Average rating
Cast your vote
You can rate an item by clicking the amount of stars they wish to award to this item.
When enough users have cast their vote on this item, the average rating will also be shown.
Star rating
Your vote was cast
Thank you for your feedback
Thank you for your feedback
Series/Report no.
RIVM rapport 2016-0204Type
ReportLanguage
nl
Metadata
Show full item recordTitle
Tools voor Maatschappelijk Verantwoord InkopenTranslated Title
Tools for Sustainable Public ProcurementPubliekssamenvatting
De Rijksoverheid wil dat overheidsorganisaties zo veel mogelijk maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). Dit betekent dat overheidsinstanties niet alleen naar de prijs van producten kijken, maar ook naar de effecten ervan op het milieu: in hoeverre ze duurzaam zijn geproduceerd, kunnen worden hergebruikt (circulair) en zijn gebaseerd op plantaardige grondstoffen (biobased). Ook wordt gekeken naar sociale effecten, zoals mensenrechten, en of ze innovaties stimuleren.Het RIVM heeft op een rij gezet welke 'tools' inkopers tot hun beschikking hebben om de milieueffecten te duiden. De tools variëren sterk van opzet: sommige zijn bijvoorbeeld gericht op een specifieke productgroep (zoals gebouwen), anderen juist op een bepaald milieuthema (zoals klimaatverandering of vermesting). Daarnaast kunnen ze kwalitatief, of juist kwantitatief zijn georiënteerd. Vervolgens heeft het RIVM 13 tools geselecteerd die de brede variatie aan mogelijkheden weergeven en deze verder geanalyseerd.
De analyse helpt inkopers bij het kiezen van een tool door inzichtelijk te maken welke beschikbaar zijn en in welke situatie ze het beste tot hun recht komen. Voor het beleid levert de analyse aanbevelingen over welke tools en indicatoren nog ontbreken en dus ontwikkeld moeten worden. Het gaat hier vooral om indicatoren voor hoogwaardig hergebruik van grondstoffen. Ook wordt aanbevolen om bestaande databases over de milieu, circulaire en biobased impact van grondstoffen, zoals de milieu-impact van gebouwen en Grond- Wegen- en Waterwerken, te gebruiken en uit te breiden voor andere productgroepen. Ten slotte worden aanbevelingen aangereikt voor de wijze waarop het succes van MVI wordt gemeten. De MVI-monitor wordt door het RIVM ontwikkeld, in samenwerking met Rijkswaterstaat en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
The Dutch government aims for effective Sustainable Public Procurement (SPP). SPP is a way of public procurement in which, besides price, also the effects of the purchase on the environment are taken into account, i.e. how sustainable, circular and biobased are the products? Furthermore, social issues, such as human rights, and innovative power are considered.
RIVM made an inventory of tools that are available for public procurers to assess environmental effects. The tools differ widely; some are broad, covering various themes; others are narrowly oriented, targeting on one certain product group (such as buildings) and/or environmental theme (such as climate change). Furthermore, they can be quantitative or qualitative. We selected 13 tools for further analyses.
The results of the analyses described in this report supports purchaser to choose a tool that fits their situation. For policy, the analyses resulted in recommendations on which tools and indicators are missing and should be additionally developed to support SPP, i.e. tools in the field of high-quality material-reuse. Furthermore, it is recommended to improve and broaden existing datasets on environmental, circular and biobased performances of resources for different types of products (which is already available for the product groups buildings and infrastructure projects). Finally, the analyses resulted in recommendations for the effect monitoring of SPP by the government. RIVM is developing this monitor together with partners such as the Netherlands Environmental Assessment Agency (PBL)
Sponsors
Ministerie van I&MCollections
Related items
Showing items related by title, author, creator and subject.
-
Het effect van Maatschappelijk Verantwoord InkopenZijp MC; Kok L; de Valk E; DDB; M&V (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2018-02-26)Veel inkopers bij overheidsorganisaties doen hun best om bij de aankoop van diensten en producten rekening te houden met mogelijke effecten op mens en milieu. Met Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) wordt dus niet alleen naar de prijs van een product gekeken. MVI kan bijvoorbeeld helpen de uitstoot van broeikasgassen te beperken en bijdragen aan meer hergebruik van materialen (circulaire economie). <br> <br>Het RIVM presenteert een manier om te berekenen welke effecten deze inspanningen hebben. Deze werkwijze is gebruikt om acht productgroepen te analyseren: Dienstauto's, Buitenlandse dienstreizen, Contractvervoer (voor bijvoorbeeld leerlingen), Transportdiensten (taxi's en post), Bedrijfskleding, Elektriciteit, Zonnepanelen en Gas. De analyse van de overheidsinkopen in 2015 en 2016 laat zien dat MVI bij de acht productgroepen een positief effect heeft. Zo wordt er in totaal minstens 4,9 megaton minder koolstofdioxide uitgestoten tijdens de contractperiodes en gebruiksduur van de diensten en producten. Ook was er winst te zien door onder andere minder uitstoot van schadelijke stoffen, recycling en werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. <br> <br>Tegelijkertijd laat de analyse zien dat MVI niet altijd wordt toegepast en dat de mate waarin MVI wordt toegepast varieert. Daarnaast blijkt het meenemen van MVI in een aanbesteding geen garantie voor effect. Dit komt doordat niet alle