Minimum Unit Pricing voor alcohol - Verkenning van effectiviteit, implementatieaspecten en scenario's voor prijsbeleid in Nederland

Abstract

In enkele landen is een prijsmaatregel ingevoerd om goedkopere alcoholproducten duurder te maken. Deze maatregel, 'Minimum Unit Pricing' (MUP), moet ervoor zorgen dat mensen die overmatig, zwaar en problematisch drinken, minder gaan drinken. Deze typen drinkers hebben meer last van schadelijke gezondheidseffecten dan matige drinkers. De Nederlandse overheid overweegt om de maatregel in te voeren en wil daarom weten wat er bekend is uit studies en wat de ervaringen zijn in het buitenland. Uit onderzoek van het RIVM en het Trimbos-instituut blijkt dat MUP voor deze groep effectief is. In Schotland en Canada zijn overmatige, zware en problematische drinkers door MUP minder alcohol gaan drinken. De verwachting is dat er in Schotland en Australië minder ziekenhuisopnames en sterfgevallen zijn, maar ook minder verkeersovertredingen, misdrijven, zorgkosten en productieverliezen die aan alcohol zijn gerelateerd. Verder blijkt dat MUP effectiever is om de alcoholconsumptie bij overmatige, zware en problematische drinkers te verlagen dan een algemene maatregel zoals accijnsverhoging. Dat komt omdat deze drinkers vaker goedkopere alcohol drinken. Ook blijkt dat MUP de grootste economische baten heeft voor de maatschappij ten opzichte van andere maatregelen. Bij de MUP geldt een minimumprijs voor één eenheid alcohol (10 gram). Verkopers, zoals supermarkten of detailhandel, mogen alcohol niet onder deze prijs aanbieden. Hoe meer alcohol een drankje bevat, des te hoger de prijs met MUP wordt. MUP is een andere prijsmaatregel dan een accijnsverhoging, waarbij alle alcoholhoudende drank duurder worden. Bij MUP houden verkopers de extra opbrengsten en niet de overheid, zoals bij accijnsverhoging. Het RIVM en het Trimbos-instituut hebben voor dit onderzoek gegevens over de effectiviteit, economische effecten en implementatie van MUP verkend. Hiervoor is de wetenschappelijke literatuur onderzocht en zijn experts geïnterviewd. Verder is het RIVM op werkbezoek geweest in Schotland en Engeland, waar het vertegenwoordigers van de overheid, onderzoekers en lobbyorganisaties heeft gesproken. Het heeft vier scenario's uitgewerkt voor prijsbeleid in Nederland. Elk scenario heeft voor- en nadelen voor de betrokken partijen, zoals alcoholconsumenten, overheid en alcoholproducenten en -verkopers.

A price measure has been introduced in a few countries in order to make cheap alcohol products more expensive. This measure, called 'Minimum Unit Pricing' (MUP), is intended to ensure that persons who drink heavily, excessively, and problematically end up drinking less. These types of drinkers suffer more damage to their health than do moderate drinkers. The Dutch government is considering the introduction of this measure and would therefore like to know what the results of relevant studies are and what the experiences are in other countries. A study carried out by RIVM and Trimbos-institute shows that MUP is effective for these types of drinkers. In Scotland and Canada, persons who drink heavily, excessively, and problematically reduced their alcohol consumption as a result of MUP. The number of hospital admissions and deaths in Scotland and Australia is expected to have gone down, as well as the number of traffic violations, crimes, healthcare costs, and production losses related to alcohol. Furthermore, MUP turns out to be more effective in reducing the alcohol consumption of heavy, excessive, and problematic drinkers than a general measure such as raising excise duties. This is because these types of drinkers more frequently drink cheap alcohol. It also turns out that MUP provides the biggest economic benefits for society compared to other measures. The MUP sets a minimum price for one unit of alcohol (10 grams). Sellers, including supermarkets and retailers, are not allowed to offer alcohol below this price. The more alcohol a drink contains, the higher the price becomes as a result of MUP. MUP is a different type of price control than raising excise duties, which makes all alcoholic drinks more expensive. With MUP, the sellers benefit from the increased revenues and not the government, as would be the case with increased excise duties. For the study at hand, RIVM and Trimbos-institute explored data about the effectiveness, economic effects, and implementation of MUP. A scientific literature study was carried out and experts were interviewed for that purpose. In addition, RIVM carried out a working visit to Scotland and England, where it met and talked with representatives of government, researchers, and lobby groups. It worked out four scenarios for pricing policy in the Netherlands in more detail. Each scenario has advantages and disadvantages for the parties concerned, such as alcohol consumers, the government, and alcohol producers and sellers.