Microbiologische gevaren in de diervoederproductieketen

Abstract

Diervoer, voer voor landbouwhuisdieren, gezelschapsdieren en vis, kan besmet zijn met humane ziekteverwekkers. Van de potentiële ziekteverwekkers voor de mens wordt Salmonella het vaakst aangetroffen in diervoer. Het zijn vooral mengvoeringrediënten van dierlijke oorsprong en eiwitrijke productstromen waar Salmonella in kan worden aangetroffen. Consumptie van besmet voer door dieren kan leiden tot infectie van dieren. Via direct contact met besmette dieren, besmet diervoer of door consumptie van bijvoorbeeld vlees of eieren van besmette dieren kan vervolgens de mens blootgesteld worden. Salmonella wordt in dieren, in dierlijke producten en bij de mens aangetroffen. En kwantitatieve gegevens zijn beschikbaar over aantallen dieren, mate van consumptie van dierlijke producten en over het voorkomen van Salmonella in dieren, diverse dierlijke producten en bij de mens. Toch zijn kwantitatieve schattingen van de bijdrage van in diervoer voorkomende Salmonella aan het totaal aantal Salmonella infecties in Nederland met de beschikbare gegevens niet mogelijk omdat onder andere gegevens over het vóórkomen van Salmonella in andere mogelijke besmettingsbronnen voor mens en dier dan diervoer veelal ontbreken. Mocht diervoer besmet zijn met Salmonella, dan kan bijvoorbeeld door verhitting van diervoer het aantal eventueel aanwezige Salmonella verlaagd worden. Voor voeders die niet verhit worden kan het verplicht stellen van het gebruik van Salmonella-vrije ingrediënten voor de productie van diervoer bijdragen aan een verlaagd risico. Zowel verhitting als het gebruik van Salmonella-vrije ingrediënten moet gekoppeld zijn aan strikte hygiëne tijdens verwerking en opslag van gereed product om het risico op besmet diervoer zoveel mogelijk beperken.

Human pathogenic micro-organisms can be present in feed for animals. The most frequently detected human pathogen in feed is Salmonella. Protein rich ingredients for industrial compound feed, like oil seed meal, and animal derived ingredients are the major risk materials for introducing Salmonella in feed. Consumption of contaminated feed by animals can lead to infected animals. Direct contact with infected animals or contaminated feed or consumption of products from infected animals, like eggs and meat, could lead to exposure of humans to zoonotic agents originating from feed. Salmonella can be detected in animals and animal products. And prevalence data of Salmonella in animals, food of animal origin and the incidence of Salmonella in the Dutch population are known. Yet, a quantitative contribution of Salmonella in feed to the number of Salmonella infections in humans cannot be assessed because of various reasons. A lack of prevalence data of Salmonella in other potential infection sources for man and animal than feed is one of them. If feed is a source of Salmonella, the risk of contamination can be decreased by procedures like heat treatment, in combination with the implementation of strict hygiene measures aiming at the prevention of re-contamination of finished product. If re-contamination cannot be prevented, or in case of raw, non-treated feed, the obligatory use of Salmonella-free ingredients could be an effective measure to minimize the risks of Salmonella-contaminated feed.