Kans op overschrijding van wettelijke grenswaarden langs het hoofdwegennet na snelheidsverhogingen in 2016

Abstract

In 2016 is op 29 snelwegtracés de maximum snelheid verhoogd naar 130 kilometer per uur. Door de hogere snelheid stoten auto's meer luchtvervuilende stoffen uit. In de praktijk vallen de hogere bijdragen van verkeer aan de concentraties in de lucht op veel plaatsen weg tegen de verbeterde luchtkwaliteit van de afgelopen jaren. Langs een beperkt aantal kilometers weg leidt de snelheidsverhoging naar 130 km/uur tot een slechtere lokale luchtkwaliteit. In alle gevallen liggen de volgens de wettelijke methoden berekende concentraties onder de Europese grenswaarden. Overigens treden ook onder de norm gezondheids-effecten op. Dit blijkt uit een analyse die het RIVM op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft uitgevoerd. Langs de tracés waar de snelheid is verhoogd, zijn op 71.159 locaties de concentraties stikstof en fijnstof onderzocht. Ten opzichte van 2015 zijn op 84 procent van de onderzochte locaties de berekende concentraties stikstofdioxide gedaald. Op circa 4000 van de onderzochte locaties, oftewel 5,5 procent, is de lokale luchtkwaliteit verslechterd door de snelheidsverhoging en is lokaal de kans groter dat de grenswaarde voor stikstofdioxide wordt overschreden. Statistisch gezien worden 12 extra overschrijdingen verwacht. Voor fijn stof is er geen wezenlijk grotere kans op overschrijding van de grenswaarde na verhoging van de maximumsnelheden. Op 3 maart 2016 is in de Tweede Kamer een motie ingediend om te laten uitzoeken of en in hoeverre de in 2016 doorgevoerde en nog door te voeren snelheidsverhogingen tot extra overschrijdingen van de wettelijke grenswaarden voor luchtkwaliteit leiden (30175, nr 231). Om hier invulling aan te geven heeft het RIVM de concentraties luchtvervuilende stoffen langs de wegvakken met snelheidsverhogingen berekend voor de jaren 2016 en 2020.

In 2016 the speed limit on 29 stretches of highway has been increased to 130 kilometers per hour. As a result of the higher speed cars emit more pollutants into the air. In practice, the increased contributions from traffic to the concentrations in the air are compensated in many places by the continued improvement of air quality during recent years. Along a few kilometers of road, the increase in speed results in a poorer local air quality. In all cases, the concentrations, calculated using the official methods, remain below the European limit values. However, lower concentrations of pollutants in the air improve public health, even at concentration levels below the European limit values. This can be concluded from an analysis conducted by the RIVM at the request of the Ministry of Infrastructure and the Environment. Along the routes where speed has been increased the nitrogen dioxide and particulate matter concentrations were investigated at 71159 locations. Compared to 2015, concentrations of nitrogen dioxide in 2016 were lower at 84 percent of the surveyed locations. At approximately 4000 of the surveyed sites, or 5.5 percent, local air quality has deteriorated because of the speed increase. Locally the likelihood to exceed the limit value for nitrogen dioxide increased. Statistically, 12 additional exceedances of the legal limit value are expected. For particulate matter, there is no substantial increased risk of exceeding the limit value after increasing the speed limits. On March 3, 2016 representatives in the Dutch House of Parliament filed a motion to investigate whether and to what extent implemented increases in speed limits in 2016 lead to additional exceedances of the legal limits for air quality (motion 30175, No. 231). To answer the question, the RIVM has calculated concentrations of air pollutants along the road sections with speed increases for the years 2016 and 2020.