Beoordeling van gezondheidsrisico’s bij gebruik van ethanol bevattende handgel

Abstract

Ethanol (alcohol) is een chemische stof die bacteriën en virussen kan doden. Het wordt daarom vaak gebruikt als ontsmettingsmiddel, bijvoorbeeld in desinfecterende handgels. Ethanol heeft ook eigenschappen waardoor het ernstige ziekten kan veroorzaken. Voorbeelden zijn kanker of een verminderde vruchtbaarheid. Ook kan het de ontwikkeling van een ongeboren kind beïnvloeden. Dit betekent niet dat iemand die in contact komt met de stof altijd deze ziekten krijgt. De kans daarop wordt groter naarmate iemand meer, vaker en een lange tijd ethanol binnenkrijgt. Om te voorkomen dat het coronavirus (SARS-CoV-2) zich verspreidt, zijn veel mensen vaker handgels met ethanol gaan gebruiken. De ministeries van VWS en SZW wilden weten of mensen hierdoor een grotere kans hebben om (ernstige) ziekten te krijgen. Het RIVM heeft daarom de gezondheidsrisico’s van het gebruik van ethanol bevattende handgels beoordeeld. Bij een risicobeoordeling beoordeelt het RIVM de gezondheidsrisico’s voor groepen mensen in de samenleving, zoals in dit geval consumenten en werknemers. Daardoor is het niet mogelijk om kansen aan te geven voor individuen. De beoordeling richt zich op de kans op borstkanker, darmkanker en verminderde vruchtbaarheid. Het blijkt dat de totale hoeveelheid ethanol waarmee mensen over een langere periode in aanraking komen zo laag is, dat het geen darmkanker of verminderde vruchtbaarheid veroorzaakt. Wel neemt de kans op borstkanker zeer licht toe. Het RIVM heeft de kansen op borstkanker op een rij gezet bij verschillende frequenties van het gebruik op een dag en de totale periode waarin handgel wordt gebruikt. De kans op borstkanker wordt in het algemeen aangegeven met het aantal personen dat op 1 miljoen mensen de kans heeft om tijdens hun leven deze ziekte te krijgen. Borstkanker komt vaak voor in Nederland. Vrouwen die geen ethanol bevattende handgel gebruiken, hebben een kans van ongeveer 143.000 op 1.000.000 mensen om tijdens hun leven borstkanker te ontwikkelen. Vrouwen die bijvoorbeeld 1 jaar elke dag 10 keer handgel gebruiken hebben een kans van 143.006 op 1.000.000 om gedurende hun leven borstkanker te ontwikkelen. Ook is gekeken naar werknemers die beroepsmatig veel in aanraking komen met handgels, zoals in de zorg. Bij hen is de kans op borstkanker iets groter dan bij consumenten. Bijvoorbeeld: wanneer zij een jaar lang 25 keer per werkdag handgel met ethanol gebruiken, is er een kans van 143.015 op 1 miljoen mensen om borstkanker te ontwikkelen. Voor werknemers zijn grenzen gesteld met hoeveel ethanol zij beroepsmatig per dag in aanraking mogen komen. Deze zogenoemde wettelijke grenswaarde wordt bereikt wanneer een volwassen medewerker elke dag 32 keer ethanol bevattende handgel gebruikt.

Ethanol (alcohol) is an effective chemical for killing bacteria and viruses. It is therefore often used as a disinfectant in for example hand sanitizers (also called hand rubs). However, ethanol can cause serious adverse health effects such as cancer or reduced fertility. Ethanol can also affect the development of an unborn child. Whether someone will develop adverse health effects depends on the amount, frequency, and duration of exposure to ethanol. To prevent spreading of the coronavirus (SARS-CoV-2), more people are more frequently using ethanol-based sanitizers. The Ministries of Health, Welfare and Sport (VWS) and Social Affairs and Employment (SZW) would like to know whether people using hand sanitizers are more at risk of developing (serious) adverse health effects. RIVM has therefore assessed health risks caused by the use of ethanol-containing hand sanitizers. In a risk assessment, RIVM assesses the health risks for groups of people in society, such as in this case consumers and employees. As a result, it is not possible to indicate possible health risks for individuals. The assessment focusses on the risk of breast cancer, colon cancer and reduced fertility. The results show that the total amount of ethanol people are exposed to by using hand sanitizer over a long period of time is so low that it does not cause colon cancer or reduced fertility. However, the risk of breast cancer increases slightly. RIVM has listed the risk of breast cancer at different use frequencies per day and the total period during which hand sanitizer is used. The risk of breast cancer is generally indicated by the number of people out of 1 million people who might develop cancer during their lifetime. Breast cancer is common in the Netherlands. Women who don’t use ethanol containing hand sanitizer have a risk of approximately 143,000 out of 1,000,000 people of developing breast cancer during their lifetime. Women who, for example, use hand sanitizer 10 times every day for 1 year have a risk of 143,006 out of 1,000,000 of developing breast cancer during their lifetime. Employees such as health care workers frequently use hand sanitizers, which slightly increases their risk of breast cancer compared to consumers. For example: when using hand sanitizer 25 times per working day for one year, there is a risk of 143.015 out of 1,000.000 people of developing breast cancer. For employees in the Netherlands, daily exposure limits have been set for professional ethanol exposure. This so called legal limit will be reached if an adult employee uses ethanolcontaining hand sanitizer 32 times every day.