Afbraak van polyacrylamide en mogelijke vorming acrylamide in diepe plassen. Een literatuurverkenning

Abstract

Zogeheten flocculanten worden steeds vaker gebruikt om zwevend stof en water sneller en beter van elkaar te scheiden. De flocculanten worden gebruikt om bagger, afvalwater of waswater uit (industriele) productieprocessen te verwerken. Bij dit proces ontstaan producten zoals slib- en filterkoek. Daarin kunnen nog restanten van de flocculanten zitten. De producten worden onder andere gebruikt om de bodem van diepe plassen op te hogen. Dat is nodig om het ecosysteem in de plas te herstellen nadat daar zand of grind uit is gewonnen. Een van de gebruikte flocculanten is polyacrylamide. Als deze stof afbreekt, kan het giftige acrylamide ontstaan. Dit is een Zeer Zorgwekkende Stof (ZZS(Zeer Zorgwekkende Stoffen )). Deze stoffen zijn gevaarlijk voor mens en milieu. De Nederlandse overheid wil daarom zo veel mogelijk voorkomen dat deze stoffen in het milieu terechtkomen. Het RIVM heeft nu in de wetenschappelijke literatuur verkend of polyacrylamide wordt afgebroken tot acrylamide in diepe plassen. Daarnaast is verkend of acrylamide kan worden afgebroken in een diepe plas. Er blijkt nog onvoldoende bekend te zijn over de vorming en het vrijkomen van acrylamide in diepe plassen. Hierdoor is niet duidelijk of er risico’s zijn voor planten en dieren die in de plassen leven. Of voor de mens als zij vis eten uit deze plassen. Wel blijkt dat acrylamide al in polyacrylamide zit en kan vrijkomen als polyacrylamide wordt gebruikt. Het is daarom niet uitgesloten dat acrylamide ook op deze manier in de plassen terecht kan komen. Vanwege deze onzekerheden adviseert het RIVM om meer onderzoek te doen naar de vorming van acrylamide in diepe plassen. Ook moet onderzocht worden of acrylamide dat in polyacrylamide zit, vrij kan komen wanneer het in diepe plassen terecht komt. Tot slot adviseert het RIVM om voorzorgsmaatregelen te nemen als in diepe plassen producten worden gebruikt die zijn behandeld met polyacrylamide. Dat kan bijvoorbeeld door andere flocculanten te gebruiken, producten met flocculanten van te voren te onderzoeken op acrylamide of de kwaliteit van het oppervlaktewater te bepalen nadat het product erin is gebruikt.

With increasing frequency, substances known as flocculants are being used to separate solid particles from water because it is faster and more effective. Flocculants are used in sand dredging and when purifying wastewater or washings from industrial and other manufacturing processes in order to speed up the process of separation and lower the associated costs. During this process, products such as sludge cake and filter cake are formed. These may contain traces of the flocculants. Such products can be used to raise the bottom of deep ponds and lakes after sand or gravel has been excavated from them. This is done to make the bodies of water suitable for different uses, such as recreation or nature areas. Polyacrylamide is one of the flocculants used. When polyacrylamide degrades, it can result in a toxic compound called acrylamide. Acrylamide is a Substance of Very High Concern (SVHC). Such substances are hazardous to people and the environment. For this reason, the Dutch government wants to prevent these substances from being released into the environment whenever possible. RIVM has now reviewed the scientific literature to understand whether polyacrylamide is being broken down to acrylamide in deep ponds and lakes. It has also explored whether acrylamide can further degrade in a deep pond or lake. The results showed that too little is known about the formation and emission of acrylamide in deep bodies of water. As a result, it is unclear whether it poses a risk to the plants and animals that live in the ponds and lakes or to people, when they eat fish that lived in that water. Furthermore, there is evidence that polyacrylamide contains traces of acrylamide that may be emitted when polyacrylamide is used. It is therefore possible that acrylamide may end up in ponds and lakes via this route. In light of this uncertainty, RIVM recommends further research into the formation of acrylamide in deep ponds and lakes. Another topic that should be studied is whether the acrylamide contained in polyacrylamide can be emitted when a polyacrylamide containing product is deposited in deep bodies of water. Lastly, RIVM recommends that precautions be taken when products that have been treated with polyacrylamide are used in deep ponds and lakes. Examples of precautionary actions are the use of other flocculants, or testing products with flocculants before use to determine whether they contain acrylamide. Another possibility is to monitor the quality of the surface water after the product has been used in a pond or lake.