minimumeisen beter zijn dan wat er gemiddeld op de markt beschikbaar is én doordat eisen en gunningscriteria niet altijd in de uiteindelijke contracten terechtkomen. <br> <br>De gepresenteerde werkwijze laat zien dat al met relatief eenvoudige informatie (zoals het aantal gereden kilometers) het effect van MVI kan worden berekend, maar dat deze informatie vaak ontbreekt. Aanbestedende diensten die willen weten wat het effect is van hun MVI-inspanning, wordt daarom aanbevolen deze informatie parallel aan het inkoopproces te gaan verzamelen en administreren. Voor verschillende productgroepen is het raadzaam een database te gaan ontsluiten en gebruiken die aangeeft in welke mate een product het milieu belast in haar hele levenscyclus. Zo'n Life Cycle Assessment (LCA) maakt inzichtelijk of, en in welke mate, de last op andere onderdelen van de productie- en consumptieketen wordt afgewend. <br>
-
Buyer groups. Potentiële duurzaamheidswinst door een nieuwe manier van maatschappelijk verantwoord inkopenE de Valk; A Hollander; A van Bruggen (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2022-11-17)De rijksoverheid, provincies en gemeenten kopen veel producten en diensten in. Dat kan op een manier die zo min mogelijk effect heeft op klimaatverandering en de circulaire economie stimuleert. Dit wordt ook maatschappelijk verantwoord inkopen ( MVI (maatschappelijk verantwoord inkopen)) genoemd. In 2020 heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ( IenW (Infrastructuur en Waterstaat)) zogeheten buyer groups georganiseerd om MVI te stimuleren. IenW heeft dat gedaan omdat met MVI nog veel meer duurzaamheidswinst is te behalen. In buyer groups bundelen publieke inkopers hun krachten om een gezamenlijke marktvisie en inkoopstrategie te vertalen naar concrete aanbestedingen die het klimaat minder belasten en meer grondstoffen besparen. In totaal zijn 13 buyer groups in 2020 begonnen voor verschillen productgroepen, zoals bouwmaterialen, bewegwijzering en nieuwbouw. Het RIVM heeft in opdracht van IenW de resultaten verzameld die deze buyer groups tot nu toe voor deze doelen hebben gehaald. Zes buyer groups hebben kunnen inschatten hoeveel minder broeikasgassen worden uitgestoten door deze manier van aanbesteden: dat is samen net zoveel als de directe uitstoot van 19.000 Nederlandse huishoudens. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door inbouwkeukens zo te ontwikkelen dat ze langer meegaan en herbruikbaar zijn. Om de mogelijke duurzaamheidwinst van MVI te kunnen berekenen, is informatie over een aanbesteding nodig die niet altijd beschikbaar is. Zo moeten de samenstelling van materialen en de aantallen producten duidelijk zijn. Bij zeven buyer groups was deze informatie er nog niet. Verder blijkt dat het ingewikkelder is om de winst voor een circulaire economie te berekenen dan voor het klimaat. Dit komt vooral doordat er verschillende manieren zijn om de winst voor circulaire economie uit te drukken. Ook is de benodigde aanbestedingsinformatie minder voorhanden dan bij voor het klimaat. Het RIVM ziet de buyer groups als belangrijke initiatieven omdat publieke inkopers, marktpartijen en andere belanghebbenden de duurzaamheidswinst met MVI kunnen vergroten door samen te werken. Een belangrijk onderdeel hiervan is het berekenen van de duurzaamheidwinst. Dat geeft namelijk inzicht in hoeverre een MVI-strategie de gestelde duurzaamheidsdoelen invult.
-
Inzet en effect van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen door de Nederlandse overheid in 2015-2016de Valk, E; Zijp, MC; Dekker, E; Blokhuis, C; Hollander, A (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2019-05-16)Overheidsorganisaties doen hun best om bij de aankoop van diensten en producten mens en milieu zo min mogelijk te belasten. Dat heet maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). MVI kan helpen om bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen te beperken en meer materialen te hergebruiken (circulaire economie). In andere woorden, bij MVI gaat het om meer dan alleen inkopen op basis van de laagste prijs. Het RIVM heeft berekend wat de effecten van deze inspanningen in 2015 en 2016 zijn voor productgroepen die te maken hebben met transport, energie, kantoorfaciliteiten, kantoorgebouwen, grond- weg en waterbouw en ICT. Bij deze productgroepen wordt het meeste effect van deze manier van inkopen verwacht. MVI blijkt in alle 16 onderzochte productgroepen te zijn toegepast. Hierdoor wordt in de contract- en gebruiksjaren na de uitvraag in totaal minstens 5 megaton minder koolstofdioxide uitgestoten. Het grootste effect is behaald met het maatschappelijk verantwoord inkopen van energie. Bij andere productgroepen is MVI meestal minder ambitieus ingezet en was regelmatig geen informatie beschikbaar om het effect te meten. In hoeverre MVI zich verder ontwikkelt zal uit de volgende monitor (2017-2018) blijken. Om het effect van MVI te kunnen bepalen is het belangrijk om informatie over de inkoop te verzamelen. Daarnaast zijn gegevens over de mate waarin producten het milieu belasten nodig. Om deze informatie te verzamelen blijkt het managen van het contract net zo belangrijk te zijn als de inkoop zelf. Daarom wordt aanbevolen om de benodigde informatie gedurende het hele inkoopproces te verzamelen en administreren. Tot slot is het raadzaam om voor verschillende productgroepen een database te ontsluiten die aangeeft in welke mate een product het milieu belast in zijn hele levenscyclus. Zo'n Life Cycle Assessment (LCA) maakt ook duidelijk of de milieulast op andere onderdelen van de productie- en consumptieketen wordt afgewenteld of niet.