigenschappen van micro-organismen toegevoegd of verbeterd, waardoor ze breder toepasbaar zijn dan 'gewone' microbiële middelen. Zo kan een bacterie Bacillus thuringiensis na een aanpassing een extra gifstof produceren van een verwante stam. Dan kan hij niet alleen schadelijke rupsen bestrijden maar ook een schadelijke vlieg. Ook kan het organisme zodanig aangepast worden dat het zijn werkzaamheid onder ongunstigere klimatologische omstandigheden behoudt. Tot nu toe worden maar een paar middelen buiten Europa gebruikt. Nederland wil erop voorbereid zijn als bedrijven een toelating voor dergelijke middelen tot de Europese markt aanvragen. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat de huidige Europese wettelijke instrumenten toereikend zijn om de veiligheid van dergelijke producten te garanderen. Europese wetgeving dekt de milieuveiligheid, de veiligheid voor omwonenden van landbouwgebieden en voor werknemers volledig af. Ook de belangrijkste aspecten voor voedsel- en veevoederveiligheid worden door Europese wetgeving afgedekt. Een uitzondering hierop is de hypothetische casus dat de samenstelling van een voedsel- of veevoederproduct wordt veranderd door een genetisch gemodificeerd microbieel gewasbeschermingsmiddel. Dit kan het geval zijn wanneer een genetisch gemodificeerd micro-organisme als gevolg van de modificatie invloed heeft op stofwisselingsprocessen in een plant waardoor allergene of giftige stoffen worden gevormd. Deze stoffen zouden dan in de voedsel- en veevoederproducten kunnen zitten, geconsumeerd kunnen worden en daardoor schadelijk zijn voor mens en dier. Hier zijn echter nog geen concrete voorbeelden van bekend. Voorgesteld wordt om, mochten er aanwijzingen zijn dat een plant gifstoffen of allergenen kan produceren als gevolg van de interactie met het genetisch gemodificeerd micro-organisme, dit van geval tot geval in de risicobeoordeling mee te wegen.

In the future, genetically modified micro-organisms may offer an alternative to chemical plant protection products. Micro-organisms can be genetically altered to add or enhance certain properties, giving them a wider range of application than regular microbial products. The Bacillus thuringiensis bacterium, for instance, can be modified to produce an additional toxin that originates from a related strain. This allows the bacterium to be used as a pesticide against not only harmful caterpillars, but also a harmful species of fly. Organisms may also be modified to retain their effectiveness under unfavourable weather conditions. So far, only a few genetically modified micro-organisms are commercially available outside Europe as plant protection products. The Dutch government wants to be prepared to deal with companies that seek to obtain EU marketing authorization for such products. Research conducted by the Dutch National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) shows that existing EU legislative instruments are sufficient to ensure the safety of such products. The applicable EU legislation provides all the necessary assurances for environmental protection, occupational health and safety, the safety of local residents in agricultural areas, and the main aspects of food and feed safety. However, there is one (currently hypothetical) situation that is not covered by existing legislation: a genetically modified microbial plant protection product may cause changes in the composition of a food or feed product. This can happen when allergenic or toxic substances are formed due to the effects of a genetically modified micro-organism on plant metabolic processes as a result of the genetic modification. These substances could then end up in food or feed products containing this plant, and could subsequently be harmful after consumption by humans or animals. No examples are currently available. If there are indications that a plant can produce allergenic or toxic substances due to the interaction with the genetically modified micro-organism, it is proposed to take this into account in the risk assessment on a case-by-case basis.