Blootstelling van werknemers aan restanten fipronil in behandelde stallen

Abstract

In de zomer van 2017 is maatschappelijke zorg ontstaan vanwege de vondst van fipronil in eieren als gevolg van illegaal gebruik. Hierdoor is onder andere de vraag gerezen of werknemers in stallen die met fipronil zijn behandeld aan deze stof zijn blootgesteld. Zowel tijdens normale werkzaamheden, zoals eieren rapen, als tijdens intensieve werkzaamheden in de vrije-uitloopstallen blijkt de blootstelling laag. In een stal met kooihuisvesting kan bij intensieve werkzaamheden, dat wil zeggen gedurende 4 uur huidcontact met materialen in de stal, de norm voor werknemers worden overschreden. Het is niet waarschijnlijk dat dit vaak heeft plaatsgevonden. Dit blijkt uit onderzoek dat het RIVM heeft uitgevoerd. Hiervoor zijn concentraties fipronil in en rondom 12 pluimveestallen bepaald. Op basis daarvan is de blootstelling aan fipronil geschat van mensen die werken in en rondom met stallen die met fipronil zijn behandeld. Voor de analyses heeft het RIVM in veeg-, stof-en mestmonsters het gehalte fipronil bepaald. De blootstelling aan fipronil vindt voornamelijk plaats doordat werknemers via de huid in contact kunnen komen met materialen in de stal en in mindere mate met kippenmest. Inademing van fipronil via stof draagt niet veel bij aan de blootstelling. In dit onderzoek is het eten van besmette eieren niet meegenomen, noch de blootstelling door contact met de kippen zelf. Van de 12 onderzochte stallen zijn er 11 behandeld met fipronil. De stal waar geen fipronil was gebruikt diende als controle. Een van de behandelde stallen was een kooihuisvesting, de rest van de stallen waren scharrel/vrije-uitloopstallen. Eén van de behandelde stallen was al schoongemaakt voordat de metingen werden uitgevoerd. In alle stallen zijn sporen van fipronil gevonden. Ook in de controlestal bleken sporen van fipronil aanwezig. Hoe dat mogelijk is, is niet onderzocht.

The presence of fipronil in eggs due to illegal use was a cause for public concern in the summer of 2017. A specific concern focused on the possible health effects for workers exposed to residues of fipronil when working in henhouses treated with fipronil. RIVM concluded that performing the regular tasks, such as gathering eggs and other more intensive tasks in free-range henhouses does not lead to high dermal or inhalation exposure levels. Only the performance of intensive work tasks in cage stable henhouses, defined as 4 hour of skin contact with treated materials, may have led to an exceedance of health based reference values. It is unlikely that these intensive tasks were performed frequently. These are the conclusions of an investigation carried out by the RIVM. Concentrations of fipronil have been determined in 12 henhouses. Based on these findings the exposure to fipronil of persons working in and near henhouses was estimated. The RIVM collected wipe-, dust-, and manure samples in henhouses and determined the concentration of fipronil in these samples. These are the conclusions of an investigation carried out by the RIVM. Concentrations of fipronil have been determined in 12 henhouses. Based on these findings the exposure to fipronil of persons working in and near henhouses was estimated. The RIVM collected wipe-, dust-, and manure samples in henhouses and determined the concentration of fipronil in these samples. Exposure to fipronil is predominantly determined through skin contact with materials in the stable, and to a lesser extent through contact with chicken manure. Inhalation of fipronil via dust does not significantly contribute to the total exposure. This exercise does not take into account the exposure from the consumption of contaminated eggs and contact with the chickens.