Milieurisico's van fipronil in mest : Risicobeoordeling voor het toepassen van mest op bodem

Abstract

De stof fipronil, illegaal toegepast tegen bloedluis bij kippen, is giftig voor ongewervelde water- en bodemdieren, ook bij zeer lage concentraties. Het is dus van belang ervoor te zorgen dat er geen fipronil via verontreinigde kippenmest in het milieu terechtkomt. Verbranding is daarom volgens het RIVM vanuit milieuhygiënisch oogpunt de meest geschikte methode om deze mest te verwerken. Het middel wordt hierdoor namelijk volledig afgebroken. Bij andere verwerkingsmethodes, zoals compostering of covergisting, is dat niet het geval omdat daarbij lagere temperaturen worden gebruikt. Ook de tijdelijke opslag van mest is geen oplossing aangezien fipronil slecht afbreekbaar is. Dit concludeert het RIVM uit onderzoek waarin is gekeken naar de milieurisico's van het gebruik van kippenmest met zeer lage concentraties fipronil. Bij het uitrijden van deze mest op het land worden de maximaal toelaatbare risiconiveaus hoogstwaarschijnlijk niet overschreden. Voor de toelating van meststoffen en binnen het bodembeleid wordt er echter naar gestreefd verontreinigingen niet boven concentraties te laten komen die een 'verwaarloosbaar risico' aanduiden. Het RIVM kan geen zekerheid geven dat dit verwaarloosbare risiconiveau niet wordt overschreden. De economische aspecten van de mestverwerking van met fipronil verontreinigde pluimveebedrijven zijn niet in dit onderzoek meegenomen. De resultaten van deze milieurisicobeoordeling kunnen als onderbouwing dienen voor de beleidsmatige besluitvorming door het ministerie van Economische Zaken.

Fipronil, illegally used in the Netherlands as treatment against poultry red mite, is toxic to invertebrates in soil and surface water, even at very low concentrations. Therefore, it is important to prevent fipronil from entering the environment via contaminated chicken manure. From an environmental perspective, incineration of contaminated chicken manure is the best way to process this manure, according to RIVM. Fipronil is combusted completely during incineration. Fipronil does not degrade during other processing methods, such as composting or digestion of manure, because lower temperatures are used during these processes. Temporary storage of manure is also not the solution since fipronil degrades very slowly. These are RIVM's conclusions, based on a study on the environmental risks of the use of chicken manure containing very low concentrations of fipronil. If this manure is applied on soil, maximum permissible concentrations in the environment will most likely not be exceeded. However, for the authorisation of organic fertilizers and within the Dutch soil legislation, the aim is not to exceed concentrations that indicate a 'negligible risk'. RIVM cannot rule out that these negligible risk concentrations will be exceeded. The economic consequences of processing manure from fipronilcontaminated farms have not been assessed. The results of this study may be used by the ministry of Economic Affairs as a basis for decisionmaking.