Ex ante evaluatie lokaal beleid aanpak diffuus bodemlood

Abstract

De provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht zoeken naar een gezamenlijke aanpak van grote gebieden waarvan de bodem door verschillende bronnen met lood is verontreinigd (diffuus lood). Het betreft vooral wijken in vooroorlogse stadscentra en oude dorpskernen. Zaanstad heeft als eerste gemeente in Nederland hiervoor beleid opgezet. Om te kijken of dit beleid breder inzetbaar is, heeft het RIVM het Zaans beleid geëvalueerd. Hieruit blijkt dat Zaanstad het merendeel van de adviezen van het RIVM en de GGD uit 2016 in de praktijk brengt en op deze manier de blootstelling aan bodemlood vermindert. In het Zaans beleid is een voorlichtingscampagne opgezet voor bewoners en zijn gebruiksadviezen opgesteld, zoals het advies om kinderen niet op de onbedekte bodem te laten spelen en altijd hun handen te wassen na het buitenspelen. Ook wordt ouders geadviseerd te kiezen voor een zandbak met schoon zand en een goede grasmat in hun tuin. Daarnaast is een saneringscriterium vastgesteld om verontreinigde particuliere tuinen aan te pakken. Wanneer de hoeveelheid lood in tuinen onder dit criterium ligt, volstaan de gebruiksadviezen. Bij hogere hoeveelheden zijn extra maatregelen (sanering of maatwerk) nodig. Het RIVM adviseert gemeenten om de plekken die intensief door kinderen worden gebruikt te inventariseren en zo nodig aan te pakken. Verder wordt aanbevolen om bewoners te blijven informeren en na te gaan of zij bekend zijn met de gebruiksadviezen. Om de gezondheidsrisico's van blootstelling aan bodemlood voldoende te beperken, herhaalt het RIVM het advies uit 2016 om behalve tuinen ook andere risicovolle plaatsen aan te pakken. Dit betreft bijvoorbeeld plaatsen waar kinderen regelmatig spelen en in contact kunnen komen met verontreinigde bodem, zoals kinderspeelplaatsen, trapveldjes en tuinen rond scholen en kinderdagverblijven. Lood heeft effect op de ontwikkeling van de hersenen. Vooral bij jonge kinderen kan dit tot een verlies van enkele IQ-punten leiden, omdat zij vaak de neiging hebben om voorwerpen of hun vingers in de mond te steken. Hoe groot dit effect is, hangt onder meer af van de hoogte en frequentie van de blootstelling.