Gezondheid en arbeidsparticipatie rond de AOW-leeftijd : Verwachte ontwikkelingen tot 2040

Abstract

De leeftijd waarop mensen in Nederland gebruik mogen maken van de Algemene Ouderdomswet (AOW) zal in 2040 gestegen zijn naar 68 jaar. De regering heeft dit besloten vanwege de stijgende levensverwachting. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat mensen de afgelopen twintig jaar langer gezond blijven. De komende jaren zal deze 'gezonde levensverwachting' blijven stijgen. Gezondheid is in die zin geen belemmering om de AOW-leeftijd te verhogen. De gezondheid van één leeftijdsgroep, de 60-65-jarigen, is echter niet verbeterd maar hetzelfde gebleven. Waarom hun gezondheid is achtergebleven bij de rest van de Nederlandse bevolking, is niet helemaal duidelijk. Het zou te maken kunnen hebben met de plotseling weggevallen mogelijkheden om vervroegd met pensioen te gaan. Hierdoor hebben mensen het misschien als belastend ervaren om langer door te werken. Als mensen zich daar de komende jaren beter op kunnen voorbereiden, blijft hun gezondheid mogelijk niet achter. Het zou ook kunnen komen doordat ze langer blijven werken. In dat geval zal de gezondheid van 60-65-jarigen ook in de toekomst achter kunnen blijven. Met 'gezondheid' wordt de manier waarop mensen zelf hun gezondheid en de mate van lichamelijke beperkingen ervaren bedoeld. Hoe de ontwikkelingen ook uitpakken, zeker is dat er de komende jaren meer zestigplussers zullen zijn met een minder goede gezondheid die in principe langer doorwerken. Dit komt doordat een grotere groep Nederlanders de leeftijd van zestig jaar en ouder zal bereiken en langer zal doorwerken. Deze mensen lopen het risico om eerder uit het arbeidsproces te vallen of arbeidsongeschikt te worden. Het is daarom belangrijk ervoor te zorgen dat mensen gezond zijn in de periode dat ze langer werken. Er is nog weinig bewijs welke maatregel daarvoor effectief is. De meeste kans lijkt een 'levensloopbenadering' te hebben: zorg ervoor dat mensen gedurende hun hele werkende leven gezond en inzetbaar blijven. Ook een 'integrale' aanpak lijkt effectief, met aandacht voor meerdere zaken, zoals een gezonde leefstijl en goede werkomstandigheden.

In 2040, the age at which persons become entitled to state pension (AOW) benefits will have increased to 68 years. An increase in life expectancy led the Dutch government to this decision. A study carried out by the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) indicates that over the last 20 years people in the Netherlands have spent more time in good health. This improvement in 'healthy life expectancy' is expected to continue in the coming years. Health is therefore not an obstacle to increasing the state pension age. However, the health of one age group, the 60- to 65-year-olds, did not improve but remained stable. It is not completely clear why their health did not show a similar positive trend as the other age groups in the Netherlands. A possible contributing factor in this regard could be the sudden elimination of the option to take early retirement. This may have caused the 60- to 65-year-olds to experience more pressure and stress. Allowing people to better prepare themselves in the coming years may then abate the negative effect on health. However, the effect described above could also be due to the fact that they continue working for more years before retirement. In that case, the relatively poorer state of health of the 60- to 65-year-old age group could continue to exist in the future. By "health" we mean how people perceive their health in general and their degree of physical limitations. Regardless of how developments evolve, it is certain that in the coming years there will be more over-60s with poorer health who will in theory continue working. This is because a larger group of Dutch people will reach the age of 60 and above and will continue to work longer. These persons are at higher risk of dropping out of the workforce before retirement or of becoming incapacitated for work. It is therefore important to ensure that people remain healthy during the period that they continue working in the years before retirement. There is still little evidence available as to which measures are effective in this regard. A life course approach seems to hold the most promise: keep people healthy and employable throughout their working life. An integrated approach also seems to be effective, with a focus on a variety of factors such as a healthy lifestyle and good working conditions.