Carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae (CPE) in ziekenhuisafvalwater

Abstract

Carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae (CPE) kunnen ontstekingen veroorzaken die met de gangbare antibiotica moeilijk te behandelen zijn. Ze vormen daardoor een bedreiging voor de medische zorg. Het is dan ook belangrijk dat deze resistente bacteriën zich niet verder verspreiden onder mensen, dieren en in het milieu. Het RIVM heeft onderzocht of het zinvol is om afvalwater van ziekenhuizen te zuiveren om de verspreiding van CPE in het milieu tegen te gaan. Het afvalwater van ziekenhuizen blijkt echter maar een klein deel te bevatten van het aantal van deze bacteriën dat via afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomt. Deze maatregel kan er daarom niet voor zorgen dat er substantieel minder CPE in het milieu terechtkomen. Antibioticaresistente bacteriën komen met menselijke ontlasting vanuit ziekenhuizen alsook vanuit de algemene bevolking in afvalwaterzuiveringsinstallaties terecht. Aangezien de bacteriën daar niet volledig worden verwijderd, belanden ze vervolgens in het oppervlaktewater. Voor dit onderzoek is bij vijf ziekenhuizen en bij de bijbehorende afvalwaterzuiveringsinstallaties het afvalwater gedurende 24 uur gemeten. De hoeveelheid aangetroffen CPE varieerden sterk per meetmoment. Meestal is minder dan 10 procent van het totale aantal CPE in de afvalwaterzuivering afkomstig van het afvalwater van ziekenhuizen. Bij sommige ziekenhuizen (een derde van de metingen) konden de aantallen op bepaalde momenten oplopen tot 10 tot 60 procent. Ook komt maar een klein deel van restanten van antibiotica (residuen) van het afvalwater van ziekenhuizen.

Carbapenemase-producing Enterobacteriaceae (CPE) can cause infections that are difficult to treat with the commonly used antibiotics. They are therefore a threat to public health. Accordingly, it's important to ensure that these resistant bacteria do not spread further in human beings and in the environment. RIVM has investigated whether it would make sense to treat hospital waste water in order to combat the spread of CPE in the environment. However, it turns out that hospital waste water contains only a small fraction of all the CPE bacteria that end up in surface water via waste water. This measure would therefore not substantially reduce the number of CPE that enter the environment. Antibiotic-resistant bacteria end up in waste water treatment facilities via human faeces from hospitals and from the general population. As they are not completely removed there, they then end up in surface water. For this investigation, the waste water from five hospitals and the associated waste water treatment facilities was analysed during 24 hours. The quantity of CPE found varied greatly over time. Generally, less than 10% of the total amount of CPE in the waste water treatment facilities comes from hospital waste water. For some hospitals (one third of the measurements), these numbers can increase to 10 to 60% at certain moments. It was also found that only a small part of antibiotic residues originates in hospital waste water.