De impact van de coronapandemie op de huisartsenzorg – ervaringen van en geleerde lessen door huisartsen

Abstract

Tijdens de coronapandemie moesten huisartsen hun zorg aanpassen. Zo konden door de coronamaatregelen minder mensen naar de huisartsenpraktijk komen. Daarom zijn huisartsen meer digitale zorg gaan geven, zoals videobellen en schriftelijke digitale zorg via chat en e-mails. Vanwege de drukte in ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg moesten huisartsen zorg van hen overnemen. Daarnaast zijn huisartsen hun zorg voor chronisch zieken anders gaan organiseren. Zo lieten ze deze patiënten minder vaak op controle komen. Ook werd bij een deel van deze patiënten het contact digitaal. Huisartsen hebben deze veranderingen zowel positief als negatief ervaren. Volgens hen waren online schriftelijke consulten geschikt voor korte, simpele vragen of overleg. Bijvoorbeeld over een plekje op de huid of over een aanpassing van medicijnen. Ook hebben huisartsen gemerkt dat meer maatwerk voor chronisch zieke patiënten wenselijk is. Bijvoorbeeld door per patiënt te bekijken hoe vaak iemand moet komen en of de zorg ook digitaal kan worden geleverd. Minder positief waren huisartsen over videobellen als vervanging van een consult in de huisartsenpraktijk. Ze konden de klacht dan moeilijker beoordelen omdat ze de patiënt niet in het echt zagen. Wanneer huisartsen zorg overnamen van andere zorgverleners vonden ze dat soms zinvol, maar meestal niet wenselijk. Het verzwaart hun werk en ze zijn er niet altijd voor opgeleid. Voor de toekomst vinden ze het belangrijk dat als ze zorg overnemen, dat dit in goed overleg gebeurt. Ook moeten dan duidelijke afspraken worden gemaakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Verder blijkt dat huisartsen niet goed weten welke patiënten niet zijn gekomen tijdens de coronapandemie en waarom. Het kan zijn dat klachten vanzelf over gingen maar het kan ook zijn dat mensen de zorg hebben gemeden en nog steeds klachten hebben. Huisartsen maken zich daarom zorgen over verborgen leed bij hun patiënten, vooral bij kwetsbare ouderen. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM naar de lessen die huisartsen geleerd hebben tijdens de coronapandemie. Hiervoor heeft het RIVM in het najaar van 2022 gesproken met 27 huisartsen uit heel Nederland.

During the coronavirus pandemic, general practitioners (GPs) had to change the way in which they provided care. For example, measures to prevent the spread of the virus limited the number of people GP practices could see. This prompted GPs to offer more care digitally, such as through video calls and in writing through chat and email. At the same time, they had to take over some of the tasks of busy hospitals and mental healthcare providers. GPs also restructured the provision of care to chronically ill patients, for example by having them come in less often or, in some cases, switching to digital communication. GPs have reported both positive and negative sides to these changes. They said online consultations in writing work well for short, straightforward questions and interactions, such as about skin irregularities or medication changes. GPs have also learned that chronically ill patients benefit from more personalised care. Among other things, they believe that the frequency of appointments and potential use of digital healthcare for chronically ill patients should be determined on a per-patient basis. GPs are less positive about video calls as a replacement for face-to-face consultations. One reason for this is that the inability to see patients in person made it more difficult to assess their symptoms. GPs who took over care tasks from other providers feel it was useful in some cases, but mostly undesirable. It increased their workloads and they sometimes lacked the necessary training. For the future, they underscore the need to make clear agreements about taking over care from other healthcare providers, as well as about the division of responsibilities. GPs have also reported not having a clear picture of which patients stayed away during the pandemic, and why. While some symptoms may have resolved on their own, it is also possible that people avoided care and are still experiencing symptoms. GPs are concerned about this potential hidden suffering among their patients, particularly the frail and elderly. These are the findings of a study conducted by RIVM into lessons learned by GPs during the coronavirus pandemic. The study consisted of focus groups with 27 GPs throughout the Netherlands in the autumn of 2022.