Het verloop van de ammoniakconcentratie over 2005-2014

Abstract

De gemeten concentraties ammoniak in de lucht zijn tussen 2005 en 2014 licht gestegen. Landelijk gezien bedraagt de stijging circa 1,5 procent per jaar. De grootste stijgingen doen zich voor in het noorden en oosten van het land. Dit blijkt uit een rapportage van het RIVM waarin de trend in de gemeten concentraties ammoniak van 2005 tot en met 2014 wordt gepresenteerd. Dit is een onderdeel van de rapportage van onderzoek dat is uitgevoerd naar aanleiding van de Quick-scan naar het uiteenlopen van de trends van ammoniakemissies en -concentraties door de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM, september 2014). Voor deze rapportage zijn metingen uit het Meetnet Ammoniak in Natuurgebieden (MAN) en het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML) gebruikt. In het MAN wordt sinds 2005 de maandgemiddelde ammoniakconcentratie in de lucht gemeten in Nederlandse Natura2000- gebieden. Dat wordt gedaan omdat de natuur in deze gebieden gevoelig is voor een toename van de hoeveelheid stikstof, waardoor de biodiversiteit afneemt. Het MAN is ingericht omdat de natuurgebieden nauwelijks vertegenwoordigd zijn in het LML. De metingen worden uitgevoerd voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Zowel in het MAN als in het LML is in de onderzochte periode de ammoniakconcentratie gestegen. De uitstoot van ammoniak door de landbouw is de belangrijkste bron voor de concentratie van ammoniak in de lucht. Daarnaast is de concentratie afhankelijk van de weersomstandigheden en de chemische samenstelling van de atmosfeer. Als naar de emissiecijfers van ammoniak wordt gekeken (gerapporteerd op www.emissieregistratie.nl), dan is er over de periode 2005 tot en met 2013 een landelijke afname te zien. Deze daling is echter niet terug te zien in de metingen van het MAN en LML, ook niet wanneer de effecten van meteorologie en veranderingen in de chemie van de atmosfeer worden verrekend. Dit verschil is op dit moment nog onderwerp van verdere studie

Ammonia concentrations measured in air show a slight increase over the period 2005-2014. Averaged across the Netherlands, the increase was about 1.5 percent per year. The largest increase was observed in the northern and eastern parts of the country. This can be concluded from a RIVM report which describes the trend in the concentrations of ammonia in the period 2005-2014. For this report, measurements of both the Measuring Ammonia in Nature Network (MAN) and the National Air Quality Monitoring Network (LML) were used. Since 2005, the MAN network provides monthly average ammonia concentrations in Dutch Natura2000 areas. These ammonia measurements are carried out because these areas are sensitive to an increase in the nitrogen level, which can result in a decrease in biodiversity. The MAN network was set up because nature areas were hardly covered by the LML network. Both networks show increasing ammonia concentrations in the observed period. Agricultural ammonia emissions largely determine the ammonia concentration in air. Weather conditions and the chemical composition of the atmosphere will also affect this concentration. At a national level, ammonia emissions (reported on http://www.emissieregistratie.nl) show a decline over the period 2005- 2013. This decline is not observed in the ammonia concentration in air as measured by the MAN and LML networks, even after correcting for changes in weather conditions and chemical composition of the atmosphere. The cause for this difference between trends in ammonia emissions and concentrations is the focus of future study