Toetsing van het Nitraatuitspoelingsmodel Zuid-Limburg. Vergelijking van modeluitkomsten met meetresultaten

Abstract

Nitraat uit mest spoelt vanuit de lössgronden in Zuid-Limburg makkelijk weg naar het grondwater. Dat komt omdat het nitraat, dat na de oogst onder de zogeheten wortelzone achterblijft, in löss bijna niet wordt afgebroken. In de pilot Slim Bemesten probeerde deze regio de kwaliteit van het grondwater te verbeteren. Tegelijkertijd wilde de regio de landbouw de ruimte geven om de gewassen genoeg kunstmest te geven. Om de balans hiertussen te vinden, gebruikten de bedrijven in de pilot een eigen model om de nitraatconcentratie te berekenen in het water dat wegspoelt uit de wortelzone. De wortelzone is het bovenste deel van de bodem waaruit de wortels van de gewassen voedingstoffen en water halen. Het Nitraatuitspoelingsmodel Zuid-Limburg moet duidelijk maken met welke maatregelen de landbouwbedrijven op lössgronden de nitraatconcentratie kunnen verlagen. Voorbeelden zijn het soort gewas dat wordt geteeld en de gebruikte hoeveelheid en soort mest. Het Nitraatuitspoelingsmodel Zuid-Limburg blijkt lagere concentraties nitraat te berekenen dan het RIVM heeft gemeten bij de deelnemers van de pilot. Het verschil kan uitmaken of een bedrijf wel of niet voldoet aan de norm van 50 milligram nitraat per liter. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het RIVM heeft de metingen op dezelfde manier uitgevoerd als voor het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM), in de pilot is voor bepaling van de nitraatconcentratie een andere methode gebruikt. Daarnaast zijn er andere mogelijke oorzaken van het verschil tussen de metingen en de berekeningen. . De pilot Slim Bemesten is afgelopen (het liep tussen 2015 en 2021). Er deden 24 landbouwbedrijven aan mee. Andere landbouwbedrijven op lössgronden kunnen de resultaten van dit onderzoek gebruiken als zij met het Nitraatuitspoelingsmodel Zuid-Limburg de effecten van maatregelen op de nitraatconcentratie in beeld willen krijgen. Het RIVM-onderzoek is in opdracht van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) gedaan.

Fertiliser-derived nitrate easily leaches into the groundwater table in the loess soils in South Limburg, as almost none of the nitrate remaining in the soil below the root zone after harvesting is broken down. Through the Smart Fertilisation (Slim Bemesten) pilot project, the region of South Limburg has tried to improve groundwater quality, while also giving farmers room to use sufficient amounts of artificial fertiliser for their crops. To strike the right balance between these two priorities, the farms in the pilot used a region-specific model to calculate the nitrate concentration in the water leaching into the groundwater table from the root zone. The root zone is the upper soil layer from which crop roots take up nutrients and water. The Nitrate Leaching Model for South Limburg should show which measures can be used to reduce the nitrate concentration in farmland on loess soils, such as in terms of the crops grown and amounts and type of fertiliser used. The Nitrate Leaching Model for South Limburg appears to calculate lower nitrate concentrations than RIVM measured at the farms participating in the pilot. This can make the difference as to whether or not a farm is within the maximum nitrate concentration of 50 milligrams per litre. This is evident from research carried out by RIVM. The measurements carried out by RIVM at the farms were done in the same way as those in the National Minerals Policy Monitoring Programme (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid, LMM). Within the pilot another method was used to determine the nitrate concentrations. In addition, there are other possible causes of the difference between the results of measurements and the outcomes calculated based on the model. As a result, it is not possible to conclude whether the model used in Smart Fertilization predicts an acceptable nitrate concentration at farm level if the systematic difference between model outcomes and measurement were taken into account. A total of 24 farms participated in the Smart Fertilisation pilot, which ran between 2015 and 2021. The research can be used by other farms on loess soils that want to gain insight into the effects on the nitrate concentration of measures taken on the basis of the Nitrate Leaching Model for South Limburg. The research by RIVM was commissioned by the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality.