Registratie op werkingsmechanisme : Een verkenning naar de mogelijkheden om geneesmiddelen te registreren op werkingsmechanisme

Abstract

Het ministerie van VWS zoekt naar mogelijkheden om de markttoelating van nieuwe geneesmiddelen te vereenvoudigen, zodat geneesmiddelen sneller beschikbaar zijn voor de patiënt. In dat verband heeft het RIVM verkend of de bestaande toelating op grond van zogeheten indicaties van het geneesmiddel kan worden vervangen door een ander criterium, namelijk het zogeheten werkingsmechanisme. Daarvoor blijken geen wettelijke belemmeringen te zijn. Toch is een registratie op basis van alleen het werkingsmechanisme als indicatie niet mogelijk omdat het te eenzijdig is. De kennis over het werkingsmechanisme is wel belangrijk bij de keuzes voor de opzet van het onderzoek zodat het gerichter en daardoor effectiever kan worden uitgevoerd. Voordat een geneesmiddel op de markt mag worden gebracht, moet het worden toegelaten door de nationale of Europese registratieautoriteiten; in Nederland is dat het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Voor deze toelatingsprocedure wordt nauwkeurig vastgelegd tegen welke ziekte(n) het geneesmiddel kan worden gebruikt: dit zijn de 'indicaties' van het geneesmiddel. Om aan te tonen dat het geneesmiddel bij de aangevraagde indicaties werkt, moet het farmaceutisch bedrijf voor elke indicatie aantonen dat het middel veilig en effectief is. Dat is nodig omdat de balans tussen werkzaamheid en schadelijkheid niet voor elke indicatie hetzelfde hoeft te zijn. De resultaten daarvan moeten daarna aan het CBG worden voorgelegd. Vooral de klinische onderzoeken kosten veel tijd en geld. Door moderne technieken kan steeds gedetailleerder worden ontrafeld hoe in het lichaam de werking van het geneesmiddel in gang wordt gezet, oftewel het werkingsmechanisme. Dit gebeurt doordat de moleculen van een geneesmiddel reageren met lichaamscellen. De balans tussen werkzaamheid én het risico van het geneesmiddel voor de patiënt wordt echter niet alleen bepaald door het werkingsmechanisme op celniveau, maar ook door de effecten op het hele lichaam. Ook is van belang hoe (snel) het lichaam het geneesmiddel opneemt, afbreekt en uitscheidt. Deze verkenning is in opdracht van het ministerie van VWS uitgevoerd. De registratie van nieuwe antibiotica is hierbij als casus uitgewerkt.

The Ministry of Health, Welfare and Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, VWS) is looking for possibilities to simplify the marketing authorization of medicinal products so that medicinal products can become quicker available to patients. In this context, the RIVM has explored if the current registration procedure, which is based on the so-called (clinical) indications of a medicinal product could be replaced by a procedure based on another criterion, namely the mechanism of action. From a regulatory point of view, there do not appear to be any impediments for that. Still, using the knowledge of the mechanism of action as the only criterion to register a medicine would be an oversimplification at this point. Rather, this knowledge could be used to improve the clinical research design making the clinical studies more efficient and specific. Before a medicine can enter the market, it needs to be approved by the national or European registration authorities. In the Netherlands, this authority is the Medicines Evaluation Board (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, CBG). During the marketing authorization procedure, it is accurately defined what diseases the medicinal product can be used for; these are the "indications" of the medicinal product. To ensure that the medicinal product is effective for the given indications, the pharmaceutical company needs to perform clinical research to prove that the medicine is safe and effective for each given indication, since the risk-benefit balance may be different for each indication. The clinical trial results have to be submitted to the CBG. Specifically, these clinical trials are time-consuming and very expensive. Modern techniques are increasingly allowing to unravel the mechanism of action of medicines, which is the way how medicines act in the organism when molecules of the medicine interact with the cells. However, the balance between efficacy and risk of a medicinal product for a patient cannot be predicted solely based on the mechanism of action at the cell level. Instead, it is also important to take into account how the body absorbs, metabolizes and excretes the medicine and the overall effects of the medicinal product in the body as a whole. This study was commissioned by VWS. The registration of new antibiotics is presented here as a case-study.