Microbial cleaning products: an inventory of products, potential risks and applicable regulatory frameworks

Abstract

Microbial cleaners are cleaning agents containing bacteria. These can be cleaning agents for use in and around the home, as well as personal care products for cleaning your skin or hair. Examples are all-purpose cleaners and shampoo with added bacteria. The bacteria are for example added because they produce enzymes that can break down dirt or stains. The packaging of microbial cleaners often states that the product is safe, natural and free of chemicals. RIVM has carried out a general survey of which microbial cleaners are offered for sale in the Netherlands. In total, 92 products were identified. For each product, information was collected about which type of bacteria it contained and how it should be used. RIVM prepared this overview at the request of the Netherlands Food and Consumer Products Safety Authority (NVWA). The goal was to obtain more insight into these products, what they are used for and their potential health risks. Microbial cleaners may be covered by different pieces of legislation. For example by the legislation for cleaning agents (detergents), for personal care products (cosmetics), or for agents that are used to combat harmful organisms (biocides). Specific safety requirements on bacteria in microbial cleaners are only set in the legislation on biocides. Appropriate legislation is therefore necessary when examining the safety of these cleaners. If people come into contact with bacteria from a microbial cleaner, they can develop symptoms such as a skin rash or an allergic reaction as a result. In order to assess the safety of a microbial cleaner, information is needed about the characteristics of the bacterial species that it contains. Information is also needed on how people come into contact with the bacteria and how frequently this occurs. For many microbial cleaners, this information is not available because there is no adequate legislation requiring this. It is therefore more difficult to assess the risk. The manufacturer is always responsible for ensuring that a product is safe.

Microbiële reinigers zijn schoonmaakmiddelen met bacteriën erin. Dat kunnen schoonmaakmiddelen voor in en om het huis zijn, maar ook verzorgingsproducten om je huid of je haar schoon te maken. Voorbeelden zijn allesreinigers en shampoo met toegevoegde bacteriën. De bacteriën worden bijvoorbeeld toegevoegd omdat ze enzymen produceren die vuil of vlekken kunnen afbreken. Op de verpakking staat vaak dat de microbiële reiniger veilig, natuurlijk en vrij van chemische stoffen is. Het RIVM heeft op hoofdlijnen in kaart gebracht welke microbiële reinigers in Nederland te koop zijn. Er zijn 92 producten gevonden. Voor elk product is informatie verzameld over welke soort bacterie erin zit en hoe je het moet gebruiken. Het RIVM heeft dit overzicht gemaakt in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Het doel was om meer zicht te krijgen op deze producten, waar ze voor zijn en welke risico's voor de gezondheid ze kunnen hebben. Microbiële reinigers kunnen onder verschillende wetgeving vallen. Bijvoorbeeld onder de wetgeving voor schoonmaakmiddelen (detergenten), voor verzorgingsproducten (cosmetica) of voor middelen die schadelijke organismen bestrijden (biociden). Alleen de biocidenwetgeving stelt specifieke veiligheidseisen aan bacteriën in microbiële reinigers. Om te toetsen of deze reinigers veilig zijn, is dus passende wetgeving nodig. Als mensen in aanraking komen met bacteriën uit een microbiële reiniger, kunnen ze daar klachten van krijgen zoals huiduitslag of een allergische reactie. Om de veiligheid van een microbiële reiniger te schatten, is onder andere informatie nodig over de eigenschappen van de bacteriesoort die erin zit. Ook moet bekend zijn hoe (inslikken, inademen of op je huid krijgen) en hoe vaak mensen met de bacteriën in aanraking komen. Voor veel microbiële reinigers ontbreekt deze informatie omdat er geen passende wetgeving is die dat vraagt. Daarom is het moeilijk om het risico te schatten. Wel is de fabrikant er in alle gevallen voor verantwoordelijk dat een product veilig is.