Annual report Surveillance of influenza and other respiratory infections: Winter 2017/2018

Abstract

Influenza In the winter of 2017/2018 the influenza epidemic lasted 18 weeks. This is longer than the average over the last 20 years (nine weeks). Between October 2017 and May 2018, an estimated 900,000 people had symptomatic influenza and 340,000 people consulted their general practitioner with influenza-like symptoms. Hospitals were also temporarily overstretched as many patients had to be admitted due to complications of flu (usually pneumonia); this number is estimated to have been over 16,000. Also, during the epidemic, 9,500 more people died than would normally be the case in the influenza season (October to May). Throughout the entire epidemic, people mostly became ill due to an influenza type B virus of the Yamagata lineage. This is the first time that an influenza type B virus has been dominant right from the start of the epidemic. Influenza vaccine effectiveness In the current season, vaccination prevented 44% of the vaccinated people from getting the influenza B virus. This is despite the fact that the Yamagata lineage of influenza virus type B was not included in the vaccine. Apparently, the other B virus in the vaccine provided a reasonable level of cross-protection. The long duration of the flu epidemic can therefore not be explained by a low effectiveness of the vaccine. The effectiveness of the vaccine can differ greatly from season to season. This is because the composition of the vaccine is decided upon six months in advance and is determined based on the viruses that dominated in the previous season all over the world. However, influenza viruses can change and when the influenza season breaks out in the Netherlands other viruses may dominate. This is why it is not possible to predict exactly which viruses will be dominant. Notifiable respiratory infections Some respiratory infections have to be notified to the Public Health Services in order to prevent any further spread. In 2017, there was a striking increase in the number of notifications of legionella; at 561 this was the highest number ever reported. The number of reports of tuberculosis dropped to 787. The number of reports of Q fever (23) and psittacosis (52) remained stable. Q fever, psittacosis and legionella generally manifest themselves in the form of pneumonia. The number of reported cases is an underestimation of the real number as these diseases are normally not tested for when people have pneumonia.

Griep In de winter van 2017/2018 duurde de griepepidemie 18 weken. Dat is langer dan het gemiddelde van de afgelopen 20 jaar (negen weken). In totaal zijn tussen oktober 2017 en mei 2018 ongeveer 900.000 mensen ziek geworden door het griepvirus. Naar schatting bezochten 340.000 mensen de huisarts met griepachtige klachten. Daarnaast waren ziekenhuizen tijdelijk overbelast door de vele patiënten die vanwege complicaties van griep (meestal longontsteking) moesten worden opgenomen; naar schatting ruim 16.000. Ook zijn er tijdens de epidemie 9.500 meer mensen overleden dan gebruikelijk is in het griepseizoen (oktober tot mei). Tijdens de gehele epidemie zijn mensen vooral ziek geworden van het type B (Yamagata-lijn) griepvirus. Het is niet eerder voorgekomen dat een type B-griepvirus vanaf het begin van de epidemie overheerst. Effectiviteit griepvaccin In het onderzochte seizoen heeft het vaccin bij 44 procent van de mensen die zich tegen de griep hebben laten vaccineren, voorkomen dat ze griepvirus B kregen. De Yamagata-lijn van griepvirus type B zat niet in het vaccin van het afgelopen seizoen. De redelijke bescherming die het vaccin bood komt doordat er wel een ander type B in zat. De lange duur van de griepepidemie kan dan ook niet verklaard worden door de lage effectiviteit van het vaccin.De effectiviteit van het vaccin kan per seizoen sterk verschillen. Dat komt omdat de samenstelling van het griepvaccin een half jaar van tevoren wordt bepaald op basis van de virussen die het seizoen ervoor in de wereld heersten. Griepvirussen kunnen echter veranderen of andere virussen kunnen overheersen tegen de tijd dat het griepseizoen in Nederland aanbreekt. Daardoor kan van tevoren nooit precies worden voorspeld welke virussen zullen overheersen. Meldingsplichtige luchtweginfecties Sommige luchtweginfecties moeten bij de GGD worden gemeld om te voorkomen dat ze zich verder verspreiden. Opvallend in 2017 was de toename van het aantal meldingen van legionella naar 561, het hoogste aantal ooit gerapporteerd. Het aantal gemelde gevallen van tuberculose (787) is gedaald. Het aantal meldingen van Q-koorts (23) en psittacose (52) bleef stabiel. Q-koorts, psittacose en legionella ziekten uiten zich meestal in de vorm van longontstekingen. Het aantal gemelde gevallen is een onderschatting van het werkelijke aantal, omdat vaak niet op deze ziekten wordt getest als mensen een longontsteking hebben.