Optimalisatie stralingsblootstelling CT-verrichtingen

Abstract

Voor medische onderzoeken kan ioniserende straling worden gebruikt. Om de nadelen daarvan te beperken, is het belangrijk de dosis straling zo laag mogelijk te houden. Een grote bron van medische straling is de CT-scanner, waarmee ziektes worden opgespoord. Het gebruik van de CT-scanner zorgt voor meer dan de helft van de medische stralingsdosis voor de Nederlandse bevolking. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat ziekenhuizen hun best doen om patiënten aan zo min mogelijk straling van CT-scans bloot te stellen. Ook blijkt dat de persoon die met de CT-scanner werkt hieraan een belangrijke bijdrage levert. Deze persoon noemen we ook wel de medisch beeldvormings- en bestralingsdeskundige (MBB'er). De MBB'er werkt samen met de klinisch fysicus: de persoon die de apparaten en de hoeveelheid straling in de gaten houdt. De MBB'er gebruikt de technieken die in de CT-scanner zelf worden toegepast om de stralingsdosis automatisch te verlagen. Dit gebeurt bijvoorbeeld op basis van het postuur van de patiënt. Ook kan de MBB'er de CT-instellingen met de hand instellen. Dit kan op basis van bijvoorbeeld het type onderzoek of de leeftijd van de patiënt. Het is niet altijd precies bekend hoeveel minder straling wordt gegeven met deze aanpassingen. Als ziekenhuizen een nieuwe CT-scanner in gebruik nemen, verbeteren zij minstens de helft van de protocollen voor de CT-onderzoeken die door de leverancier in het apparaat zijn gezet. Om de hoeveelheid straling per gemaakte scan nog verder te verlagen, is het belangrijk om goede afspraken te maken. Bijvoorbeeld over wie wanneer de protocollen tegen het licht houdt. Elke keer dat dit gebeurt, kan het team bepalen of verbeteringen mogelijk zijn. Het team bestaat ideaal uit een MBB'er, klinisch fysicus en een radioloog. Voor dit onderzoek is aan een aantal ziekenhuizen gevraagd wat zij doen om de stralingsdosis bij CT-onderzoeken zo laag mogelijk te houden.

Radiation can be used for medical diagnostic purposes. In order to limit the disadvantages of such techniques, it is important to minimize the radiation dose used. CT scans, which are used to diagnose various medical conditions, are a major source of medical radiation. CT scans contribute more than half of the medical radiation to which the Dutch population is exposed. A study carried out by RIVM makes it clear that hospitals do their best to minimize the amount of radiation to which patients are exposed via CT scans. It is also clear that the person administering the CT scan makes an important contribution in this regard. This person is referred to as a medical radiologic technologist (Dutch acronym: MBB (medical imaging and radiation) expert). The medical radiologic technologist works together with the clinical physicist, who monitors the equipment and the radiation dose. The medical radiologic technologist uses the CT scan technology itself to automatically reduce the radiation dose. This is accomplished, for example, based on the posture of the patient. The technologist can also adjust the CT scan settings manually. For example, he can do so based on the type of diagnostic procedure or the age of the patient. The benefit obtained from these adjustments, in terms of the radiation dose, is not always known. If hospitals acquire and introduce new CT scanning equipment, they generally improve at least half of the CT scan protocols. It is important to make effective agreements in order to further reduce the radiation dose. Such agreements can, for example, designate who is responsible for reviewing the protocols and when. Every time that this takes place, the team can decide whether improvements are possible. Ideally, the team consists of a medical radiologic technologist, a clinical physicist, and a radiologist. For the study at hand, a number of hospitals were asked what actions they take in order to reduce the radiation dose during CT scan as much as possible.