Het mijden van huisartsenzorg tijdens de coronapandemie. Inzicht in verminderde huisartsenzorg tijdens de coronapandemie
Series/Report no.
RIVM rapport 2021-0227Type
ReportIn Nederland gaan mensen gewoonlijk eerst naar de huisarts als ze een vraag hebben over hun gezondheid. In het begin van de coronapandemie stonden er berichten in de media dat mensen niet naar de huisarts durfden. Het RIVM en het Nivel onderzochten hoe vaak dat gebeurde en wat de redenen hiervoor waren. Tussen maart en juni 2020 (de eerste golf) lag het totaal aantal bezoeken aan huisartsen in totaal 11 procent lager dan in dezelfde periode in 2019. Het aandeel huisartsbezoeken naar aanleiding van symptomen die mogelijk duiden op ernstige klachten, zoals kanker of hartziekten, was 21 procent lager. Het aandeel korte consulten was tijdens de eerste golf hoger. Waarschijnlijk gaat het daarbij om telefonische afspraken of mailcontact. Tijdens de zomer en de tweede golf (tussen half september en eind december 2020) was het aantal consulten weer vergelijkbaar met 2019. Het lijkt er dus op dat de gemiste consulten niet na de eerste golf zijn ingehaald. Het kan ook zijn dat een verschuiving heeft plaatsgevonden in type consulten en ze in een andere vorm hebben plaatsgevonden, zoals korte consulten. Het percentage korte consulten lijkt sinds de eerste golf hoger te blijven dan voor de coronapandemie. Overigens was het tijdens de eerste golf voor sommige klachten ook minder vaak nodig om naar de huisarts te gaan. Door de lockdown en de coronamaatregelen waren er bijvoorbeeld minder sportblessures en andere infectieziekten. Mensen meden de zorg om verschillende redenen. Een deel van hen vond zijn klacht niet ernstig genoeg om een afspraak te maken met de huisarts. Een ander deel zei dat hun klacht volgens de assistenten van de huisarts niet ernstig genoeg was voor een bezoek. Ook is de keuze van mensen beïnvloed door berichten in de media over de drukte in de zorg, de angst om daar besmet te raken of een ander te besmetten. Anderen dachten dat het niet mogelijk was om een afspraak met de huisarts te maken.
In the Netherlands, the initial point of contact for people who have a health-related question is their GP. Reports in the media at the start of the coronavirus pandemic suggested that people were afraid to go and see their GP. RIVM and the Netherlands Institute for Health Services Research (Nivel) have studied the incidence of and reasons for this. The total number of GP visits between March and June 2020 (during the first wave of the pandemic) was on average 11% lower than the figure for the same period in 2019. The number of GP visits in response to symptoms possibly related to for instance cancer or heart disease, was 21% lower. The percentage of short consultations was higher during the first wave. These were most likely telephone consultations, or email communication. During the summer, the number of consultations returned to ‘prepandemic’ levels, i.e. levels similar to the same period in 2019. This would suggest that the missed consultations during the first wave were not caught up. The percentage of short consultations remained higher since the first wave than it was prior to the pandemic, suggesting longlasting changes in the care that GPs delivered. Incidentally, fewer GP appointments were required during the first wave. The lockdown and coronavirus restrictions resulted in fewer sports injuries and lower rates of infectious disease. People refrained from care for various reasons. Some did not deem their symptoms serious enough to visit their GP. Others stated that the GP assistant told them their symptoms were not serious enough for a GP appointment. People’s decisions were influenced by media reports on the overburdened healthcare system, a fear of getting infected or a fear of infecting others. Others believed that getting a GP appointment would be impossible.