Gezonde Omgeving Utrecht (GO! Utrecht) : Handelingsperspectieven voor een gezonde leefomgeving

Abstract

In opdracht van de gemeente Utrecht heeft het RIVM in het project GO! Utrecht onderzocht hoe de leefomgeving in de Utrechtse wijken gezonder kan worden gemaakt. Per wijk worden combinaties van maatregelen voor de leefomgeving voorgesteld die extra gezondheidswinst kunnen opleveren. De voorstellen zijn per wijk afgestemd op de omstandigheden en samengevat in factsheets. Zo geeft het de gemeente handvatten om keuzes te maken. Het gaat onder andere om maatregelen voor meer groen waar mensen iets mee kunnen doen (zoals buurtmoestuinen, buurtparkjes en onderhoud door bewoners van gemeentelijke groenstroken), beweegvriendelijke wijken, minder lawaai, schonere lucht en meer sociaal contact. Ook kan worden ingezet op verkeersvrije en leefbare straten ('leefstraten'), meer plekken om fietsen te stallen, het stimuleren van zogeheten deelauto's en een betere handhaving op asociaal rijgedrag. De aanpak van GO! Utrecht is erop gericht om maatregelen voor het milieu, de fysieke inrichting en sociale samenhang tegen elkaar af te wegen en te vertalen in integrale strategieën om de wijk te verbeteren. Het zijn maatregelen die in de praktijk al hebben bewezen te kunnen bijdragen aan een gezondere leefomgeving in brede zin. De meerwaarde van dit onderzoek zit vooral in de voorgestelde combinaties van maatregelen die op meerdere onderdelen positief uitwerken: lucht en geluid, gezondheid en leefstijl, actief en sociaal, veiligheid en schoon, voorzieningen en inrichting, en groen. De benodigde informatie is uit beschikbare Utrechtse databestanden, wijkgesprekken en (inter)nationale bronnen met leefomgevingsmaatregelen verzameld. Aanvullend heeft het RIVM luchtkwaliteitsberekeningen uitgevoerd om op wijkniveau een beeld te krijgen welke stoffen en bronnen een aandeel leverden aan de totale luchtkwaliteit. Dit rapport biedt de achtergrondinformatie bij de factsheets om de resultaten van GO! Utrecht te kunnen duiden en de voorgestelde maatregelencombinaties te kunnen beoordelen en uit te voeren.

The RIVM project GO! Utrecht has done research to promote a healthy urban environment in the ten Utrecht neighborhoods on request of the Utrecht municipality. The project focused on weighing measures in the environmental, physical and social domain in order to develop integrated healthy neighborhood strategies. Special attention was given to promising combinations that can create additional health gains. Necessary information was gathered through Rapid Assessment methods, from available local databases, focus group interviews and (inter)national databases containing measures to promote healthy urban neighborhoods. In addition the RIVM did air quality calculations on neighborhood level in order to quantify the contribution of the different components and the sources of air pollution, both local and regional. Also various air quality measures were compared in order to make an assessment of differences in health gains of these measures. The results were summarized in factsheets for every neighborhood and for the municipality as a whole. These factsheets contain combinations of measures with impact on different domains to address opportunities to promote healthier neighborhoods on themes like a better quality green environment, healthier mobility, improved social cohesion and less noise and cleaner air. This GO! Utrecht report gives the necessary background information in order to have a thorough insight in de project results, the methodology used and the range of combinations of measures proposed to promote a healthier neighborhood.