Voedselgerelateerde uitbraken in Nederland : 2006-2017

Abstract

Mensen kunnen ziek worden van voedsel. Als twee of meer mensen tegelijk ziek worden na het eten van hetzelfde voedsel, wordt dat een voedselgerelateerde uitbraak genoemd. Om te voorkomen dat er meer zieken en uitbraken ontstaan, registreren en onderzoeken de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de GGD'en vanuit hun taak voedselgerelateerde infecties en vergiftigingen. Het RIVM voegt deze cijfers samen en analyseert ze. Van 2006 tot en met 2017 zijn 4.155 uitbraken met 21.802 zieken geregistreerd. De belangrijkste verwekkers waren het norovirus, en de Salmonella- en Campylobacter-bacterie. Van 138 uitbraken kon worden achterhaald van welk voedselproduct iemand ziek was geworden. De belangrijkste ziekteverwekkers die daarin zijn aangetroffen zijn Bacillus cereus, Salmonella spp. en het norovirus. De schadelijke stoffen die door de bacterie Bacillus cereus worden gemaakt, zijn het vaakst gevonden in samengestelde producten zoals nasi en bami. Deze stoffen ontstaan als een product te langzaam afkoelt en blijven ook na verhitting leven. Daarnaast is in vlees en schaal- en schelpdieren het vaakst een ziekteverwekker aangetroffen. De NVWA en GGD proberen elk vanuit hun eigen taak te ontdekken wat de besmettingsbronnen zijn en welke ziekteverwekkers de oorzaak zijn. De NVWA onderzoekt of er ziekteverwekkers in voedsel zitten, waar zij vandaan komen, en de plaats waar het voedsel is bereid of verkocht. De GGD richt zich op de personen die hebben blootgestaan aan besmet voedsel en probeert via hen de mogelijke bronnen te herleiden. Het RIVM verzamelt de cijfers elk jaar. Dit keer zijn de meldingen over de jaren 2006-2017 samengevoegd en als een geheel geanalyseerd. Door de grotere aantallen wordt duidelijker welke voedselproducten en welke ziekteverwekkers het vaakst een uitbraak veroorzaken. De genoemde getallen zijn een onderschatting van het werkelijke aantal voedselgerelateerde uitbraken en het aantal zieken. Dit komt onder andere doordat niet iedere zieke naar de huisarts gaat of de NVWA informeert. Ook is niet altijd duidelijk dat besmet voedsel de oorzaak van de ziekte is.

Food can make people ill. If two or more people are ill at the same time after eating the same food, this is termed a 'food-related outbreak'. The Netherlands Food and Consumer Product Safety Authority (NVWA) and the Dutch Municipal Public Health Services (GGDs) register and study food-related infections and poisoning to prevent more illness and outbreaks. RIVM combines these figures and analyses them. A total of 4,155 outbreaks, with 21,802 ill people, were registered in the period from 2006 up to and including 2017. The most common pathogens found were the norovirus and Salmonella and Campylobacter. It was possible to trace the food products that made people ill in 138 of the outbreaks. The most common pathogens identified in these outbreaks were Bacillus cereus, Salmonella spp. and the norovirus. The hazardous substances produced by the bacterium Bacillus cereus are most often found in composite products such as fried rice and noodles. These substances are formed if a product cools off too slowly; they are still harmful after heating. Pathogens are most frequently found in meat, shellfish and other seafood. The NVWA and GGDs use their specific expertise to try and discover the sources of the infections in question and what pathogens are causing them. The NVWA researches whether there are pathogens in food, their origin and where the food is prepared or sold. The GGDs focus on people who have been exposed to contaminated food, trying to deduce the possible sources from them. RIVM collects the figures every year. This time, the reports covering the period from 2006 to 2017 were combined and analysed as a whole. The larger numbers amplify which food products and pathogens cause outbreaks most frequently. The figures given are an underestimate of the actual numbers of food-related outbreaks and the number of people who became ill. This is because, among other things, sick people do not always visit their general practitioner (GP) or notify the NVWA. Furthermore, it is not always clear that contaminated food was the cause of their illness.